Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1978, Blaðsíða 17

barni sínu, þegar það kemur til
skólaskoðunar í fyrsta sinn.“
Einnig fær barnið gult smáblað
(,,visit-kort“) frá skólalækni og
skólahjúkrunarkonu um að koma í
skoðun vissan dag og stund með for-
eldri með þvag í glasi og heilsufars-
bók.
Það er því staðleysa, að hér sé
nokkur leynd yfir. Foreldri barnsins
fasr við sex ára skoðunina ónæmis-
skírteini, eigi það ekki heilsufarsbók.
I þessu skírteini eru reitir fyrir ó-
næmisaðgerðir og upplýsingar um
hverjar barnið eigi að fá frá 3ja
mánaða aldri til 14 ára. Þar vantar
þó mislinga og rauða hunda ónæmis-
aðgerðir. Onæmisaðgerðirnar eru al-
veg frjálsar.
Staðhæfing greinarhöfundar:
„Foreldrarnir fá ekkert að vita“ er
bæði ósönn og leiðinleg. Sími er
hráðsnjallt tæki og ekki alltaf á tali,
gefur oftast samband og rífur þar
með sambandsleysi!
Komi eitthvað í ljós við skoðun og
það á við alla aldurshópa, sem skoð-
aðir eru, þá er barnið sent heim
með hvítan svartletraðan miða um,
að það þurfi að leita sér lækninga
vegna tiltekins atriðis. Þessi miði fer
°ftast til heimilislæknis og eftir því
er gengið, að barnið komi með hann
aftur, þegar viðkomandi læknir hef-
ur tekið barnið í meðferð. Skóla-
heilsugæslan vill því fylgjast með,
hvort barnið hafi fengið þá aðstoð,
sem hægt væri e. t. v. að fá.
Ég held, að skólalæknar og skóla-
hjúkrunarkonur fari eins vel og nær-
færnislega að þessum 6 ára börnum
eins og hægt er í hópskoðun og þó
er oftast bara eitt foreldri og eitt
barn hverju sinni inni í skoðunar-
herbergi skólans ásamt lækni og
hjúkrunarkonu, svo að foreldri geti
tjáð sig um vandkvæði, ef einhver
eru. Það er þess vegna alveg rétt hjá
greinarhöfundi, að við þessa sex-ára
-skoðun mótast oft viðhorf foreldris
til skóla.
„Á skólinn harnið? Kemur okkur
ekki lengur við, hvað gert er við og
fyrir barnið?“
Þetta eru stórar spurningar. Svör-
in gætu verið heimspekileg, trúarleg,
félagsleg og pólitísk. Á ég annars
barnið mitt? E1 ég barnið mitt upp
eða eru það kannski fremur ein-
hverjir aðrir (skóli, félagar og fjöl-
miðlar) ? Seinni spurningu greinar-
höfundar hefur þegar verið svarað
hér að ofan. Um eignarréttinn má
kannski almennt segja, að því meiri
þjónustu, sem við krefjumst fyrir
okkur sjálf og hörnin okkar af hinu
opinbera, sem svo er kallað, því
meira hlýtur afsal okkar að verða á
sjálfsákvörðunarrétti. Það hefur
löngum verið erfitt að gera hvort
tveggja: að geyma kökuna og éta
hana.
Hjúkrunarfræðingar í skólum
svara vafalítið fyrir sig um samband
þeirra og skóla. Hjúkrunarfræðing-
arnir hafa mikið samband við heim-
ilin, það ég best veit, held hins vegar
að heimilin líti á heilsugæsluna meira
sem yfirvald en samvinnuaðila.
Stundum fá hjúkrunarfræðingar
skömm í hattinn fyrir sletturekuskap
og afskiptasemi um persónulega hagi,
svo ég minnist ekki á heimsóknir
þeirra á heimilin. Lífið og tilveran
eru stundum smáskrýtin og fullt af
birtu og skuggum.
Svo segir í greininni: „Væri t. d.
mikil fyrirhöfn að senda tilkynningu
til heimilanna um hvenær þessi at-
höfn á að fara fram, ásamt upplýs-
ingum um hvað gert verði.“ Þessu
hef ég þegar svarað. Heilsugæsla
skólanna lætur hvert barn fá a. m. k.
7 blöð og snepla yfir skólatímann
(6-15 ára), flesta í sambandi við
skoðun og ónæmisaðgerðir. Þetta á
ekki eingöngu við skóla í Reykjavík,
það veit ég gjörla bæði sem skóla-
læknir þar og faðir í öðru bæjarfé-
lagi.
Gott samband heilsugæsluliðs og
heimilis er einn af hornsteinum vel-
líðunar barns í skóla. Til þess að
samband haldist verða a. m. k. tveir
aðilar að eiga einhver samskipti.
Geir H. Þorsteinsson læknir.
Þess skal getið að greininni fylgdu
sjö mismunandi sýnishorn af eyðu-
blöðum, orðsendingum, upplýsing-
um og ónœmisskírteinum, sem skól-
ar senda foreldrum.
Svar til 555
í tímariti HFÍ, HJÚKRUN, fyrsta
tölublaði 1978, er stutt grein með
fyrirsögninni „Er möguleiki á hetra
samstarfi?“
^JÚkrun
15