Bókasafnið - 01.06.2015, Side 27

27
Biðstaða kortasögunnar og vefaðgengi
að upplýsingum um íslensk kort
Þorvaldur Bragason er landfræðingur með meistarapróf frá Háskóla Íslands 2007 á sviði
landrænnar upplýsingafræði. Hann starfaði í aldarfjórðung hjá Landmælingum Íslands, lengst af
sem deildar- og sviðsstjóri, en er nú verkefnisstjóri gagnamála á Orkustofnun.
Inngangur
Saga kortagerðar á lýðveldistímanum á Íslandi er brotakennd
og að stærstum hluta óskrifuð. Sáralítið finnst af rituðum texta
um gerð og útgáfu hinna ýmsu kortaflokka frá þessum tíma.
Skráning og framsetning upplýsinga um kortin á Netinu hefur
einnig lengst af verið takmörkuð. Eftir því sem lengra líður
verður erfiðara að finna heimildir um þessa sögu, en enn eru
einhverjir til frásagnar um þann fróðleik sem safna þarf fyrir
skrásetningu á kortasögu síðustu áratuga. Þetta á bæði við
um sögu útgefinna kortaflokka og óútgefinna, en flestir þeirra
eru geymdir í skjalasöfnum opinberra stofnana. Mikilvægt er
að stjórnendur íslenskra stofnana stuðli að bættri skráningu
upplýsinga um alla helstu kortaflokka sem til hafa orðið hér á
landi í seinni tíð þannig að birta megi skrárnar á Netinu og
skrifa samhliða eða í framhaldi af því sögu hvers kortaflokks.
Kortasaga Íslendinga
Kortasaga Íslands var lengi framan af fyrst og fremst tengd
vinnu erlendra aðila við kortagerð af landinu, en þrjú megin-
ritverk eru venjulega nefnd þegar rætt er um útgefna sögu
korta af Íslandi. Islands kortlægning eftir N.E. Nörlund kom út
í stóru broti á fyrsta ári lýðveldisins og segir sögu kortagerðar
Dana á Íslandi fram að lýðveldisstofnun (Nörlund, 1944).
Kortasaga Íslands, hið mikla stórvirki Haraldar Sigurðssonar
bókavarðar, kom út í tveimur stórum bindum á áttunda ára-
tug síðustu aldar, en þar er rakin ítarlega saga íslenskra korta
til ársins 1848 (Haraldur Sigurðsson, 1971 og 1978). Landmæl-
Útgefin rit um kortasögu Íslands