Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1975, Blaðsíða 36

Þvagsýni til sýklagreiningar
Nokkur atriði um töku, geymslu, sendingu og úrvinnslu þvagsýna
Arinbjörn Kolbeinsson læknir, Kristín Jónsdóttir læknir
Til Miíliladeildnr Hannmílinar•
nloíu llánliólans berant nú orítiíi
rúimlvfia 17 liúnund /n'Mf/nfjni
til baliteríufireininnar oy
nirininpróin árleua, og er þaA
laiifiKtirrHii tlolilmr Hfjna hoiii
/lanfiaif lioina. Tm /imf bil % at
/leafiHfjnuni hoKHitin eru nend
írá HjúlirahÚHum oy hirlum.
XiifurHtaifa runiiHÓIiiiiirinnar ter
mjöfi eftir liví á hvern hátt
Hfjniif er teliiif, ijefimt op nont á
raniiHÓhnarHtaif.
iVú hafa veriif Hanidar leiitbein-
inpar uni tölni oij meithöndlun
Hfjna til hutiteríinjreininfiur,
/i. á m. /ivafiHfjna. Higa /lOHHar
leiifbeininfiar aif verifa tiliirlmr
í fjölriluitu formi á njúlira-
Htoínunum ofi heilHufiirHluHtöifv-
iim Ofi ffirir /iaif HtarÍHÍólli
heilhrifiitÍH/ijóiiuHtunniir Heni
/iohh ÓHhar. I>ar nem meiri hluti
/ivafiHfjna til baliteríuijreiniiifiar
er fehinn af hjúhrunarhonum
eita HtarÍHliiti /leirra, /uítti
lljúhrunarhlaiiiif irHhilegur
vettvainjiir til birtinijar /iehh
hufla leiitlieininijanna nem fjall-
ar iint /ivaffHfjni. Kunnum viif
lljúhriinarhlaifinu boHtu /inhhir
ffirir aii Ijú ohhur rúm ífirir
Jiennan hafla mj voniim aif birt •
infi hanH verifi til aif vehja
athfifili á leiifbeininfiuniim í
heild.
Markmið svuislöliu.
Þvagsýni er fyrst og fremst ætl-
að til að greina sýkingu í nýrna-
vef, nýrnaskálum, þvagleiður-
um og blöðru. Sé grunur um
sýkingu í þvagrás, er betra að
taka sýni beint úr útferð þaðan
en að taka þvagsýni. 1 fremsta
hluta þvagrásar hjá karlmönn-
Illa tekið þvagsýni gagnar engum og
getur jafnvel valdið tjóni, sagði
Kristín.
um og piltbörnum og í neðri
hluta þvagrásar hjá konum og
stúlkubörnum er alltaf einhver
gróður af bakteríum, s. s. stap-
hylokokkum, streptokokkum,
coli, proteus, corynebakt. o. fl.
Hjá konum er ennfremur ríku-
legur gróður af alls konar bakt-
eríum. á slímhúð vulva og vagina.
Ef mikið af þessum gróðri fer
með í þvagsýnið er augljóst að
sýnið gefur ranga mynd af bakt-
eríumagni í þvagvegum ofan við
þvagrás. Verði talning á bakt-
eríum í slíku sýni yfir 100 þús/
ml er líklegt að niðurstaða af
rannsókninni verði ranglega
túlkuð sem sýking í þvagvegum.
Er því mikilvægt að forðast
þessa mengun þvagsins eftir
föngum við töku sýnisins.
Þvagsýni til athugunar á
bakteríum skal helst taka við
fyrstu morgunþvaglát. Sé þess
ekki kostur þurfa að líða 2—3
klst. frá síðustu þvaglátum áður
en sýni er tekið. Ekki er gott að
sjúklingur fái mjög mikinn
vökva rétt áður eða hann sé
óeðlilega þurr þar eð sveiflur í
útskilnaði þvagmagns breyta
bakteríufjölda í hverjum ml af
þvagi. Til almennrar ræktunar
nægir að senda 10—20 ml, en
til berklaræktunar er talið best
að fá allt þvag sem kemur við
fyrstu morgunþvaglát.
Aðferðir viA löku Jiva/ísvna.
1) Þvag tekið beint, þ. e. sjúkl-
ingur látinn kasta þvagi í
dauðhreinsað ílát. Til að
mengun frá þvagrás og um-
hverfi verði sem minnst þarf
að þvo þvagrásarop og vulva
hjá konum og stúlkubörnum
með dauðhreinsuðu vatni áð-
ur en sýni er tekið. Gæta
skal þess að strjúka framan
frá og aftur á við en ekki
öfugt, þannig að endaþarms-
og vaginalgróður berist
ekki fram að þvagrásaropi.
Ekki er vert að þvo þetta
svæði með sótthreinsandi
vökva þar eð hætt er þá við
að hann berist í þvagsýnið
og stöðvi allan bakteríuvöxt.
30 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS