Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2015, Qupperneq 23

Umræða 23Helgarblað 28.–31. ágúst 2015
Læsi og pólitískt „agenda“ Illuga
É
g játa það að ég hef velt því fyr-
ir mér hvort menntamálaráð-
herra, Illugi Gunnarsson, sé
„vel lesinn“ þegar kemur að því
að velta upp möguleikum til lestrar-
kennslu. Ég starfaði í skóla nokkuð
lengi áður en ég settist á þing, bæði
sem kennari og náms- og starfsráð-
gjafi. Ég hef unnið með nemendum
frá 6 ára aldri og upp úr eins og sagt
er og því haft tækifæri til að fylgjast
með námsframvindu á marga vegu.
Ég get tekið undir með Rósu
Eggertsdóttur þegar hún talar um
að huga þurfi að læsi nemenda frá
5. bekk og upp úr, hvernig nemend-
ur lesa og hvaða tól og tæki þeir nýta
sér til lesturs. Spyrja má hvað sé mik-
ilvægt í nútíma samfélagi.
Ég spurði allmarga nemendur í
Menntaskólanum á Tröllaskaga sem
komu til mín í náms- og starfsráðgjöf
hvernig þeim líkaði að hafa náms-
efnið nærfellt allt á tölvuskjá. Allir, já
allir, sem ég spurði voru afar ánægðir
og sérstaklega þeir sem áttu við les-
blindu að stríða eða annan lestrar-
vanda. Við, eldri kynslóðin sem
erum – og viljum sum hver –helst allt
hafa á blaði fyrir framan okkur eigum
oft erfitt með að skilja þetta en þetta
er eins og annað breytingum háð.
Fjölbreytnin er mikilvæg og sum-
ir vilja helst halda á bókinni og finna
af henni „prentlyktina“ en aðrir vilja
lesa í Kindle eða í iPad eða í tölvunni
og það er alveg frábært að hægt sé að
mæta öllum þessum þörfum. Ég held
að stór hluti ungs fólks sé mun bet-
ur læs en mörg okkar sem eldri erum
þegar kemur að fjölbreyttum miðlum
samtímans og á fleiri en eitt tungumál.
Hvar er byggðastefnan?
Það hafa margir lagt mikið á sig til
þess að auka læsi þjóðarinnar og
hefur Miðstöð skólaþróunar Háskól-
ans á Akureyri verið þar í broddi fylk-
ingar. Því spyr ég mig hvaða pólitíska
„agenda“ er í gangi? Illugi Gunnars-
son hefur búið til nýja stofnun,
Menntamálastofnun, sem hefur tek-
ið við verkefnum Námsgagnastofn-
unar og Námsmatsstofnunar ásamt
verkefnum frá ráðuneytinu. Mikil
umræða átti sér stað um þetta verk
menntamálaráðherra á Alþingi og
lagði ég til að hluti af þeim tíu stöð-
um sérfræðinga sem auglýstar voru
við hina nýju stofnun á höfuðborgar-
svæðinu yrðu við HA. En ekkert var
gert með reynslu eða starf starfsfólks
Miðstöðvar skólaþróunar HA og
engin ástæða þótti til að fjölga störf-
um á landsbyggðunum þrátt fyrir að
ný stofnun væri sett á laggirnar held-
ur á hún að vera á höfuðborgarsvæð-
inu en „þjóna allri landsbyggðinni“.
Ég vil taka það fram að ég er ekki
að gagnrýna allt það fólk sem í þess-
um stofnunum var eða er heldur að-
ferðarfræði menntamálaráðherra.
Því þessi ráðherra tilheyrir sömu
ríkis stjórn sem lagði til flutning á
Fiskistofu með öllu tilheyrandi eins
og við þekkjum en hafði nú tækifæri
til að setja nýja stofnun niður t.d. á
Akureyri en kaus að gera það ekki.
Hver er rót vandans?
Illugi Illugi er landsbyggðafjand-
samlegur og þessi aðför að Mið-
stöð skólaþróunar við HA ásamt því
að skerða möguleika 25 ára og eldri
nemenda til framhaldsnáms eða of-
uráhersla hans á sameiningar fram-
haldsskóla á landsbyggðinni er ekki
til að styrkja skólastarf almennt.
Aðferðarfræði ráðherrans er röng
en hann getur staldrað við og velt fyrir
sér – hvenær byrjaði læsi að slakna?
Er aðferðin sem byggir á að læra einn
og einn staf betri en einhverjar aðr-
ar? Hvað með alla þá nemendur sem
fóru í gegnum þá aðferð og hafa því
miður ekki náð góðum tökum á læsi?
Hver er rót læsisvandans – eru það
eingöngu aðferðir við lestrarkennsl-
una eða kemur eitthvað annað til?
Eru fleiri tvítyngd börn í grunnskól-
um landsins? Eru samræmd próf al-
gild og góð mælitæki sem taka á öll-
um þeim þáttum sem nemendur
nútímans þurfa að kunna?
Engin aðferð er yfir gagnrýni
hafin en það hefði átt, og á, að vera
hlutverk ráðherrans að leita svara
við rót vandans en ekki ráðast að
starfsfólki og starfsaðferðum Mið-
stöðvar skólaþróunar HA með þeim
hætti sem hann gerði enda hafa lík-
lega fáir sinnt skólaþróun með sam-
bærilegum hætti og þar hefur verið
gert. n
Bjarkey Gunnarsdóttir
þingmaður Vinstri grænna
Kjallari
Kjarasamningar og húsnæðismál
H
úsnæðisstefna stjórnvalda
snýst um öll heimili lands-
ins, ekki bara sum. Hún snýst
um barnafjölskylduna á verka-
mannakaupi sem hefur flutt aftur
og aftur á síðustu árum með tilheyr-
andi róti og kostnaði þar sem lang-
tímaleiga er varla orð sem þekkist á ís-
lenskum leigumarkaði. Um einstæða
móður með tvö börn á örorkubótum
sem býr í 50 fermetra íbúð í kjallara
og hefur ekki efni á að flytja vegna hás
leiguverðs. Um námsmann sem þakk-
ar fyrir að fá að leigja hluta af bílskúr
ættingjans þar sem allt er fullt á stúd-
entagörðunum. Um unga parið sem
dreymir um að stofna sitt fyrsta heim-
ili og veltir fyrir sér hvernig þau eigi að
dekka útborgun í lítilli íbúð.
Byggjum 2.300 leiguíbúðir
Í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar um
húsnæðismál í tengslum við kjara-
samninga í lok maí sl. kemur fram að
ráðist verði í átak með byggingu allt að
2.300 félagslegra leiguíbúða á árunum
2016–2019, þó að hámarki 600 íbúðir
á ári. Bygging íbúðanna verður fjár-
mögnuð með stofnframlögum ríkis og
sveitarfélaga og með beinum vaxta-
niðurgreiðslum ríkisins sem nema
núvirt 30% af stofnkostnaði. Slíkt
framlag ríkis og sveitarfélaga auk auk-
ins stuðnings með hækkun húsnæð-
isbóta á árunum 2016 og 2017 á að
leiða til þess að leiga einstaklings með
lágar tekjur nemi ekki hærra hlutfalli
en 20–25% af tekjum. Miðað verður
við að tekjur íbúa verði í lægstu tveim-
ur tekjufimmtungum þegar flutt er
inn í húsnæðið. Þannig verði tekjulág-
um fjölskyldum veittur aðgangur að
ódýru og öruggu leiguhúsnæði.
Leigumarkaður forsenda
séreignar
Langflestir taka sín fyrstu skref á
húsnæðismarkaðnum í leiguhús-
næði. Næsta skref er að kaupa sitt
eigið húsnæði og fjármagna kaup-
in með sparifé, aðstoð ættingja og
lántökum. Forsenda stöðugleika á
húsnæðismarkaði og að ungt fólk
geti eignast eigið húsnæði, er virkur
leigumarkaður þar sem framboð og
eftirspurn haldast í hendur og fólk
hefur svigrúm og hvata til að spara
fyrir húsnæði. Þess vegna skuldbatt
ríkisstjórnin sig til að styðja við al-
menna leigumarkaðinn með hækk-
un húsnæðisbóta á árunum 2016
og 2017. Grunnfjárhæð og frítekju-
mörk verða hækkuð með hliðsjón
af þeim tillögum sem komnar eru
fram. Húsnæðis bætur og frítekju-
mörk munu taka mið af fjölda heim-
ilismanna. Skattlagningu tekna af
leigu íbúða í eigu einstaklinga verður
einnig breytt til að lækka leiguverð og
auka framboð leiguíbúða á almenna
leigumarkaðnum. Komið verður til
móts við þá sem kaupa sína fyrstu
íbúð með húsnæðis sparnaðarleið.
Þannig munu þeir sem hafa sparað
tilgreint hámarkshlutfall af tekjum
í tiltekinn tíma geta tekið sparnað-
inn út skattfrjálst, t.d. þannig að
ungu fólki verði heimilt að nýta sér-
eignarsparnað sem eiginfjárframlag
við kaup á fyrstu íbúð. Lánveitendum
verði einnig veitt svigrúm til að horfa
til fleiri þátta en niðurstöðu greiðslu-
mats við ákvörðun um lántöku.
Hagkvæmt húsnæði
Óháð því hvort fólk kaupir eða leigir
þá skiptir stofnkostnaður húsnæðis
miklu um hver húsnæðiskostnað-
ur heimilisins verður. Þar koma inn
þættir eins og lóðaverð, byggingar-
kostnaður og álagning þess sem
byggir. Því lofaði ríkisstjórnin að af
hálfu hins opinbera verði á allan
hátt greitt fyrir að hægt verði að taka
upp sem hagkvæmastar aðferðir
við íbúðabyggingar til að lækka
byggingarkostnað. Endurskoðun á
byggingarreglugerð og skipulagslög-
um er liður í þessu. Gjaldtaka sveitar-
félaga vegna lóða og gatnagerðar-
gjalda verður skoðuð með það fyrir
augum að lækka byggingarkostnað.
Fjármögnun tryggð
Unnið hefur verið að frumvörp-
um og fjármögnun þessara loforða
í samstarfi við aðila vinnumark-
aðarins, Samband íslenskra sveitar-
félaga, Reykjavíkurborg og hlutað-
eigandi ráðuneyta enda yfirlýsing
stjórnvalda ein lykilforsenda lang-
tímakjarasamninga á vinnumark-
aði. Átak í uppbyggingu íbúða
skiptir miklu máli núna, enda góð
samstaða um það og gert ráð fyrir
þessu í fjárlagafrumvarpinu, líkt og
fjármálaráðherra upplýsti í nýlegu
Morgunblaðsviðtali. Ofangreindar
aðgerðir sem ágæt samstaða er
um munu stuðla að stöðugleika og
auknu öryggi á húsnæðismarkaði. n
„Langflestir taka
sín fyrstu skref á
húsnæðismarkaðnum í
leiguhúsnæði.
Eygló Harðardóttir
félags- og húsnæðismálaráðherra
Kjallari
Funahöfði 1 | 110 Reykjavík | Sími 567 4840 | www.bilo.is | bilo@bilo.is
MMC PAJERO DID
09/2001, ekinn 239 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur, leður, toppeintak!
Verð 1.690.000. Raðnr.253847
BMW X5 3.0D E70
06/2009, ekinn 161 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur, ástandsskoðun til.
Verð 5.390.000. Raðnr.253973
TOYOTA LAND CRUISER 120 GX 35“
05/2006, ekinn 186 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur. Verð 4.490.000.
Raðnr.286064
LAND ROVER DISCOVERY 4 SE 3,0TDV6
Nýskr. 09/2011, ekinn 69 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur, 7 manna, leður, glertoppur.
Verð 9.900.000. Raðnr.253954
PEUGEOT 3008
03/2012, ekinn 49 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur. Verð 3.180.000.
Raðnr.253535
Þú finnur bílinn á bilo.is Auglýstir bílar eru á staðnum Skráðu bílinn á bilo.is