Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.1996, Blaðsíða 4

Formannspistill
Að undirbúajarðveginn
Ásta Möller
Þegar þetta er ritað hefur deila heilsugæslulækna og ríkisins staðið hátt í 4 vikur. Uppsagnir 130
heilsugæslulækna af heilsugæslustöðum á öllu landinu, sem enginn trúði að kæmu til framkvæmda og
virðast hafa komið læknunum sjálfum mest á óvart, hafa ekki staðið í tvo daga, ekki viku, heldur nærri 4 vikur og
ekki er séð fyrir endann á deilunni.
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga sendi frá sér yfirlýsingu þann 3. ágúst sl. og sagði þar m.a. eftirfarandi:
„Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga skorar á heilbrigðis- og fjármálayfirvöld annars vegar og heilsugæslulækna
hins vegar að aflétta þessu ófremdarástandi í heilbrigðisþjónustunni og ná samningum nú þegar. Þetta ástand hefur
skapað skjólstæðingum heilbrigðisþjónustunnar óöryggi og sett hjúkrunarfræðinga í óþægilega aðstöðu og
óviðunandi vinnuaðstæður. Hjúkrunarfræðingar munu hér eftir sem hingað til sinna frumskyldu sinni og veita
skjólstæðingum lið, í þeirri von að samningsaðilar misnoti sér ekki ábyrgðartilfinningu hjúkrunarstéttarinnar.“
Uppsagnir heilsugæslulækna hafa raskað öllu daglegu starfi á heilsugæslustöðvum og hjúkrunarfræðingar
hafa þurft að forgangsraða verkefnum sínum algjörlega á nýjan hátt. Hjúkrunarfræðingar ráða litlu um framgang
mála þegar nánir samstarfsaðilar eiga í kjarabaráttu. Hins vegar geta hjúkrunarfræðingar haft mikið um það að
segja hvemig unnið er úr málum að lokinni kjaradeilu. Allt sem veldur röskun á daglegum störfum, eins og t.d.
þegar starfsfólk hættir vinnu tímabundið vegna verkfalla eða uppsagna, gefur tækifæri til endurskoðunar á
vinnubrögðum. Verkfall sjúkraliða, sem stóð í 7 vikur á árinu 1994, leiddi til þess að dagleg störf, samskipti og
skipulag í hjúkrunarþjónustu tóku breytingum til bóta fyrir heilbrigðisþjónustuna. Hið sama mun gerast að lokinni
deilu heilsugæslulækna. Heilbrigðisyfirvöld og samstarfsaðilar hjúkrunarfræðinga á heilbrigðisstofnunum hafa
ítrekað lýst yfir hve frábærlega hjúkmnarfræðingar hafa brugðist við í þessum óeðlilegu aðstæðum, að þeir haíi
tekið af ábyrgð á málum með hagsmuni skjólstæðinga heilbrigðisþjónustunnar að leiðarljósi. Þessi ummæli styrkja
hjúkmnarfræðinga sjálfa sem fagmenn, en einnig hafa aðstæðumar gefið hjúkrunarfræðingum aukinn innri styrk til
að takast á við viðfangsefni sín. Því verður að vinna úr þessari deilu með jákvæðum formerkjum.
Röskun á starfsemi heilsugæslustöðva vegna heilsugæslulæknadeilunnar hafa gefið mörgum hugmyndum
vængi. Ég nefni hér nokkrar:
•Þáttur hjúkmnarfræðinga varðandi endurnýjun lyfja í fjarvem heilsugæslulækna hefur leitt hugann að því
hvort æskilegt sé af hagkvæmisástæðum að veita hjúkmnarfræðingum takmarkað leyfi til lyfjaávísana. Slíkt leyfi
hafa kollegar okkar víða um lönd, t.d. varðandi endurnýjun á „pillunni“, og ýmsum öðrum lyfjum. Hingað til hafa
íslenskir hjúkmnarfræðingar ekki sóst sérstaklega eftir þessari ábyrgð, en þekkinguna til að axla hana hafa
hjúkrunarfræðingar sannarlega.
•Stjórnvöld hafa lýst því yfir að þau telji æskilegt að leita nýrra leiða varðandi rekstrarform innan
heilsugæslunnar. Reynslan hefur sýnt að hjúkmnarfræðingar, sem starfa hjá heilsugæslustöð/vaktþjónustu sem
rekin er skv. þjónustusamningi við lækna, búa við lítið starfsöryggi og skert völd miðað við hjúkmnarfræðinga sem
starfa við sambærilega þjónustustofnun sem rekin er af ríkinu. Niðurstaða hjúkrunarfræðinga, sem hafa starfað við
þessar aðstæður, er að einkarekstur í heilbrigðisþjónustu sé æskilegur, en eingöngu með því skilyrði að
hjúkrunarfræðingar séu rekstraraðilar til jafns við lækna.
•Heimild um skipan héraðshjúkrunarfræðinga hefur verið í lögum um heilbrigðisþjónustu um nokkurra ára
skeið en hefur ekki verið framfylgt. Skv. lögunum starfar héraðshjúkrunarfræðingur með héraðslækni og er m.a.
ráðgefandi um og fylgist með hjúkrun f héraði. Deila heilsugæslulækna hefur sýnt fram á nauðsyn þess að þessar
stöður verði skipaðar.
Stöndum því saman um að snúa erfiðum kringumstæðum í jákvæðan farveg.
II
Örugg fjárfesting • Alltaf innleysanlcg • Hærri ávöxtun
Ekkert lágmark • Enginn kostnaður • Geröu samanburð
Ráógjafar Skandia vcita allar frekari
upplýsingar i sima 540 50 60
FJÁRFESTINGARFÉLAGI0 SKANDIA
LAUGAVEGI 170
SlMI 5AD 50 BO
W
Skandia
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4. tbl. 72. árg. 1996