Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1993, Blaðsíða 53

» FAGMÁL «
Samband hiúkrunarkerfis oa siálfsönnunar skiólstæðinas
FRAMKVÆMD ^ + FRAMKVÆMD HJ.FR.
SKJÓLST.
VIRKNI SKJÓLST. ■M. VIRKNI HJÚKRUNARFR.
1. ALGER SKORTUR A SJÁLFSÖNNUN SKJÓLST.
2. Lífsskilyrði og aðstœður.
3. Daglegir lifnaðarhœttir.
4. Sérstakir áhœttuþættir.
III. Fjölskylduþœttir
7. Alit fjölskyldu á heilsufari
skjólstœðings.
2. Hœfni fjölskyldu til að leysa
vandamál.
3. Samband og samvinna fjöl-
skyldu.
4. Fjölskyldusamsetning og
-einkenni.
IV. Persónulegir og menningar-
legir þœttir
1. Þjóðfélagssamsetning, menn-
ing, trúarbrögð.
2. Tungumál og skilningur.
3. Menntakerfi.
4. Atvinnuástand.
5. Fjármál og úrrœði.
V. Þroski
1. Greindarþroski.
2. Líkamlegur þroski.
3. Andlegur þroski.
Hjúkrunarfræðingarnir unnu
verkefni saman þar sem tekin
voru ákveðin dæmi úr þessum
þáttum um hvenær hjúkrunar-
fræðingur þyrfti að grípa inn í
og hvenær væri tímabært að
hætta hjúkrunarmeðferð. Ég
nefni sem dæmi einn undirþátt
en fer ekki í þá að öðru leyti hér.
I. Heilsufar skjólstæðings og
heilbrigðiskerfi hefur mikil
áhrif á hvernig til tekst með
sjálfsönnun. Þessi þáttur fjallar
um undirliggjandi ástæður fyrir
því að skjólstæðingurinn þarfn-
ast heilbrigðisþjónustu, þ.e.
sjúkdómsgreining og/eða ástæð-
ur fyrir tilvísun til fagmanns.
Áætlaðar rannsóknir og meðferð
hinna ýmsu fagmanna er til-
greint. Hér þarf hjúkrunarfræð-
ingurinn að safna upplýsingum
og gera sér grein fyrir áliti og
skilningi skjólstæðingsins á
Mynd 3
ástandi sínu. Hvaða möguleikar
eru til sjálfsönnunar, þarf að
koma til einhver ný þekking,
eiginleikar eða uppörvun til að
skjólstæðingu; geti fullnægt
þörfum sínum?
Margir skjólstæðingar hjúkr-
unar þiggja þjónustu hjá öðrum
heilbrigðisstarfsmönnum.
Hjúkrunarfræðingurinn þarf að
hafa yfirlit yfir þá heildarþjón-
ustu sem skjólstæðingurinn fær
til að vita hvað aðrir eru að gera
og segja. Það er t.d. erfitt fyrir
unga móður ef upplýsingarnar
sem hún fær hjá næringar-
ráðgjafanum stangast á við það
sem læknirinn segir um æskilegt
mataræði ungbarns sem á við
vannæringu að stríða.
Þegar samband milli nauðsyn-
legrar sjálfsönnunar, virkni
skjólstæðingsins og krafa um
hjúkrunarmeðferð er metið þarf
að láta sjónarmið skjólstæð-
ingsins vera ráðandi. Þetta setur
hjúkrunarfræðingana oft í erfiða
aðstöðu. Dæmi: 65 ára vélvirki
var útskrifaður eftir hjartaaðgerð
með ljótt, sýkt skurðsár. Hann
fékk heimahjúkrun þar sem
hjúkrunarfræðingurinn hjálpaði
honum til að mæta þörfum sín-
um sjálfur. Hins vegar neitaði
skjólstæðingurinn að það væri
hans hlutverk að skipta á um-
búðum. Hjúkrunarfræðingurinn
vann í að finna undirliggjandi
orsakir og komst að raun um að
manninum fannst að það væri
sérfræðingsverk sem hjúkrunar-
fræðingnum bæri að sinna
„honum dytti ekki í hug að fara
fram á að sínir viðskiptavinir
skiptu um olíu á vélinni þegar
hann væri búinn að gera við
hana“. Þá er gerð hjúkrunar-
greining vegna skorts á sjálfs-
önnun sem segir hvað einstakl-
ingurinn ætti að gera en gerir
HJÚKRUN 1-2/93 - 69. árgangur 53