Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1969, Qupperneq 40

er ég hef dvalið á, og yfirlækn-
isins þar, Jónasar Rafnar, sem
eins reglusamasta og göfugasta
manns er ég hef unnið með, að
öílum öðrum ólöstuðum. — En
drottinn minn, langir voru
vetraragarndir á Kristneshæli,
þrátt fyrir gott bókasafn sem
maður hafði aðgang að í frí-
stundum.
Nú breyttist viðhorfið. Ég
lenti í störfum fyrir unglinga-
og barnavernd í Reykjavík um
2ja ára skeið og segi ekki þá
sögu nánar, þótt það væri raun-
ar kafli út af fyrir sig og hann
ekki ómerkilegur. — Þetta var
á hernámsárunum.
En 1. september 1944 var ég
ráðin hjúkrunarkona hjá Rauða
krossi Islands og hef gegnt
þeirri stöðu síðan, að því ári
undanskildu (1947 og 1948) er
ég dvaldi í háskólanum að Ár-
ósum við heilsuverndarnám.
Þegar hér er komið máli mun
ég staldra við og skýra nokk-
uð ýtarlega frá Rauða kross
störfunum, en svo mun ritstjóri
„Hlínar" fyrst og fremst hafa
ætlast til að ég gerði.
Rauða-kross hj úkrunarstarfið
er sérstætt mjög og ólíkt öðru.
Það er ábyrgðarstarf, órólegt,
óútreiknanlegt, en jafnframt
„interessant“ og sjálfstætt.
Hjúkrunarkonan hefur m. a.
það starf á hendi, að ferðast
um landið og kenna almenningi
heimahjúkrun og hjáip í við-
lögum — og, eftir að ég kom
frá heilsuverndarnámi: einnig
heimilisheilsuvernd og meðferð
ungbarna. Er það helzt gert að
haustinu, fram að jólum, en á
sumrin hefur hjúkrunarkonan
oft eftirlit með börnum sumar-
dvalarheimila. Yfir vetrarmán-
uðina, frá janúarbyrjun til maí-
loka, er hjúkrunarkonan í Sand-
gerði og hefur eina stúlku sér
til aðstoðar á sjúkraskýlinu. Það
var fyrst tekið í notkun 1937.
— Sjómenn, víðsvegar af land-
inu, sem dvelja hópum saman í
Sandgerði hverja vetrarvertíð,
fá ýmis konar hjálp og fyrir-
greiðslu í sjúkraskýli Rauða-
krossins. Þar geta þeir legið
rúmfastir í veikindatilfellum,
fengið aðgerð á meiðslum sín-
um, baðað sig, o. s. frv. Legu-
dagar, aðgerðir ýmiskonar, svo
og böðin, skipta hundruðum
hverja vertíð. Dag og nótt er
hjúkrunarkonan til taks, ef ein-
hver þarf hjálpar hennar með.
Læknar frá Keflavík eru enn-
fremur til viðtals í skýlinu
tvisvar í viku, klukkustund í
einu. Hægt er einnig að hringja
til þeirra, ef meiriháttar slys
eða veikindi bera að höndum.
Vegalengd miili Sandgerðis og
Keflavíkur eru 7 km. — En oft
verður Rauða-kross hjúkrunar-
konan að taka ákvarðanir og
framkvæma það, sem spítala-
hjúkrunarkonuna, undir hand-
arjaðri læknisins, gæti ekki
dreymt um.
Sjúkraskýlið hefur tekið mikl-
um stakkaskiptum síðan 1945.
Þá var þar kolakynding fyrir
húsið og böðin, kolavél í eldhúsi,
vatninu, sem var takmarkað af
vöxtum, dælt úr lélegum brunni,
skólpi úr böðunum dælt burtu
með lélegri handdælu, o. s. frv.
Smám saman hefur þetta verið
endurbætt, fengin olíukynding,
vatnsleiðsla, skolpleiðsla, raf-
magn frá Sogsvirkjuninni, raf-
magnseldavél, rafmagnspottur,
nýjir ofnar og gólfdúkar — þar
sem þá vantaði. — Loks hefur
verið komið upp ljósböðum og
herbergi í kjallara lagfært fyrir
þau. Síðast í sumar var sjúkra-
skýiið málað utan og innan og
er það nú vistlegt mjög og búið
flestum þægindum. Þó er nokk-
uð eftir að gera enn, einkum ut-
anhúss, og ætti að starfrækja
skýlið allt árið, þyrfti að vera
afgirtur, ræktaður reitur kring-
um húsið.
Hjúkrunarkonan gerir meira
en að sinna störfum í sjúkra-
skýlinu. Hún fer í sjúkravitj-
anir svo hundruðum skiptir í
braggana og út um þorpið og í
nágrenni þess. Hin síðari ár hef-
ur hún einnig haft með höndum
heilbrigðiseftirlit í barna- og
unglingaskólanum og stundum
kennt unglingunum hjálp í við-
lögum.
1 sjúkraskýlinu þarf að hafa
nokkuð af lyfjum og umbúðum
til taks, ekki eingöngu til eig-
in þarfa, heldur einnig fyrir bát-
ana og fólkið yfirleitt, því ekki
verður hlaupið til Keflavíkur í
snatri, eða hvenær sem er. Þótti
mér — einkum í byrjun —
vandasamt að sigla milli skers
og báru í þessum efnum, láta
ekki annað en það, sem leyfi-
legt og skaðlaust er, en reyna
á hinn bóginn að sinna þörfum
fólksins og gera það ánægt. Oft
er býsna örðugt að vita, hve
miklar byrgðir þarf að útvega,
þar sem skýlið starfar aðeins
hluta úr árinu og maður vill
ógjarnan liggja með mikið, sem
svo e. t. v. verður ónýtt.
Hjúkrunarkonan ber fjárhag
skýlisins fyrir brjósti og reynir
að láta hann verða sem beztan.
Verðlagi er þó öllu mjög stillt
í hóf, en sjómenn og útgerðar-
menn hafa árlega styrkt sjúkra-
skýlið með nokkrum fjárfram-
lögum. 1 seinni tíð hefur hrepp-
urinn einnig hlaupið lítils hátt-
ar undir bagga og meira að segja
lagði ríkissjóður á síðastliðnu
ári fram nokkra fjárhæð til við-
haldskostnaðar. — Annars rek-
ur Rauði-krossinn sjúkraskýlið
án opinberra styrkja.
Ég læt nú staðar numið. Hélt
upphaflega að ég myndi aldrei
fá tíma til að skrifa staf um
þetta, en úr því hefur rætzt —
á hlaupum.
Bið ég svo lesendur að lokum
velvirðingar á mælginni, sem
einna helzt mun líkjaSt minn-
ingargrein. Kannski það sé fyr-
irboði?
Með kærri kveðju.
M. J.
130 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS