Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1976, Blaðsíða 25

MINNING
Svíþjóðar, til þess að kynna sér starf-
semi berklavarnastöðva.
Berklavarnastöðin Líkn í Reykja-
vík var stofnuð 1919. Þar með var
lagður grundvöllur að heilsuvernd-
arstarfi.
Oddný Guðmundsdóttir var fyrsta
hjúkrunarkonan sem ráðin var til
þess að gegna eingöngu berklaeftir-
liti hér á landi. Það var brautryðj-
andi starf, sem áreiðanlega var ekki
af léttum toga spunnið, en Oddný
reyndist vandanum vaxin. Auk þekk-
ingar á sínu sviði, hafði hún til að
hera einstakt æðruleysi, umhyggju-
semi og skilning á kjörum skjólstæð-
inga sinna og það stuðlaði að því,
hversu vel tókst til með að ryðja
veginn. Enda segir hjúkrunarkonan,
sem tók við stöðunni af Oddnýju, að
það hafi verið gott að vera eftirmað-
ur hennar.
Oddný lét af störfum hjá Líkn
1922, er hún gekk að eiga Helga Jón-
asson, héraðslækni, og seinna al-
þingismanni Rangæinga.
Oddný gerðist stjómsöm húsfreyja
á mannmörgu og umfangsmiklu
heimili. Þau hjónin eignuðust fjóra
syni og móðir Oddnýjar var hjá
þeim í ellinni, þar til hún lézt nær
níræð. Þrátt fyrir þetta lagði Oddný
hjúkrunarstarfið ekki á hilluna. Með
árvekni og dugnaði tók hún þátt í
störfum Helga læknis.
Fyrstu árin þeirra á Stórólfshvoli
var starfrækt þar sjúkraskýli. Sem
að líkum lætur hafði hún umsjón
með hjúkrun sjúklinganna. Eftir að
sjúkraskýlið var lagt niður, kom það
fyrir að þau tóku sjúklinga, sem
þurftu að vera undir læknis hendi
heim til sín um lengri eða skemmri
tíma. Ennfremur aðstoðaði Oddný
mann sinn varðandi lyfjabúrið og
við rannsóknir ýmis konar sýnis-
horna, t. d. kom jafnan í hennar hlut
að rannsaka sýnishorn, ef grunur
var um berkla. Einnig annaðist hún
svæfingar sjúklinga og hjálpaði til
við læknisaðgerðir, þegar á þurfti
að halda. Þegar komið var langt að
til þess að sækja lækninn, stundum
í ófærð og vondum veðrum, þótti
sjálfsagt að menn og hestar fengju
næringu og aðra aðhlynningu, ef
ástæða var til, áður en haldið var af
stað aftur. Það gilti einu hvort það
var að nóttu eða degi. Oddný var
manni sínum samhuga um að vera
sýslungum sínum til gagns og góðs á
allan hátt. Það var öryggi í því fyrir
Rangæinga og það kom sér oft vel
að vita af Oddnýju heima, þegar
Helgi læknir var fjarverandi vegna
skyldustarfa sinna.
Heimili þeirra bar þess vott, að
Oddný var mikil hannyrðakona og
alla tíð hafði hún yndi af lestri góðra
bóka. Hún var orðheppin og gat
verið kímin; hafði ævinlega frá ein-
hverju markverðu að segja og átti
auðvelt með að koma orðum að
hugsunum sínum, frásögnin varð því
skýr og lifandi. Hún var vinsæl og
virt hjúkrunarkona og húsmóðir;
tók virkan þátt í félagsmálum í Hvol-
hreppi og var heiðursfélagi í Kven-
félaginu Einingu og Ungmennafélag-
inu Baldri. Ennfremur var hún sæmd
hinni íslensku fálkaorðu.
Þegar Helgi læknir lét af embætti
fluttu þau til Reykjavíkur. Helgi lést
árið 1960. Synir þeirra eru: Jónas,
bifreiðarstjóri, kvæntur Guðrúnu
Árnadóttur símstöðvarstjóra, Helgi,
lögfræðingur, Ilrafnkell yfirlæknir,
Kvæntur Helgu Lovísu Kemp, Sig-
urður, skrifstofustj., kvæntur Stefan-
íu Kemp.
Fyrir fáum árum var Oddný Guð-
mundsdóttir sjúklingur minn, þá há-
öldruð kona, farin að heilsu og kröft-
um, en glöð í bragði og sátt við lög-
mál lífsins, án þess að leggja árar í
bát. Hún bjargaði sér sjálf eftir því
sem henni var unnt og tók með þakk-
læti við þeirri þjónustu, sem henni
var látin í té. Síðast þegar ég sá hana
með fullri rænu, gerði hún sér grein
fyrir og talaði um það að komið
væri að leiðarlokum. Þakklæti til
allra virtist vera efst í huga hennar.
Þann 1. desember 1975 fékk hún
hvíldina eftir þungbæra banalegu.
Hún var jörðuð 13. desember á Stór-
ólfshvoli við hlið bónda síns að við-
stöddu miklu fjölmenni.
Hjartanlegt þakklæti flyt ég Odd-
nýju og bið henni Guðs blessunar.
Anna Loftsdóttir.