Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1993, Blaðsíða 6

» FAGMÁL «
munandi mikil milli þessara
hópa. Hjá bömum sem voru ein-
kennalaus höfðu 82% fjöl-
skyldna náð jafnvægi 20 dögum
eftir útskrift, 77% af fjölskyld-
um slasaðra barna, en aðeins
35% fjölskyldna sem áttu bráð-
veik börn hafði tekist að ná jafn-
vægi í fjölskyldulífinu á sama
tíma. Þegar líðan bráðveikra
bama var athuguð aftur 30 dög-
um eftir útskrift höfðu rúm 37%
af hópnum ennþá einkenni. Ef
tímalengd sjúkdómseinkenna er
notuð sem ástæða fyrir lengd
truflunar á fjölskyldulíf má ætla
að fjölskyldur bráðveikra barna
verði fyrir mestri röskun á fjöl-
skyldujafnvægi.
Niðurstöður úr rannsókn
Maríu Finnsdóttur (1984) vöktu
mig til umhugsunar um hvemig
hjúkrunarfræðingar gætu komið
þekkingu sinni betur til skila
með aukinni undirbúnings-
fræðslu fyrir útskrift til þess að
mæta þörfum foreldra. Eins og
ykkur er eflaust mörgum kunn-
ugt kom fram í rannsókninni
mikið ósamræmi milli upplif-
unar hjúkrunarfræðinga og
foreldra á hvernig fræðslu for-
eldrar fengju. Flestir hjúkrunar-
fræðingar eða 78,6% (bls. 26)
töldu sig veita fræðslu, sérstak-
lega fyrir útskrift, meðan for-
eldrar töldu sig fá litla eða enga
fræðslu frá hjúkrunarfræðingum,
því aðeins 25% foreldra sögðust
hafa fengið upplýsingar fyrir
útskrift (bls. 42). Þetta vakti
margar spurningar í mínum
huga, sérstaklega hvað varðar
þekkingu hjúkrunarfræðinga á
upplifun foreldra í tengslum við
sjúkrahúsvist bamanna.
Niðurstaða Ogilvie (1990)
sem rannsakaði upplifun for-
eldra af að dvelja hjá börnum
sínum á sjúkrahúsi leiðir í ljós
sterka þörf foreldra fyrir skiln-
ingsríkt samband við hjúkrunar-
fræðinga og að samið sé um
hlutverk foreldra í tengslum við
umönnun bamsins. Hún mælir
með frekari rannsóknum á líðan
foreldra og að þörf sé á að
greina hvaða aðferðir hjúkrunar-
fræðinga séu vænlegar til árang-
urs við að mæta fræðsluþörfum
þeirra.
Otterman (1988) sem rann-
sakaði upplifun foreldra smá- |
bama sem fóm í fyrstu skurðað-
gerð á dagdeild kemst að þeirri
niðurstöðu að þeir upplifa at-
burðinn sem mun meiri streitu-
vald heldur en heilbrigðisstarfs-
fólk gerir sér grein fyrir eða skil-
ur. Þó var hér um að ræða atburð
sem var áætlaður fyrirfram, þ.e.
sjúkdómurinn hafði áður verið
greindur og aðgerð fyrirhuguð
eftir ákveðinn tíma. Þessir for-
eldrar höfðu því tíma til að
undirbúa sig og fjölskyldu sína
fyrir væntanlega aðgerð. Þegar
barn er lagt inn brátt er þessi
undirbúningstími ekki til staðar
sem stuðlar oftast að meiri kvíða
og streitu, auk þess fá foreldrar
lítinn tíma til að skipuleggja
hver á að sjá um börn sem
heima eru og til að fá frí frá
vinnu eða útvega annan aðila í
sinn stað.
Legutími barna á sjúkrahúsi
hefur styst undanfarin 30 ár, t.d.
hefur meðallegudagafjöldi í
Bresku Columbiu í Kanada styst
úr 9.2 dögum 1978 í 4.2 daga
1989 hjá 1-14 ára börnum
(Statistics Canada).
Aðferð, úrtak og gagna-
söfnun
—
Viðfangsefni þessarar fyrir-
bærafræðilegu (phenomenologi-
cal) rannsóknar var að afla upp-
lýsinga um upplifun og áhyggju-
efni þess foreldris sem hefur
aðalábyrgð á umönnun barns,
sem gengið hefur í gegnum
bráða aðgerð, eftir útskrift þess
af sjúkrahúsi.
Hugmyndafræðilegur rammi
sem notaður var við rannsóknina
er frá Kleinman, Eisenberg, og
Good (1978) en þeir leggja á-
herslu á að gerður sé greinar-
munur á sjúkdómi (disease) sem
er lífeðlisfræðileg truflun á starf-
semi, veikindum (illness) sem er
persónuleg og menningarleg
viðbrögð við sjúkdómnum og
sjúkleika (sickness) sem er skil-
greint sem fyrirbæri er felur í sér
bæði sjúkdóm og upplifun per-
sónunnar sem veikist. Einnig
gera höfundarnir greinarmun á
þremur kerfum sem notuð eru
við að sækja sér heilbrigðisþjón-
ustu og felast í mismunandi að-
stöðu þeirra sem leitað er til.
Sumir sækja strax til þeirra sem
6 HJÚKRUN 1 'Ú93 - 69. árgangur