Dagblaðið Vísir - DV - 31.03.2015, Blaðsíða 47

Páskablað 31. mars–7. apríl 2015 Fólk Viðtal 35
fyrir inntökuprófin voru námsárin
henni engu að síður erfið, sérstak-
lega andlega. Og oft hugsaði hún
um að hætta við sönginn og snúa
sér að einhverju öðru. „Þetta var
svo krefjandi nám og ég hafði í raun
enga grunnundirstöðu fyrir tón-
listarnám, þótt ég hefði verið lengi
í poppinu að syngja. Ég hafði lítið
lært af viti áður en ég fór út. Þetta
bar allt frekar bratt að.“
Missti heyrnina í söngnáminu
Það var reyndar ekki nóg með að
námið væri strembið, það háði
Diddú töluvert hvað hún heyrði illa,
en heyrn hennar skaddaðist þegar
hún var barn. Sjálf telur hún að það
hafi verið hettusótt sem skaddaði
heyrnina, þegar hún var fimm eða
sex ára gömul. Hún hafði þó lært að
lifa með þessari fötlun sinni í dag-
legu lífi, en það var erfiðara í krefj-
andi söngnámi. „Ég þekkti auðvit-
að ekkert annað og þetta var, þannig
séð, eðlilegt ástand fyrir mér. Á fyrsta
námsárinu mínu í London átti samt
að reyna að laga verra eyrað, en það
tókst ekki betur til en svo að ég missti
alveg heyrnina á því eyra.“ Það örlar á
dapurleika í rödd Diddúar þegar hún
rifjar þetta upp, enda var þetta mikið
áfall fyrir unga konu í söngnámi. „Ég
vildi ekki trúa þessu lengi framan af.
Beið alltaf eftir því að þetta lagaðist,
en það gerðist aldrei.“
Diddú varð því að leggja enn
harðar að sér í náminu en ella.
„Þegar maður heyrir svona illa þá
einbeitir maður sér mjög mikið, að
reyna að ná því sem fólk er að segja
við mann. Fyrir vikið var ég alltaf
mjög þreytt. Ég sofnaði oft í sam-
kvæmum og veislum.“ Diddú hlær
þegar hún rifjar upp þegar hún,
metnaðarfull konan, reyndi að taka
þátt í félagslífinu af krafti þrátt fyrir
að vera örmagna af þreytu. „Ég var
þekkt fyrir það að sofna í veislum,“
bætir hún við sposk á svip.
Uppgjöf ekki í boði
Þetta ástand háði Diddú alveg þang-
að til hún fékk heyrnartæki. Í dag
er staðan þannig að hún er alveg
heyrnarlaus á öðru eyranu, en heyr-
ir ágætlega með hinu, með hjálp
heyrnartækis. „Viðbrigðin voru rosa-
lega mikil og ég skildi ekki hvernig ég
hafði komist í gegnum samskipti við
fólk fram að því. En það var einhver
önnur skynjun sem tók yfir, held ég.
Þetta var auðvitað ein af ástæðunum
fyrir því að ég var oft komin að því að
gefast upp. En mér tókst þetta með
bjartsýnina að leiðarljósi. Ég horfi
alltaf björtum augum á aðstæður
og reyni að komast yfir erfiðleikana.
Uppgjöf er eiginlega ekki til í mínum
kokkabókum.“
Diddú og maður hennar, Þor-
kell Jóelsson hornleikari, voru búin
að vera saman í fimm ár þegar hún
komst inn í skólann í London. Hann
hafði verið þar í námi og hún ákvað
að fylgja honum utan. Um svipað
leyti og hún flutti út fékk hann hins
vegar samning hjá Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands. Þau voru því lengst af í
fjarsambandi meðan á náminu stóð.
„Mér veitti reyndar ekkert af því
að fá að vera í einrúmi og sökkva
mér í námið. Ég var í skólanum öll-
um stundum. Á þessum tímapunkti
var ég oft að guggna á öllu. En ég
var líklega ekki ein um það. Við vor-
um 25 sem byrjuðum en aðeins átta
sem kláruðum. Þannig það heltist
töluvert úr lestinni,“ segir Diddú
sem var elst í hópnum og fannst
hún fyrir vikið gjarnan hafa móður-
legum skyldum að gegna gagnvart
samnemendum sínum. Hún bauð
þeim til að mynda oft heim í mat
til að sjá til þess að þau fengju góða
næringu.
Frestaði náminu vegna
barneigna
Diddú lauk náminu þrítug og var þá
orðin ófrísk að tvíburadætrum sín-
um. „Til stóð að fara strax í fram-
haldsnám til Ítalíu. Ég var búin að
fá pláss hjá kennara í Mílanó. En
ég frestaði náminu þangað til tví-
burarnir voru aðeins komnir á legg.
Við fluttum með þær út til Verona
þegar þær voru um eins og hálfs árs.
Kennarinn sagði mér bara að slaka
á og vera með börnunum, og koma
þegar við værum tilbúin að flytja út,“
segir Diddú og brosir yfir skilningn-
um sem hún mætti á sínum tíma.
Eftir ársnám á Ítalíu fékk Diddú
strax hlutverk hjá Íslensku óper-
unni og þar með hófst formlega fer-
ill hennar í sígildri tónlist. „Ég fór
síðan árlega til Ítalíu í söngtíma. Al-
veg þangað til að söngkennarinn
minn var orðin mjög roskin og hætt
að kenna. Söngurinn er svo sem ei-
lífðarnám. Röddin breytist eftir því
sem maður þroskast og eldist. Og
fyrir okkur konur, sem göngum í
gegnum barnsburð, þá hefur horm-
ónaflæðið áhrif á röddina. Það kem-
ur meiri dýpt og fylling í kvenröddina
við það ferli,“ útskýrir Diddú.
Á meðan hún stundaði klassíska
söngnámið hvíldi hún að mestu leyti
poppsönginn – fyrir utan fyrstu tvö
sumrin í náminu í London. Þá söng
hún inn á tvær plötur með Spilverk-
inu. Hún fann að klassíska námið
hafði ekki mikil áhrif á poppröddina
og það var henni mikill léttir að geta
gert hvort tveggja. Síðan þá hefur
hún alltaf haldið poppröddinni við,
þótt klassíkin hafi orðið ofan á. „Og
nú ætla ég að taka þetta allt saman
fyrir í haust, í tilefni afmælisins og
fara í ævintýraferð með áheyrend-
ur,“ segir hún glettin á svip.
Elskar að standa á sviði
Eins og áður sagði kemur Diddú frá
mjög tónelsku heimili og áhugann
á söngnum má í raun rekja bæði
til móður- og föðurfjölskyldunnar.
Langt aftur í ættir. „Þess vegna er
þetta mér svo eðlislægt og hefur alla
tíð verið. Það hefur aldrei verið neitt
mál fyrir mig að standa á sviði. Og
ég elska í raun að standa á sviði og
syngja. Mér líður mjög vel þar. Við
erum öll svona systkinin, bæði glöð
og opin.“ Diddú segir sviðssjarma
og persónutöfra vera óáþreifan-
legt fyrir bæri, sem ekki sé hægt
að kenna – það sé meðfætt. „Þetta
verður að koma eðlilega innan frá
og er mikil guðsgjöf.“
Diddú er fædd og uppalin í
Reykjavík. Bjó fyrstu árin á Berg-
þórugötunni, í húsi sem móðurafi
hennar byggði. Svo flutti fjölskyldan
í Vesturbæinn, á Sólvallagötuna, í
hús í eigu föðurfjölskyldunnar. Hún
gekk að sjálfsögðu hinn klassíska
menntaveg Vesturbæingsins; Mela-
skóli, Hagaskóli og MR. „Við vorum
svo heppin að hafa frábæran tón-
listarkennara í Melaskóla, Magn-
ús Pétursson, sem samdi tónlist
og stjórnaði kórnum. Ég tróð upp
í fyrsta skipti í söngleik sem hann
samdi, Grámann í Garðsholti, þar
sem ég lék bóndakarl. Það lukkað-
ist svona líka vel og eftir það var ekki
aftur snúið,“ segir Diddú og brosir.
Leiklistin höfðaði til Diddúar,
líkt og söngurinn, og í raun var
hún svo heilluð af heimi leiklistar-
innar að hún skráði sig í SÁL leik-
listarskólann (Samtök áhugafólks
um leiklistarnám). „Ég kláraði ekki
menntaskólann, ég átti eitt ár eftir
þegar ég byrjaði í leiklistarkólanum.
Þar kynntist ég Spilverksstrákunum,
sem fljótlega buðu mér að ganga til
liðs við þá.“ Diddú söng bakraddir
inn á fyrstu plötuna þeirra. Með-
an hún var í leiklistarnáminu mátti
hún ekki koma fram opinberlega,
samkvæmt reglum skólans. „En mér
fannst svo spennandi tilboð Spil-
verksdrengjanna, að ég hætti í skól-
anum. Hætti aftur án þess að klára.
Þarna var tónlistin að taka yfir-
höndina.“
Höfðu lítið á milli handanna
Þótt Diddú hafi verið ansi virk í fé-
lagslífinu í MR þá var hún þægilegur
unglingur, að eigin sögn. Hún hafði,
og hefur enn, mikið jafnaðargeð sem
hefur auðveldað henni að takast á við
ýmsar hindranir í lífinu. „Ég hef það
frá móður minni. Hún hafði mjög
gott skap og tjónkaði vel við okkur
systkinin, sjö í einu. En það var mik-
ið fjör á heimilinu. Ég dáðist mikið að
mömmu, eftir að ég komst til vits og
ára, hversu yfirveguð hún var.“
Heimili fjölskyldunnar var mjög
opið og börnin buðu gjarnan vinun-
um með sér heim. Móðir Diddúar
tók þeim öllum opnum örmum
og kippti sér lítið upp við það þótt
barnafjöldinn á heimilinu þrefald-
aðist.
„Pabbi var eina fyrirvinnan á
heimilinu, hann var bankastarfs-
maður og sá fyrir öllum skaranum.
Við höfðum ekki mikið á milli hand-
anna og það var til dæmis ekkert
hljóðfæri til á heimilinu. Það kom
ekki fyrr en ég var orðin 15 ára. Við
áttum heldur ekki plötuspilara, það
var bara gamla Gufan, þannig ég ólst
upp við naumar aðstæður. En ég var
alltaf glöð. Mamma var svo sterk og
umvefjandi. Ég var aldrei vanþakk-
lát eða að væla yfir því að hafa það
ekki eins og aðrir,“ segir Diddú auð-
mjúk um æskuárin í Vesturbænum.
Byrjaði sex ára að vinna
Það þurftu allir á heimilinu að leggja
sitt af mörkum. „Ég var sex ára að
verða sjö þegar ég byrjaði í vist. Tók
strætó upp í Háaleitishverfi að passa
barn. Ég var svo ellefu ára þegar ég
tók að mér heimili. Passaði börn og
sá um heimilið á meðan foreldrarn-
ir unnu úti. Svo bar ég líka út blöð og
vann sem sendill hjá Landssíman-
um. Bara til að létta undir með for-
eldrum mínum. Það þótti ekkert til-
tökumál að senda mann í vinnu á
þessum tíma. Ég fékk auðvitað borg-
að fyrir og það kom sér mjög vel. Ég
man að ég keypti mér fyrstu skólaföt-
in sjálf, þegar ég byrjaði í sjö ára bekk,
eftir sumarvinnuna. Fyrir minn eigin
pening sem ég hafði unnið mér inn.
Ég var mjög stolt af því.“
Vissi að þetta var maðurinn
Diddú kynntist manninum sínum,
Þorkeli, árið 1975. Árið sem allt
gerðist. Árið sem tónlistin tók völdin
og ástin bankaði að dyrum. Diddú
telur að stjörnurnar hljóti að hafa
verið hagstæðar það herrans ár.
Það má í raun segja að tónlistin hafi
leitt þau saman, en með krókaleið-
um þó. Þorkell var í Tónlistarskól-
anum með strákunum í Spilverki
þjóðanna og Diddú elti þá á árshá-
tíð skólans. Þar hittust þau.
Hún hafði þó séð þessum unga
manni bregða fyrir á götum borg-
arinnar. „Ég sá hann niðri í Austur-
stræti, þar sem hann labbaði hin-
um megin við götuna. Ég vissi strax
að þetta var maðurinn sem ég ætl-
aði mér að eiga. Mér fannst hann
mjög fallegur,“ segir Diddú kímin.
En hún tilkynnti tilvonandi eigin-
manni sínum þó ekki strax um ætl-
unarverk sitt. „Ég sagði það ekki við
hann á ballinu, en ég hringdi í hann
skömmu síðar og bauð honum út.“
Hann þáði að sjálfsögðu boðið en
það leit þó út fyrir það á tímabili að
stefnumótið dytti upp fyrir. „Þetta
gekk aðeins brösuglega. Hann
mætti ekki á tilætluðum tíma og ég
hélt hann hefði hætt við. Svo kom
hann nú seint og um síðir.“
Slökkti eld fyrir stefnumótið
Þorkell hafði þó góða afsökun fyrir
seinkuninni. Líklega með þeim betri
sem heyrst hafa – og sönn var hún
líka. „Skýringin er mjög táknræn.
Það kviknaði í húsi nágranna hans í
Mosfellsdal og hann fór ásamt föður
sínum að reyna að slökkva eldinn.
Mér fannst það mjög táknrænt fyrir
okkar fyrsta stefnumót. Það var mik-
il brunalykt af honum þegar hann
loksins mætti,“ segir Diddú og hlær
sínum dillandi hlátri.
Þótt Diddú hafi verið viss í sinni
sök varðandi Þorkel, þá var hann
aðeins varkárari í samskiptum
þeirra. „Ég vissi þetta alveg. Ég hafði
aldrei átt neinn kærasta áður. Þor-
kell var sá fyrsti og eini,“ segir hún
einlæg. „Stundum er það svoleiðis,“
bætir hún brosandi við.
Diddú fylgdi svo Þorkeli upp í
Mosfellsdal þar sem þau fjárfestu
í litlu húsi – í sveitinni. Það var
hins vegar ekki mikið um nútíma-
þægindi í litla húsinu svo þau hjón-
in urðu að taka það allt í gegn. „Það
var ekki vatn, ekkert rafmagn og ekki
neitt. Húsið var nánast ónýtt og við
þurftum algjörlega að endurbyggja
það. En þetta er stór lóð svo það var
nóg pláss og við byggðum við hús-
ið nokkrum árum síðar, þegar leyfi
fékkst.“
Sér ekki eftir að hafa komið
heim
Þrátt fyrir að Diddú hafi að mestu
leyti lifað og hrærst í íslensku tón-
listarlífi á ferli sínum þá fær hún
reglulega boð um að syngja í útlönd-
um. Sem hún að sjálfsögðu þiggur.
Hún hefur í raun gerst svo fræg að
hafa sungið í öllum helstu tónlistar-
höllum í heimi. „Það er alltaf svo
gott að skipta um umhverfi. Syngja
fyrir nýtt fólk og ný eyru. Ég hef ver-
ið mjög lánsöm og hef meðal annars
fengið að syngja í Carnegie Hall,
sem er glæsilegasti tónlistarsalur-
inn í New York, Rudolfinum í Prag,
sem er álíka hátt skrifaður, í Bar-
bican í London, í alls kyns höllum
á Ítalíu, í Tjækovskí-tónleikasaln-
um í Moskvu og í Pétursborg og í
keisarahöllinni og Egginu í Beijing.
Og svona mætti telja, þannig ég hef
víða komið við.“
Aðspurð segir hún það vissulega
hafa staðið til í upphafi söngferilsins
að reyna að slá í gegn í útlöndum.
„Það stóð til að námi loknu, en ég sé
alls ekki eftir þeirri ákvörðun að hafa
snúið heim, og lagt mitt af mörkum
til íslensks tónlistarlífs. Ég hef feng-
ið gríðarlega mörg spennandi tæki-
færi hjá Íslensku óperunni og sung-
ið á mjög fjölbreytilegum tónleikum
og uppákomum. Svo hef ég sungið
inn á áttunda tug platna.“ Hún talar
af einlægni um ferilinn á Íslandi þar
sem hún hefur fengið að njóta sín til
fulls. Hér hefur henni liðið vel og er
meira en sátt við sitt.
Lífið hefði orðið allt öðruvísi
ef hún hefði ákveðið að reyna fyr-
ir sér erlendis. „Maður verður að
hafa mjög góðan umboðsmann til
að slíkt gangi upp. Svo þarf mað-
ur heldur betur að sanna sig, vera á
réttum stað á réttum tíma. Ég dáist
að krökkunum sem standa í þessu
í dag, að reyna að koma sér á fram-
færi. Það er alveg gríðarlegt fram-
boð af glæsilegum ungum söngvur-
um á markaðnum.“
Fyrir nokkrum árum síðan byrj-
aði Diddú að kenna söng við Söng-
skóla Sigurðar Demetz, Tónlistar-
skólann í Reykjavík og LHÍ. Hún
segir söngkennarastarfið bæði gef-
andi og krefjandi. „Maður gefur
mikið af sér og miðlar af reynslunni
áfram. Þetta er mikið ábyrgðarstarf,“
segir hún og brosir.
Málar og eldar
Þegar Diddú er ekki að syngja sjálf
eða kenna söng þá finnst henni mest
gaman að dunda sér í eldhúsinu eða
fikta við að mála. Þannig kúplar
Missti heyrn Heyrn
Diddúar skaddaðist
vegna veikinda þegar
hún var barn, en hún
missti alveg heyrnina
á öðru eyranu þegar
hún var í söngnámi.
Mynd SigtryggUr Ari
„Ég man að
ég keypti
mér fyrstu skóla-
fötin sjálf, þegar
ég byrjaði í sjö ára
bekk, eftir sum-
arvinnuna.