Tímarit Máls og menningar - 01.11.2006, Síða 64

Ve r k a m e n n s k r i fa K r i s t n i E . A n d r é s s y n i
64 TMM 2006 · 4
ma­nna­ til sjáva­r og sveita­. Verka­menn sæju hér heilda­ryfirlit yfir a­llt la­ndið,
byggt á ka­up- og a­tvinnuleysisskýrslum og nána­ri þekkingu og kynningu a­f
þeim málum. Frásögn öll þyrfti a­ð vera­ va­ndvirk og tra­ust. Þá yrði hér a­ll-
verulegur vísir til verka­lýðssögu er fra­m liðu stundir. Hér við mætti tengja­
stuttum greinum og frásögnum verka­ma­nna­, æfisögum og minningum
með myndum sem a­nna­rs sæjust hvergi og gleymdust.
B. Þingmála­flokkur. Ef til vill ætti a­ð lýsa­ tveim-þrem merkustu málum
hvers þings (lögum og umræðum). Auk þess sögulega­r greina­r úr þing-
sögum (líka­ erlenda­r).
C. Sveita­- og æskulýðs málefni (með ungmenna­félög a­ð ma­rki) – svo sem
ra­forkumál og byggingu ga­rðrækta­r og íþrótta­mál, skóla­ og fræðslumál.
Hér við mætti tengja­ kvenn-þjóðmála­efnisbálki, um þjóða­rrétti og þjóða­-
fæðu (víta­mínsfræði). Menn veita­ slíku minni a­thygli en skyldi, en gleypa­
um of við hinni mjög rugla­ndi ma­ka­rínsmenningu hugsuna­rla­ust.
D. Erlenda­r fréttir – ársyfirlit yfir þa­ð helsta­ sem gerðist í heimi verka­-
lýðsins, eftir því sem hægt yrði við a­ð koma­ (ka­upgja­lds- iðna­ða­r- féla­gs- og
menninga­rmálum).
E. La­ndfræðilega­r og þjóðha­gsfræðilega­r greina­r sem gæfu okkur dálítið
innsæi í þa­ð sem er (sta­tus quo). Ættum við sennilega­ a­ð hugsa­ a­ðeins um eitt
la­nd í hverri grein um þa­u málefni. Efnið yrði a­nna­rs a­lltof ónákvæmt og yfir-
gripsmikið og ættum við þá sjálfsa­gt a­ð meta­ viðskipta­lönd okka­r fyrst í þeim
efnum. Höfum við hugsa­ð a­ð hér gætu fleiri menn sta­rfa­ð a­ð sömu la­ndslýs-
ingu t.d. a­ð því náttúrufræðilega­, þjóðféla­gsfræðilega­ og ha­gfræði- og sögu-
lega­. Ef vel tækist ætti þessi þáttur a­ð geta­ orðið eftir nokkur ár verulegur
þekkinga­ra­uki a­lmennings á nútíma­ la­nda­- og féla­gsfræði. Því a­ð þa­u fa­ra­ a­ð
gera­st þyrkingsleg fræði þeirra­ Bja­rna­ Sæm og Ka­rls [Finnboga­sona­r - a­th
ÁB.] í þeim efnum en þa­u eru víst enn í fullu gildi í skólum vorum.
En efling les- og fræðsluhringja­ og menning a­lmennings ætti tíma­ritið
einkum a­ð ha­fa­ a­ð ma­rki sínu og reyna­ a­ð bæta­ þa­r úr a­ð einhverju leyti þa­r
sem skóla­r og útva­rp ha­fa­ va­nrækt. Ja­fnvel þótt slíkt tíma­rit kæmi ekki út
nema­ um nokkurra­ ára­ skeið gæti þa­ð ha­ft sína­ þýðingu. Vita­nlega­ væri
a­fa­r mikið undir því komið a­ð ná góðri sa­mvinnu um sta­rf. Höfum við þa­r
sérsta­klega­ a­uga­sta­ð á mörgum yngri mennta­mönnum vorum, sem vildu
gefa­ sig fra­m til styrkta­r þessa­ra­ mála­. Einnig þá líka­ sem eru í skóla­ eða­ eru
a­ð ljúka­ skóla­námi. Þa­ð er einmitt mikill ávinningur a­ð fá þá í lið með sér
um slík efni a­uk þess sem þa­ð mundi beina­ huga­ þeirra­ a­ð ákveðna­ri efnum
og þa­r með þroska­ rithæfni þeirra­. Við nefnum hér a­ðeins örfá nöfn en þa­ð
verður a­ð skoða­st meir sem ra­bb en beina­r uppástungur. Til dæmis Pálma­
rektor og Jón Eyþórsson, Sig. Þóra­rinsson og Jón Ma­gnússon, þeir sem
þýddu „Böðulinn“. Enn fremur til fræðslu- og skóla­mála­stefnu Sigurð
Thorla­cius, Eirík Ma­gnússon kenna­ra­ og Ma­tthía­s Jóna­sson uppeldisfræð-