Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.11.1985, Blaðsíða 28

hjúkrunarstarfans mun hafa verið
í kringum aldamótin hér á landi.
Síðan hefur þróunin öll verið á
einn veg - geysilegar framfarir á
sviði vísinda og tækni gera kröfur
á aukna menntun og sérhæfingu.
Og nú síðast hjúkrun sem fræði-
grein grundvölluð á vísindalegum
rannsóknum.
En þetta er klisja sem við höfum
öll áður heyrt. Til þess að þetta
verði að raunveruleika verðum við
öll að taka höndum saman, við
erum ein stétt og stefnum að sama
marki.
Hjúkrunarfræðin er ung sem
fræðigrein og sprottin upp úr
grýttum jarðvegi. Pví er mikilvægt
að öll hjúkrunarstéttin leggi hönd
á plóg og sameinist um stefnu-
mótun í hjúkrun, bæði hvað
varðar almannaþjónustu og val á
rannsóknarverkefnum í þágu vís-
inda.
Þegar talað er um einingu hjúkr-
unarfræðinga ber fyrst að líta á
forsendur. Háskólamenntaðir
hjúkrunarfræðingar spruttu ekki
út af engu eins og Pallas Aþena
sem spratt úr höfði Seifs (full-
klædd öllum hertygjum). Þeir
spruttu úr þeim jarðvegi hjúkr-
unar sem fyrir var. Saga hjúkrun-
arstéttanna er saga okkar allra.
Þegar litið er á stöðu hjúkrunar í
dag verðum við að horfast í augu
við að hjúkrun er veikt afl innan
heilbrigðiskerfisins. Þar eru
margir hagsmunahópar sem krefj-
ast sérstöðu í ljósi réttinda sinna,
markmiða, sérþekkingar og
ábyrgðar. Okkar málflutningur
hvað varðar réttindi og ábyrgð
hefur átt erfitt uppdráttar og inn-
byrðis metnaður gerir það að
verkum að rödd okkar verður
hjáróma og fölsk.
Með tilkomu fyrstu háskóla-
menntuðu hjúkrunarfræðinganna
gætti mikillar tortryggni á báða
bóga. Til skamms tíma var það
ágreiningsmál hvort færa skyldi
hjúkrun á háskólastig. Og há-
skólamenntuðum hjúkrunarfræð-
ingum finnst menntun sín ekki
metin að verðleikum, hvorki af
starfsfélögum né öðrum í þjóðfé-
laginu.
Stofnun félags háskólamenntaðra
hjúkrunarfræðinga var nauðsyn-
leg á sínum tíma til þess að berjast
fyrir viðurkenningu, bæði í starfi
og launum.
Hjúkrunarfræðingar hafa samein-
ast um menntunarstefnu og að
hjúkrunarfræði verði kennd við
Háskóla íslands. Síðastliðinn
vetur gaf núverandi menntamála-
ráðherra út tilskipun þess efnis að
frá og með árinu 1986 skyldi allt
hjúkrunarnám fara fram á há-
skólastigi. Eins og öllum er kunn-
ugt gerðist það í fyrsta skipti í sögu
hjúkrunarfræðinga að kjaradóm-
ur dæmdi háskólamenntaða
hjúkrunarfræðinga sambærilega
við aðra háskólamenn, sem segir
þó ekki alla söguna því aldrei fyrr
hafa háskólamenn verið jafn-
óánægðir með kjör sín eða verið
jafn vanmetnir af kjaradómi.
María Pétursdóttir segir í hjúkr-
unarsögu sinni um kjarabaráttu
hjúkrunarfræðinga og vil ég taka
undir með henni:
„Kjarabarátta hefur aldrei verið
auðveld viðureignar, en það
sem aðallega hefur staðið í vegi
hjúkrunarstéttarinnar er:
1) Takmarkaður skilningur
almennings á nauðsyn sér-
menntunar og hæfni til starfa.
2) Rangar hugmyndir um að
hjúkrunarstörf beri að inna af
hendi sem nokkurs konar lítt
launaða sjálfboðavinnu, þar eð
þau væru líknar- og fórnarstörf,
og kærleiksverk fyrst og fremst.
3) Hjúkrunarkonur stóðu lítt
studdar, ef undan eru skildir
nokkrir læknar... 4) Hér var
um kvennastétt að ræða og
konur hlutu yfirleitt lægri laun
en karlmenn, (t.d. fengu ólærð-
ir hjúkrunarmenn á Kleppi
hærri laun en deildarhjúkrunar-
konur þar 1936). 5) Hjúkrunar-
konur skildu sjálfar misjafnlega
vel nauðsyn og tilgang kjarabar-
áttunnar, skorti sjálfar raunsæi
og framsýni til að meta þörf
þess, að launakjör hjúkrunar-
kvenna væru sambærileg við
kjör annarra launþega, til að
tryggja þjóðinni aukinn vöxt í
stéttinni...“
í sambandi við hjúkrun sem
kvennastarf langar mig að leggja
áherslu á að enn þann dag í dag
virðast konur líta á karlmanninn
sem aðalfyrirvinnu heimilanna.
Þetta þýðir að þarfnist heimilið
starfskrafta eru það í flestum til-
fellum konurnar sem ganga úr
störfum sínum um lengri eða
skemmri tíma. Spurning er hvort
við sjálfar vanmetum mikilvægi
starfs okkar.
Við sameiningu verður að huga að
þeim ávinningi og þeirri áhættu
sem er verið að taka. Hvernig skal
unnið að henni á sem farsælastan
hátt og síðast en ekki síst hvaða
þýðingu það hefur fyrir framtíð
hjúkrunar í landinu.
Að lokum vil ég leggja áherslu á
að við erum ein stétt, sem einungis
með sameiginlegu átaki og gagn-
kvæmri viðurkenningu erum fær
um að móta okkar eigin framtíð.
Hver ætti annars að gera það - ef
ekki við?
Fundarsköp og
ræðumennska
Félagsmálanámskeið verður
haldið dagana 13.-30. janúar nk.
á mánudögum og fimmtudögum
frá kl. 20.00-22.30.
Þátttaka tilkynnist í síma 12012 á
fimmtudögum.
Stjóm Reykjavíkurdeildar HFl
26 HJÚKRUN 3 -4/fes — 61. árgangur