Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1975, Blaðsíða 38

5) Ástunguþvag. Húð á neðri
hluta kviðar er sótthreinsuð
á sama hátt og fyrir skurð-
aðgerðir og síðan stungið
með dauðhreinsaðri nál inn
í þvagblöðru ofan við symp-
hysis og þvag dregið upp í
dauðhreinsaða sprautu. A.
m. k. 2 klst. þurfa að hafa
liðið frá síðustu þvaglátum,
annars er hætta á að blaðr-
an sé ekki nógu þanin til að
ná sýni á þennan hátt. Þessi
aðferð er allmikið notuð er-
lendis til að taka þvagsýni
hjá ungbörnum og ófrísk-
um konum en hefur ekki ver-
ið viðhöfð hér. Augljóst er
að þessi aðferð er betri en
framantaldar til þess að fá
ómengað sýni frá þvag-
blöðru.
(•cymsla «*g Ncmlinfi svna.
Eins og fyrr segir fjölgar
bakteríum í þvagi mjög ört við
líkamshita og einnig við stofu-
hita. Þess vegna verður talning
baktería í þvagsýni, sem hefur
verið geymt við stofuhita um
einhvern tíma, hærri en hefði
talning verið gerð strax. Til að
hindra að bakteríuvöxtur eigi
sér stað í þvagsýni, þarf að kæla
það niður í 4° C. Þarf því að
geyma þvagsýni í kæliskáp ef
ekki er hægt að koma því til
bakteríugreiningar svo að segja
strax. Sýnið á að sjálfsögðu að
senda í dauðhreinsuðu íláti með
þéttu loki. Frá sjúklingum í
Reykjavík og nágrenni er ósk-
að eftir að þvagsýni til taln-
ingar berist fyrir kl. 10 að
morgni af tveimur ástæðum:
a) Til að bakteríufjöldi aukist
ekki til muna í sýnum sem ekki
eru tök á að geyma í kæli þar
til þau eru send. b) Vegna
vinnuhagræðingar á sýkladeild
R.H. Að sjálfsögðu er gerð taln-
ing á sýnum sem berast eftir
kl. 10 ef nauðsyn ber til og að-
stæður leyfa.
Þurfi að senda þvagsýni um
langan veg á það að vera í kæli-
Mengað
svseði
umbúðum, annars er hætta á að
bakteríum fjölgi í því og taln-
ing gefi þá ranga hugmynd um
þann bakteríufjölda sem. upp-
haflega var í sýninu.
Til er handhæg aðferð til að
sá þvagsýr.i til bakteríutalning-
ar strax við töku sýnisins. Til
þess eru notaðar smáplötur (t.
d. uricult, dip slide) með bakt-
eríuæti á báðum flötum. öðr-
um megin er æti fyrir ýmiss
konar bakteríur, hinum megin
er æti sem velur úr gramnei-
kvæða stafi, en það eru algeng-
ustu bakteríurnar í þvagi. Gæta
verður þess að dýfa plötunni í
sýnið þannig að vel fljóti yfir
báða fleti hennar, en forðast að
snerta ætisfletina. Platan er
áföst skrúfuðum tappa sem
passar á plasthylki sem henni
er stungið í. Þessar ræktunar-
plötur eru mjög handhægar ef
senda þarf sýni um langan veg.
Vöxtur á þeim getur farið fram
við stofuhita, en er hraðari ef
þeim er stungið í hitaskáp.
Vöxturinn er í því fólginn að
bakteríukoloníur stækka en
þeim fjölgar ekki. Hins vegar
geta koloníur runnið saman,
sérlega ef um vissar tegundir
proteus er að ræða. Ef talning
á slíkum plötum er hærri en
10 þús/ml er hún mun óná-
óvæmari en talning með þeirri
aðferð sem viðhöfð er á sýkla-
deild Rannsóknarstofu Háskól-
ans.
Vrviimsln.
Eftir vissa þynningu á þvag-
sýninu er tekið afmælt magn
með dauðhreinsaðri pípettu og
blandað saman við ákveðið magn
af volgu, fljótandi æti til taln-
ingar í ræktunarskál. Þetta æti
stífnar við kólnun og er skál-
inni síðan stungið í hitaskáp
við 37° C. Daginn eftir eru kol-
oníur í skálinni taldar. Taln-
ingarætið er glært og sjást kol-
oníurnar sem hvítar doppur í
því. Er talningin gefin upp sem
fjöldi þúsunda af bakteríum í
millilítra þvags. Á talningaræti
er ekki hægt að greina hvort um
sveppi eða bakteríur er að ræða,
né er heldur hægt að greina
milli bakteríutegunda. Taining-
in er því á öllu sem úr þvaginu
getur vaxið í slíku æti. Fyrir
kemur að gróður vex í talninga-
ætinu en ekki á öðrum ætum,
einkum ber á þessu með coryne-
bakteríur.
Eftir að sáð hefur verið úr
þvaginu til talningar er það
skilið og botnfallið smásjár-
skoðað bæði litað og ólitað. Smá-
sjárskoðun er einkum ætluð til
að athuga hvort mikið er af
bakteríum og hvítum blóðkorn-
um í þvaginu og hvers konar
form af bakteríum sé í þvagi
(stafir, kokkar, gramjákvæðir,
gramneikvæðir). Úr botnfallinu
er síðan sáð á tvenns konar æti
í ræktunai'skálum. Á öðru æt-
inu geta ýmiss konar bakteríur
og sveppir vaxið, en á hinu fyrst
og fremst gramneikvæðir staf-
ir. Þessar skálar eru hafðar í
hitaskáp við 37° C í 18—24
klst. og eru ætlaðar til tegunda-
greiningar og sáningar til næm-
isprófa ef þurfa þykir. Sáning
til næmisprófs fer fram á sér-
stöku æti á hverri bakteríuteg-
und fyrir sig ef unnt er að að-
greina þær. Eftir sáningu er
kringlóttum pappírsskífum,
32 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉl.AGS ÍSLANDS