Norðurslóð - 15.12.1989, Blaðsíða 11

NORÐURSLOÐ - 11
Breyttir hagir
Allt breyttist við lát móður
minnar, en snemma sumars fór-
um við Gunnhildur systir mín og
ég til Danmerkur með pabba.
Vonuðum við, að það myndi
verða honum upplyfting. Dvöld-
um við í Höfn og síðar um tíma í
Askov lýðskólanum á Jótlandi,
en þar átti hann boð um að koma
og dvelja. Við pabbi fylgdum
Gunnhildi til Esbjerg og kvödd-
unt hana þar, en hún sigldi til
Englands og þaðan vestur um
haf.
Nokkru síðar hélt hann heim
aftur, en leið mín lá þá til Stokk-
hólms á vegunt Kaupfélag Ey-
firðinga til að kynnast starfi sam-
vinnukvenna og starfi samvinnu-
hreyfingarinnar fyrir heimilin, og
þaðan lá leiðin til Englands í
Samvinnuháskólann. Eg kom
heim til Akureyrar tveim dögum
fyrir jól og hóf þegar störf af full-
um krafti í byrjun janúar. En
margt fer öðruvísi en ætlað er og
næsta haust varð afdrifaríkt
vegna Akureyrarveikinnar, en
það er önnur saga. Við vorum
saman í gamla heintilinu með
hjálp góðra stúlkna, og Sesselju
minnar og Ingibjargar Eldjárn
þar til ég flutti af landi burt í
byrjun árs 1952.
Gunnhildur Snorradóttir Lorensen
og Hildur litla Hauksdóttir Tobin,
báðar húsfreyjur í Bandaríkjunum,
og Gunnhildur (nú 1989) nýorðin
ræðismaður íslands í San Fransisco.
Örlög Snerru
Ýmsir héldu, að Snerra væri
áfram í eigu pabba eftir að móðir
ntín dó, en svo var ekki. Ég
heyrði eitt sinn á tal svarfdælskr-
ar konu, sem sagðist ekkert
botna í honunt Snorra, að líta
ekki betur eftir litla húsinu sínu.
Ég svaraði engu, því að ekki vissi
ég þá, að hann var ekki eigandi
hússins. í 3. bindi minningarbóka
hans, „Ferðin frá Brekku“, sem
kom út árið 1972 stendur á bls.
150:
„En það er af sumarbústaðn-
um Snerru að segja, að ég seldi
„Hanaslagur.“ Hér kcppir Snerru-
bóndi við Ármann Sigurjónsson frá
Hraunkoti í Aðaldal, en hann átti
Hálfdáníu systur Guðrónar.
Áð í skemmtilegum útreiðartúr um
Svarfaðardal í ágúst, 1943 með
nokkrum vimim. Greinarhöfundur
og Hjörtur, síðar óðalsbóndi á
Tjörn, ritstjóri þessa hluðs m.m.
reyna að bera kennsl á blóm úr hag-
anuin.
hann haustið 1947 og hefi aldrei
komið þar síðan."
Snerra var seld á meðan ég var
erlendis, og ekki á það minnst
eftir að ég kom heint. Ég spurði
heldur einskis og yfirleitt vöruð-
umst við að nefna Snerru, það
ýfði upp mikið sár. Enn í dag hefi
ég ekki hugmynd um, hverjum
hann seldi húsið, en það skiptir
engu máli. Til voru þeir, sem
héldu, að hann hefði ekkert hirt
urn húsið, og því þykir mér vænt
um að fá nú tækifæri til þess að
leiðrétta það og endurtaka, að
Snerra fór úr eigu hans haustið
1947, eða sama ár og móðir mín
dó.
Snerra varð veðrum og vindi
að bráð. í raun er ég þakklát
fyrir, að litla húsið var jafnað við
jörðu, úr því sem komið var.
Jörðin geymir nú fúin sprek úr
Snerru, þar sem hlegið var,
sungið, skrafað og ort nokkrar
sumarvikur á árunum 1943-1946.
Leifar litla hússins hvíla nú í
svarfdælskri mold eins og eigend-
urnir á þessum árum, og fer vel á
því, en þau eru bæði jarðsett í
Tjarnarkirkjugarði.
Anna S. Snorradóttir.
Ræktunarstörf húsfrcyju báru prýðisárangur.
Hylling
í ágúst 1969, fyrir rúmlega 20 árum, kom forseti íslenska lýðveldisins í opinbera heimsókn til
Dalvíkur/Svarfaðardals. Við móttöku á Dalvík flutti Friðjón Kristinsson forsetanum ávarp það
sem hér birtist. Það eru 12 erindi ort undir hrynhendum hætti, þeim sama og fornskáldin ortu
og fluttu konungum og öðrum stórhöfðingjum þeirra tíma. Eitt þeirra var Þorleifur Ásgeirsson
Jarlaskáld frá Brekku í Svarfaðardal.
Þessa drápu orti Haraldur Zóphóniasson og er hún birt í kvæðabók hans, Fléttmn. og er
fremsta kvæði bókarinnar, nefnt Kveðja frá heimabyggð (ii forseta íslands, doktors Kristjáns
Eldjárns, 19. ágúst 1969. Jafnframt er það án efa voldugasta ljóðið í bókinni og mega Svarfdælir
vel við una, að slík listasmíð hefur orðið til í þessu byggðarlagi. Hér er Kveðjan birt til að minna
á skáldskap Haralds og tilefnið, sem kallaði fram þennan „óbrotgjarna minnisvarða".
Heill og sœll, þér heilsa allir
hugumglaðir. Margblessaður,
heiðri krýndur, með húsfrú prúðri,
hingað bestir komugestir.
Velkomna bjóða vil í Ijóði
vini góða til norðurslóða.
Hjónum dáðum og happafjáðum
heilsar sveitin mikilleita.
Veit eg enn að áttu í minni
yndissýnir við er skína:
Fögur kveld og árdagselda,
anganblóm í daggarljóma,
röðulgull um Hraun og Hjalla,
lilíð og Skál og Kýl og ála,
Lœkjarósinn, Álftanesið,
Eyjuna lijá bláum legi.
Fjallahringinn fagra, er kringir
fríðan dal með gróðurhlíðum,
tinda, sem í mörgum myndum
móti himni toppum skjóta:
Brennihnjúk með klettakinnar,
Kálfahjalla og Nykurstalla,
Hrafnabjörgin burstamörgu,
bungumjúka Digrahnjúkinn.
Mörg var stundin Ijúf við lundu,
lífið dýrðlegt œvintýri.
Reifuðu láð í vœrðarvoðir
vorsins tíðir himinblíðar.
Flugið þreyttu fjaðraskreyttir
fuglar og sungu á mörgum tungum.
Svanahjón á lygnu lóni
lofnarkvœði ortu í nœði.
Gladdi fleira augu og eyru
ei sem gleymist lífs á sveimi.
Endurminning unaðskennda
yljað getur kaldan vetur.
Lifa geymd og grœr ei yfir
gengin spor á œskuvori.
Áttu að liinnsta andardrœtti
órofatryggð til heimabyggðar.
Námsins yndi lék við lyndi,
létt að greina svörin réttu.
Bóndason af kjarnakyni
kostagnótt í stofninn sótti.
Fornleifanna fórstu að kanna
furðulönd um dal og ströndu.
Fumlaust í þeim frœðum traustur
fékkst með láði doktorsgráðu.
Pú hefur, Kristján, rúnaristur
ráðið og skýrt þó vœru máðar.
Grafið úr haugum gler og bauga,
grýtur, hringa, brýni og kingur,
sörvistöltir, sylgjur, bólur,
sverð og spjót af ýmsum geróum.
Steinkista með biskupsbeinum
blasti við á grafarsviði.
Rakaglöggur gekkstu á reka
gamalla frœða leitarsvœða.
Örugglega af þeim fjörum
aldrei gengið slyppifengur.
Sóttir þangað gullugnóttir,
gœðahnoss og róðukrossa,
mutti forna og fjalir skornar,
flúraða merkum listaverkum.
Dýrum vinjum mynda og minja
margvts hefur frá glötun bjargað.
Segir frá við hrifnittg háa,
hugsun þjál á Ijósu máli.
Er þér bœði í riti og rœðu
runnin í blóðið, meginfróðum
máttarhöfug og mildi vafin
móðurtungan, fegurð slungin.
Tryggðafasti, tigni gestur
traust og virðing þjóðar hlaustu
þig er valdi við að halda
veldisstóli á höfðingsbóli.
Tekist hefur vel án vafa
valið það í alla staði:
Innanlands og utan kynnir
œrublóma og fra-gðarljóma.
Við þér hlœi vel í haginn
veður góð á ferðaslóðum.
Megir ennþá einu sinni
auka liróður lands og þjóðar.
Auðnuvœttir elskusáttar,
œ til reiðu, vikagreiðar
hverju sinni, þín og þinna
þekkar gœti af eftirlceti.
Farðu í ranni forsetanna
fremstur í röð á Bessastöðum.
Halli'ei sœmd, en heillir allar
hópist kringum Svarfdœlinginn.
Orðstír þinn um allar storðir
uppi Ijómi að þjóðardómi
meðan glóir í grœnku og snjóum
geislabrim um Stól og Rimar.
sendir íbúum dalsins
og öðrrnn lesendum Norðurslóðar
bestu óskir um gleðilegjól
og farsæld á komandi ári.