SÍBS blaðið - 01.11.2000, Blaðsíða 17

Ef venjulegt hámarksþolpróf dugir ekki til má
bæta við mælingum á súrefnisupptöku,
koldíoxíðútskilnaði, öndun og stundum einnig
blóðgösum. Súrefnisupptaka er einmitt
mælikvarði á þol og í vísindalegum
rannsóknum er það nauðsynleg mæling til að
sýna fram á árangur af þjálfun. Svona
viðamikil þolpróf gefa góða mynd af samspili
mismunandi þátta (öndunar, hjartsláttar,
blóðþrýstings, súrefnisupptöku og blóðgasa) í
viðbrögöum líkamans við álagi. Eins og áður
hefur komið fram þarf sérstakan tækjabúnað til
þess að gera þessar viðbótarmælingar.
Starfsfólkið þarf því sérstaka þjálfun á tækin
og eins þarf sérþekkingu til að lesa út úr
niöurstöðum prófsins.
Einföld þolpróf meta þrek
Hámarksþolpróf segja til um þrek og
viöbrögö hjarta- og blóðrásarkerfis
undir álagi.
Flóknari hámarksþolpróf segja til um
allt ofangreint auk þess aö mæla þol
og sýna samspil öndunar og blóörásar.
Þessi flóknari útgáfa af hámarksþolprófi nýtist
íyrst og fremst fýrir:
- Rannsóknarverkefni þar sem mæla þarf þol,
hvort sem um er að ræða heilbrigða
einstaklinga eða sjúklinga hvaða sjúkdómi
sem þeir eru haldnir. Eina skilyrðið er að
þeir sem eru prófaðir geti hjólað eða gengið
á göngubretti.
- Sjúkdómsgreiningu þegar fólk er haldið
mæöi (og úthaldsleysi) af óþekktum
orsökum.
- Eftirfylgni t.d. með sjúklingum með
fíbrósusjúkdóm í lungum eða hjarta- og
lungnaþegum.
- Mat á sjúklingum fyrir skurðaðgerð t.d.
lungnasmækkun eða krabbameinsaðgerð.
- Örorkumat (ekki algengt hérlendis).
Á Reykjalundi fara allir þeir, sem innskrifast í
hjartaendurhæfinguna og langflestir í
lungnaendurhæfingunni, í hámarksþolpróf.
Velflestir fara í venjuleg hámarksþolpróf en í
ákveðnum tilvikum er flóknari gerðin notuð.
Eins kemur alltaf ákveðinn hópur af öðrum
sviðum s.s. af geðsviði, verkjasviði,
miðtaugakerfissviði og gigtarsviði og er þá oft
um að ræða fyrri sögu um hjartasjúkdóm.
Vísindarannsóknir
Fyrir rúmum 13 árum gáfu Landssamtök
hjartasjúklinga Reykjalundi tækjabúnað til að
gera hámarksþolpróf af flóknari gerðinni og
var það fyrsta tækið sinnar tegundar á landinu.
Þessi höfðinglega gjöf var upphafið aö þeirri
sérhæfingu í þolprófum sem orðið hefur á
Reykjalundi. Prófin hafa nýst vel til
sjúkdómsgreininga auk þess að vera mikilvæg
forsenda ýmissa rannsóknarverkefna sem unnin
hafa verið á Reykjalundi þar sem m.a. hefur
verið kannað hvaða áhrif endurhæfing hefur á
þol sjúklinga með langvinna lungnateppu og
áhrif lungnasmækkunar hjá sama
sjúklingahópi. Eins hefur verið gerður
samanburður á þoli og lungnastarfsemi
heilbrigðra og einstaklinga með hiyggikt.
Niðurstöður þessara rannsókna hafa verið
kynntar á vísindaþingum bæði hérlendis og
erlendis. Fleiri rannsóknarverkefni hafa verið
gerð og eru i undirbúningi og verður
spennandi að fylgjast með þeim málum í
framtíðinni.
ISLANDSBANKIFBA
Olíufélagiðhf
www.esso.is
Pharmaco
Hörgatúni 2, 210 Garðabær
Pósthólf 200, 212 Garðabær
Sími 565 8111, Telefax 565 6485
¥