Ráðunautafundur - 15.02.1995, Síða 15

7
Að baki þessari þróun liggja ýmsar ástæður. Meðal annars hefur hagræðing átt sér stað
og jafnframt hefur afkoma framleiðenda versnað eins og fram hefur komið hér á undan.
STUÐNINGUR VIÐ LANDBÚNAÐ HÉR Á LANDI OG ANNARS STAÐAR
Erfitt er að bera saman stuðning stjómvalda við landbúnað á milli landa. Flóra stuðnings-
aðgerða er svo margbreytileg að beita verður flóknum aðferðum til að fá samanburðarhæft mat
á þeim. Alþjóðastofnanir hafa á undanfömum ámm lagt mikla vinnu í að þróa mælikvarða
sem nota mætti í þessu skyni. Þessi vinna hefur að sjálfsögðu tengst þýðingu landbúnaðar í
nýgerðum GATT-samningi.
Efnahags- og framfarastofnunin (OECD) hefur þróað svonefnda PSE-aðferð í þessu
skyni. PSE stendur fyrir Producer Subsidy Equivalent sem þýða má sem tekjuígildi stuðnings
við framleiðendur landbúnaðarafurða. Þessi aðferð má heita fullþróuð nú og hefur öðlast
nokkuð traustan sess í þessum samanburðarfræðum. Einnig hefur verið notast við AMS-
aðferð (Aggregate Measurement of Support). Meginmunurinn á þessum aðferðum felst í því
að PSE byggir á framleiðendaverði en AMS á heildsöluverði.
— Mynd 5
Sviss
Noregur
ísland
Japan
Finnland
Austurríki
Svíþjóð
ESB
OECD
Tyrkland
Kanada
USA
Ástralía
Nýja Sjáland
PSE - Producer Subsidy Equivalent OECD lönd 1993
An Islands og Tyrklands
J42
J48
J37
J23
J32
Bráðabirgðaútreikningar sýna ísland
í 4. sæti næst á eftir Japan árið 1994
[%)
0 10 20
Heimild: LandbúnaðaiTáðuneytið.
30
40
50
60
70
80
90
Landbúnaðarráðuneytið hefur reiknað PSE fyrir ísland og sambærilegar tölur liggja fyrir
um flest önnur aðildaríki OECD. Á 5. mynd gefur að líta samanburð á PSE milli 14 aðilda-
ríkja OECD fyrir árið 1993 (ESB er tekið sem ein heild). Myndin sýnir að PSE er hæst í Sviss,
77%, Noregur kemur næst á eftir með PSE-gildið 76% og í þriðja sæti er ísland með 74%. Þar
á eftir fylgja Japan (70%) og Finnland (67%). Þessi fimm ríki skera sig nokkuð úr öðrum
rfkjum með mun meiri stuðning við landbúnaðinn en gerist og gengur í OECD. ESB er