Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2015, Blaðsíða 63

Afmælisblað 8. september 20156 40 ára
Þ
egar Dagblaðið tók til starfa
var aðeins einn kvenkyns
blaðamaður starfandi, en
konunum átti þó eftir að
fjölga. Eina konan í hópn­
um var Erna V. Ingólfsdóttir. Hún
var þá 42 ára gömul og hafði starf­
að á Vísi í rúmt ár. Ég heimsótti Ernu
á Hrafnistu, þar sem hún dvelst nú.
En hvernig kom það til að hún varð
blaðamaður?
„Ég var forvitin um þjóðfélagsmál.
Börnin voru uppkomin þegar ég hóf
störf á Vísi.“
Nú skrifaðir þú mest um neyt­
endamál og áttir sæti í stjórn Neyt­
endasamtakanna. Þessi mál hljóta
að hafa verið þér hugleikin?
„Nei, neytendamálin heilluðu
mig ekkert sérstaklega, ekki á þeim
tíma. Ég var sett í að fjalla um þetta,
en sannfærði menn um að fá Önnu
Bjarnason til starfa, sem varð úr. Hún
brann fyrir þessum málum. Ég hafði
aftur á móti meiri áhuga á fréttum
almennt og þegar Anna kom gat ég
skrifað meira af almennum fréttum.
Við Anna höfðum verið í básnum
á heimilissýningunni dagana fyrir
stofnun blaðsins og tekið við áskrif­
endum.“
Frjálslegt andrúmsloft
Hvernig leist þér á nýja blaðið?
„Mjög vel. Ég var spennt fyrir
Dagblaðinu. Þar átti að taka á þjóð­
málunum og skrifa um það sem fólk­
ið vildi lesa. Ég var spennt fyrir blaði
sem væri óháð stjórnmálaflokkum.
Andrúmsloftið var frjálslegra en það
sem verið hafði á Vísi. Við tókum
upp ýmsar fréttir sem helst ekki
mátti segja og það var ógurlega gam­
an í vinnunni. Það var mikið hlegið
og maður hlakkaði alltaf til að mæta
í vinnuna. Og það var gott að vinna
með Jónasi Kristjánssyni ritstjóra.
Hann var alltaf sanngjarn.“
En hvernig var að vera kona á
karlavinnustað?
„Mér líkaði það mjög vel. Kunni
mjög vel við mig.“
Hvernig hafði verið á Vísi áður?
„Ég kunni mjög vel við mig þar og
var föst á Vísi fram á haust. Það var
reynt að fá mig til að vera þar áfram,
en ég var spennt fyrir Dagblaðinu.
Annars hélt ég að þeir Dagblaðs­
menn ætluðu aldrei að hafa samband
við mig, en loks hafði Jónas samband
og bauð mér að koma með.“
Nauðsynlegt að hafa áhuga
Voru þetta ólíkir vinnustaðir?
„Já, við fengum að skrifa um
það sem við höfðum áhuga fyrir á
Dagblaðinu. Blaðamennirnir unnu
mjög sjálfstætt. Ég talaði til dæmis
við nunnurnar í Hafnarfirði og skrif­
aði um fötluð börn. Einu sinni fékk
ég mikinn áhuga á súrheysgryfjum
og fór austur fyrir fjall með Bjarn­
leifi Bjarnleifssyni ljósmyndara að
kynna mér þær. Það er nauðsynlegt
fyrir blaðamann að hafa áhuga á
viðfangsefninu.“
Þið voruð líka mikið með fréttir
utan af landi?
„Já, fréttaritararnir hringdu inn.
Maður mátti hafa sig allan við að
skrifa þegar Regína Thorarensen
hringdi.“
Neytendamálin á Dagblaðinu
vöktu mikla athygli.
Eru einhverjar fréttir
þar sem eru þér minn-
isstæðar?
„Já, einu sinni
keyptum við hakk á
nokkrum stöðum og
fengum matreiðslu­
mennina á Hótel Sögu
til að steikja það. Þetta
vakti mikla athygli og
fleira í þessum dúr.
Sumar greinar voru
líka í gamansömum
stíl eins og „Grýla
tekur til fyrir jólin“. Það
var líka mikið hringt í
neytendasíðuna.“
Mikið álag
En þú varst ekki lengi í
blaðamennsku?
„Ég sá fram á að ég
myndi ekki hafa þetta af.“
Hvernig þá?
„Þetta er erfitt starf, álagið mikið.
Ég hóf því nám í hjúkrun um fimm­
tugt.“
Hvernig tóku samstarfsmennirnir
því?
„Þeir sögðu að ég væri að fara úr
öskunni í eldinn. Einn þeirra sagðist
myndu hlaupa út í buskann ef ég
kæmi með sprautu! Ég starfaði síðan
á Borgarspítalanum en áhuginn
á fjölmiðlum hvarf ekki. Ég las öll
blöðin og hlustaði á fréttirnar.“ n
BJB
Sögðum fréttir sem
ekki mátti segja
„Frjálst
og óháð“
Fyrsta forystugrein Dagblaðsins
Jónas Kristjánsson skrifaði svo í
fyrstu forystugrein Dagblaðsins:
„Hvað tákna yfirlýsingar aðstand­
enda Dagblaðsins um, að það
eigi að vera frjálst og óháð dag­
blað? Margir efast um, að þetta
geti verið satt í landi, þar sem
blaðamennska og flokkapólitík
hafa frá upphafi verið í nánum
tengslum.“ Jónas svaraði spurn­
ingunni sem hann bar upp jafn­
harðan og sagði: „Okkar svar við
efasemdunum getur ekki verið
annað en að biðja þjóðina um að
fylgjast vel með Dagblaðinu frá
upphafi og kveða upp dóm sinn í
ljósi reynslunnar.“
Útgáfa blaðsins hafði verið
þrautaganga, eins og Jónas lýsti:
„Margar hindranir hafa verið
lagðar í braut okkar. Við höfum
verið eltir með lögbönnum og
hótunum um lögbönn. Margir
hafa orðið fyrir persónulegu
ónæði vegna stuðnings og að­
stoðar við okkur. Prentsmiðjan
hefur verið kúguð til að láta
okkur hafa fremur óhentugan
prentunartíma. Og útgáfa Dag­
blaðsins hefur tafist um viku
vegna þessara hindrana.“
Menningar-
verðlaun og
Stjörnumessa
Vegleg menningarumfjöllun
Aðalsteinn Ingólfsson hafði ný­
lega tekið við sem menningar­
rýnir Vísis þegar hann flutti
sig yfir til hins nýstofnaða
blaðs. Hann var hámenntaður í
listfræðum og hélt einstaklega vel
utan um listumfjöllun blaðsins.
Aðalsteinn fékk þá hugmynd
að efna til menningarverðlauna
Dagblaðsins sem urðu árlegur
lykilviðburður í menningar­
lífinu og eftirsótt. Jónas Kristjáns­
son kallaði þá Ásgeir Tómasson,
Helga Pétursson og Ómar Valdi­
marsson hina „ungu poppara
Dagblaðsins“. Þeir hefðu séð til
þess að blaðið náði vel til ungu
kynslóðarinnar og efndu þeir til
svokallaðrar Stjörnumessu sem
varð árlegur viðburður. Þar voru
poppurum veittar viðurkenn­
ingar í mörgum flokkum.
Handhafar menningarverðlauna
1980 Aðalsteinn Ingólfsson fékk
þá hugmynd að efna til menningar­
verðlauna Dagblaðsins.
Poppmessan 1979 Stjörnumessa varð
árlegur viðburður.
Rætt við Ernu V. Ingólfdóttur, blaðamann á Dagblaðinu„Ég var spennt fyrir
Dagblaðinu. Þar
átti að taka á þjóðmálun-
um og skrifa um það sem
fólkið vildi lesa.
Erna V. Ingólfsdóttir
„Við fengum að skrifa
um það sem við höfðum
áhuga fyrir á Dagblaðinu.“
Öflug neytendaumfjöllun Erna V. Ingólfsdóttir fékk matreiðslumeistarana á Hótel Sögu til að prófa
að steikja hakkið. Umfjöllun af þessu tagi var nýlunda.
E
inn eftirminnilegasti blaða­
maður Dagblaðsins var Anna
Bjarnason. Hún var fædd
í Reykjavík árið 1933. Að
loknu prófi frá Verslunarskólanum
starfaði hún sem blaðamaður á
Morgunblaðinu, síðar Vísi og loks
á Dagblaðinu. Þar skrifaði hún
umfram allt um neytendamál og
sat jafnframt í stjórn Neytenda­
samtakanna. Þá stýrði hún ásamt
fleirum útvarpsþáttum um
neytenda mál.
Elín Albertsdóttir, fyrrver­
andi blaðamaður á Dagblaðinu,
segir svo frá Önnu: „Þegar ég var
að stíga mín fyrstu spor í blaða­
mennsku um tvítugt á gamla DB
unnum við í sama herbergi. Anna
hafði viss forréttindi – því hún var
eini blaðamaðurinn sem hafði
rafknúna ritvél. Hún sökkti sér
niður í neytendamál af fullum
krafti, bjó til heimilisbókhald með
landsmönnum og lét það síður en
svo afskiptalaust ef umframbirgð­
um af tómötum eða lambakjöti
var fargað á haugunum. Þetta var
spennandi tími þar sem tvö síð­
degisblöð bitust á markaðnum
og sá samhenti hópur, sem þarna
starfaði, lagði allt í sölurnar til að
vera með betri fréttir en Vísismenn
hinum megin við vegginn.“
Anna var frumkvöðull í skrifum
um neytendamál og var umsjónar­
maður neytendasíðu Dagblaðsins.
Hún flutti síðar til Ameríku með
manni sínum, Atla Steinarssyni
blaðamanni, en hélt samt áfram
að skrifa reglulega greinar í helg­
arblað DV. Atli var blaðamaður í 55
ár og brautryðjandi í íþróttafrétt­
um. Þau hjónin lögðu því drjúgan
skerf til sögu íslenskra dagblaða.
Þau voru nýflutt heim til Íslands
þegar Anna lést árið 1998. n
Anna og neytendamálin
Dagblaðið og neytendamálin Anna Bjarnason varð landsfræg fyrir skrif sín um
neytendamál.
Vinsældir
frá upphafi
Smáauglýsingablaðið
Dagblaðið lagði frá upphafi áherslu
á smáauglýsingar og til að ná þeim
fljótt á skrið fengu starfsmenn vini
og ættingja til
að finna ýmsa
muni í geymslum
sínum sem þeir
gætu verið án.
Vinsældir smá­
auglýsinganna
voru þó það
miklar frá upp­
hafi að þetta
reyndist „óþörf
fyrirhyggja“,
eins og Jónas
Kristjáns­
son orðar það.
Hann segir að
„sprenging“ hafi orðið í smáauglýs­
ingum á fyrstu dögum blaðsins og í
hans huga hafi smáauglýsingarnar,
kjallaragreinarnar og lesendabréf­
in verið þrír meginþættir í sambandi
blaðsins við fólkið í landinu.