Pilsaþytur: málgagn Kvennalistans í Vestfjarðakjördæmi - 15.06.1995, Blaðsíða 6

6
PILSAPYTUR
Hugsað til
útvarpsins
sem einar hafa reynt að bæta á-
standið. Hlutur háskólagenginna
kvenna er lakari en annama, og
má að hluta skýra það með tregðu
karla til að láta frá sér áhrif, völd
og sporslur. Erlendis hefur verið
talað um ósýnilegt þak, sem
hindrar konur í að fá stöðuhækk-
anir og sama virðist upp á ten-
ingnum hér á landi. Það bakslag
sem konur þykjast greina í
kvennabaráttu hér á landi er
einnig til staðar víða á Vestur-
löndum. A meðan verður
kvennahreyfingin sífellt mikil-
vægari í öðrum álfum heimsins,
þar sem við annars konar vanda-
mál er að glíma: Vaxandi kúgun
kvenna af trúarástæðum og bar-
áttu fyrir daglegu brauði. Og í
svokölluðum nýfrjálsum ríkjum
Austur-Evrópu er víða stríðsá-
stand, uppgangur glæpasamtaka
og stjórnleysi sem erfitt er að
hemja. Þetta ástand bitnar hart á
konum og börnum. A umbrota-
tímum hafa konur jafnan komið
talsvert við sögu, verið framar-
lega í flokki í framfara- og frels-
ishreyfingum, en þegar kemur að
uppskerunni hafa karlmenn oftar
en ekki sagt: Það er ekki tímabært
núna að hugsa um kvenfrelsi, við
skulum bíða aðeins um sinn.
Hvað verður rætt í Peking?
Verði af heimsþingi kvenna í
Peking í haust þarf að stilla sam-
an strengi kvenna úr öllum
heimshlutum. Enn er það svo að
Vesturlönd ráða jafnvel meiru
um framvindu í einstökum ríkj-
um í suðri og austri en stjórnvöld
landanna sjálfra, hvað þá fáeinar
þingkonur. Framtíð heilla
byggðarlaga getur oltið á stefnu
Snerpa, átaksverkefni í at-
vinnumálum kvenna á Vesttjörð-
um, heldur ráðstefnu um at-
vinnumál kvenna laugardaginn
24. júní n.k. Ráðstefnan verður
haldin í Stjórnsýsluhúsinu á Isa-
firðifrákl. 10.00- 17.00.
Framleiðslusýning verður
haldin samhliða ráðstefnunni þar
sem vestfirskar konur og karlar
sýna framleiðslu sína.
Fyrir fjórum árum var haldin
ráðstefna hér á Isafirði um at-
Vestuiianda í þróunarmálum.
Mistök í þróunaraðstoð geta
raskað samfélögum og að sama
skapi er unnt að treysta framtíð
þjóða með því að beina fé til
þróunarmála um hendur kvenna.
Reynslan hefur sannað að konur
nýta fé betur en karlar, hvort sem
unt lánsfé er að ræða eða bein
framlög. Þær yrkja jörðina frekar
í samræmi við þol lands og auð-
linda. Menntun kvenna skilar sér
frekar til næstu kynslóða en
menntun kaiia. Konur á Vestur-
löndum geta einnig lært mikið af
konum úr öðrum heimshlutum.
Hvernig eru t.d. erfðaréttindi
kvenna á Suðurhafseyjum?
Hvernig líta hin ýmsu trúarbrögð
heims í raun á konur, áður en
kaiiar í valdastöðum, hafa náð að
skrumskæla þau? Hvernig hafa
konur víða um heim náð að leysa
ýmis læknisfræðileg vandantál
með visku kynslóðanna, visku
sem hefur að mestu glatast á
Vesturlöndum? Hvaða ráð kunna
konur í harðbýlum eyðimerkur-
löndum eða kuldalegum háslétt-
um til að komast af í sátl við
náttúruna?
Hugarfarsbyltingar
er ennþá þörf
Sagan segir okkur að barátta
kvenna hafi skilað okkur bættri
menntun kvenna og auknunt
tækifærum til að velja sér lífsfar-
veg, og auk þess fjölgað konum
í áhrifastöðum. Þetta hefur ekki
gerst baráttulaust. Sagan kennir
okkur ennfremur að ekki dugar
minna en hugarfarsbylting til að
breyta f raun stöðu kvenna.
vinnumál kvenna. Á ráðstefnunni
ákváðu vestfirskar konur að eitt-
hvað þyrfti að gera til þess að efla
stöðu kvenna í atvinnulífinu og
þá sérstaklega í fyrirtækjarekstri.
I framhaldi af því varð til verk-
efnið Snerpa. I fréttatilkynningu
frá Snerpu segir að nú eigi að líta
yfir farinn veg og vega og meta
árangurinn. Einnig verði reynt að
varpa ljósi á hvernig eigi að vinna
að málefnum kvenna í atvinnu-
líftnu í framtíðinni.
Ása Ketilsdóttir.
Sem örskot líður tíminn og við
sem berumst með öldurn hans,
stöldrum einstaka sinnum við og
furðum okkur á þeim byltingum
er orðið hafa á örfáum áratugum.
Það er svo margt sem við tekjum
sjálfsagt og eðlilegt. Aðeins ein-
staka sinnum er reynt að brjóta til
mergjar og hugsa um hvernig var
þegar öll þessi undur voru tjar-
lægir draumar í blárri firð ævin-
týraveraldar.
Að skrúfa frá krana og horfa á
heilt og kalt vatn streyma yftr
hendur sínar.
Að styðja á hnapp og vera um
leið baðaður í björtu ljósi.
Að snúa snerli og hafa alla
möguleika í bakstri og matar-
gerð.
Að taka þvottinn og láta
þvottavélina annast hann, þurrka
lika, aðeins þarf mannshöndin að
brjóta saman.
Að láta ryksugu hirða hverja
ögn af kuski er sést innan veggja
og þegar afþreyingar er þörf þá er
sjónvarp og útvarp við hendina.
Fyrir þá sem hafa borið vatn í
fötum í bæinn, notað olíulampa
til lýsingar, þvegið þvottana á
bretti í bala, kveikt upp í eldavél
á hverjum morgni og haldið við
með taði, sverði og stöku kola-
mola og skúrað gólfin með sandi,
liggjandi á hnjánum, er það
stöðugt undrunarefni að allt þetta
hefur skeð á síðast liðnum 40-50
árum. Útvarpið er eitt af þeim
undrum sem allir telja sjálfsagt
og eðlilegt og verður seint metið
að verðleikum.
Áhrif þess bæði til góðs og ills,
ef þannig er á málum haldið eru
svo mikil að það er nauðsynlegt
að stöðugt sé vakandi umræða
um hlutverk ríkisútvarpsins og þá
sérstaklega rás 1. Fyrir nokkrum
mánuðum eða misserum voru
háværar raddir um sölu og
einkarekstur á ríkisútvaipinu
enda einkaframtak og hverskonar
sölumennska hjartfólgið og hug-
næmt baráttumál þáverandi rík-
isstjórnar. Þetta hefur legið niðri
um tíma en það er nauðsynlegt að
hafa fulla gát á slíkum óráðsöfl-
um.
Hlutverk útvarps er margþætt,
það spannar yfir öryggi, þjón-
ustu, fræðslu og skemmtun af
ýmsum toga. Það á skilyrðislaust
að vera ríkisrekið og undir stjórn
réttsýnna manna sem láta hvorki
pólitík né peningasjónarmið villa
sé sýn.
Eftir þeirri reynslu sem er að
ráðherrum þegar um mannaráðn-
ingar er að ræða þá er skárri leið
að láta alþingi kjósa útvarpsráð,
jat'nvægi næst frekar þannig.
Fyrir flesta landsmenn er útvarp-
ið hluti af daglegu lífi, þó mis-
jafnlega mikill. Þeim sem búa
afskekkt og eiga ekki kost á mik-
illi tilbreytingu er útvarpið góður
félagi. Auðvitað verður alltaf
eitthvað sem maður fellir sig ekki
við og annað sent mætti vera
öðruvísi.
Það eru ótal þættir og atriði,
s.s. leikritaflutningur, íslenskt
mál, daglegt mál, fréttir og veður,
aðrir þættir sem sumum finnast
smáir og lítilsverðir, sem mynda
ásamt þeim stærri órofaheild f því
sem nefnist rfkisútvarp og enginn
vill án vera.
Það er von mín að núverandi
ríkisstjórn og ráðamenn sjái sóma
sinn í að styðja og styrkja á allan
hátt íslenskt ríkisútvarp, útvarp
allrar þjóðarinnar. Á þann hátt
verður menntun og menningu
best haldið á lofti og flestum
þegnum þessa lands gert jafn hátt
undir höfði og njóta þess sem völ
er á.
Það er tíka auðvelt að gera út-
varpið að blindu áróðurstæki í
höndum óvandaðra manna sem
nota það til stöðugra svívirðinga
á einstaka menn og heilar stéttir
þjóðfélagsins.
Asa Ketilsdóttir.
Ráðstefna um
atvinnumál
kvenna