Dagblaðið Vísir - DV - 09.12.2016, Qupperneq 13
Helgarblað 9.–12. desember 2016 Fréttir 13
Eiríkur átti líka í Glitni
Hlutabréfaeign Viðars Más í Lands
bankanum var umtalsvert meiri
en Eiríks. Þannig nam virði bréfa í
hans eigu rúmlega nítján milljónum
króna um ári fyrir fall bankans, sam
kvæmt gögnum sem eru unnin upp
úr hluthafalistum Landsbankans og
DV hefur undir höndum, en Eiríkur
átti hins vegar bréf fyrir um 3,8 millj
ónir króna á sama tíma. Verðmæti
hlutabréfanna lækkaði mikið á ár
inu 2008 og urðu þau sem kunn
ugt er verðlaus við gjaldþrot Lands
bankans í byrjun október sama ár.
Daginn sem bankinn óskaði eftir
gjaldþrotaskiptum nam markaðs
virði bréfa Viðars Más rúmlega 9,4
milljónum króna en hlutur Eiríks var
sem fyrr segir metinn á um 1,7 millj
ónir króna.
DV skildi einnig eftir skilaboð til
Viðars þar sem óskað var eftir viðtali
um hlutabréfaeign hans. Þeim skila
boðum var ekki svarað.
Viðar Már og Eiríkur voru ekki
dómarar við Hæstarétt samtímis því
að þeir áttu hlutabréf í Landsbank
anum. Viðar var skipaður dómari við
Hæstarétt 2010 en Eiríkur um ári síð
ar. Fréttablaðið hefur áður greint frá
því að Eiríkur hafi einnig verið hlut
hafi í Glitni á árunum 2007 og 2008.
Þannig nam markaðsvirði bréfa sem
hann átti í bankanum tæplega níu
milljónum króna í júlí árið 2007.
Bréfin urðu verðlaus þegar bankinn
féll haustið 2008. Eiríkur hefur hins
vegar vikið sæti í svonefndum hrun
málum sem tengjast falli Glitnis eft
ir að hann var skipaður dómari við
Hæstarétt þar sem sonur hans, Páll
Eiríksson, sat í slitastjórn bankans á
árunum 2009 til 2015.
„Þetta var það lág fjárhæð“
Það er undir dómurunum sjálfum
komið að gæta að hæfi sínu í þeim
málum sem koma fyrir Hæstarétt.
Þrátt fyrir að hafa tapað talsverðum
fjármunum sem beinir hluthafar í
Landsbankanum, þá fyrst og fremst
í tilfelli Viðars Más, þá töldu þeir Ei
ríkur og Viðar Már sig engu að síð
ur ekki vanhæfa til að dæma í mál
um sem vörðuðu umboðssvik og
umfangsmikla markaðsmisnotkun
stjórnenda og starfsmanna þess
sama banka. Í niðurstöðu Hæsta
réttar í Ímonmálinu svokallaða
í október 2015, sem var annað af
tveimur markaðsmisnotkunar
málum sem voru höfðuð á hendur
stjórnendum Landsbankans, sagði
meðal annars að brotin hefðu
beinst „í senn að öllum almenn
ingi og fjármálamarkaðinum hér á
landi og verður tjónið, sem af þeim
hlaust, ekki tekið til fjár.“ Á meðal
þeirra sem voru dæmd til fangels
isvistar voru Sigurjón Þ. Árnason og
Elín Sigfúsdóttur, fyrrverandi fram
kvæmdastjóri fyrirtækjasviðs Lands
bankans, en þau höfðu áður verið
sýknuð í dómi Héraðsdóms Reykja
víkur.
Eiríkur bendir á að ef einhver
önnur atriði hafi komið til, sem
kunna að draga í efa hæfi hans, þá
hafi hann vikið sæti í þeim málum
sem gömlu bankarnir hafa átt í hlut
en í þessu tilfelli hafi hann ekki talið
ástæðu til þess. „Þetta var það lág
fjárhæð, að minnsta kosti miðað við
mín fjármál, þótt manni sé auðvitað
sárt að tapa þá voru þetta hlutabréf
sem ég hafði keypt fyrir mörgum
árum og átt lengi. Þau höfðu ýmist
hækkað eða lækkað í verði eins og
gengur. Ef maður væri vanhæfur í
þessum málum þá væri maður van
hæfur í mörgum málum því maður
hefur auðvitað átt viðskipti víðs
vegar í samfélaginu. Maður get
ur tapað svona lágum fjármunum í
viðskiptum og það hefur maður gert
í gegnum tíðina með því að kaupa
gallaða vöru eða eitthvað slíkt. Það
gerir mann ekki vanhæfan en ef að
fjármunirnir eru mjög miklir, þannig
að þetta hafi veruleg áhrif á fjárhag
manns og afkomu, þá gegnir auðvit
að öðru máli.“
Spurning um ásýnd dómsins
Í frétt Stöðvar 2 síðastliðinn þriðju
dag kom fram í máli Ragnars H. Hall
hæstaréttarlögmanns, í tengslum
við umfjöllun um hlutabréfaeign og
viðskipti Markúsar Sigurbjörnssonar
hæstaréttardómara við Glitni, að
sérstök hæfisregla laganna lyti að því
hver ásýnd dómsins væri gagnvart
sakborningum og hvort þeir hafi
réttmæta ástæðu til að draga óhlut
drægni dómara í efa. „Dómari á ekki
að sitja í máli ef það er minnsti vafi
um það að hann fái litið óhlutdrægt
á málavexti út frá því sem gerst hafði
í fortíðinni. Ég tala nú ekki um ef þau
atvik urðu í beinum tengslum við
það sem er síðan ákært fyrir,“ sagði
Ragnar Hall. Rétt er að taka fram
að Ragnar Hall var verjandi Ólafs
Ólafssonar, eins aðaleigenda Kaup
þings á árunum fyrir fall bankans, í
Al Thanimálinu svonefnda en hann
sagði sig frá því í apríl 2013.
Þrátt fyrir að Markús hafi ekki
verið hluthafi í Landsbankanum
þá áttu þrjú börn hans, sem á þeim
tíma voru ófjárráða, hluti í bankan
um á árunum 2007 og 2008. Sam
kvæmt þeim gögnum sem DV hef
ur undir höndum nam samanlagt
markaðsvirði hlutabréfanna um
1,9 milljónum króna þegar gengi
bréfa Landsbankans stóð hæst 17.
október árið 2007. Daginn sem
bankinn féll tæplega ári síðar – og
bréfin urðu þá um leið verðlaus – var
hlutur þeirra aðeins metinn á lið
lega 900 þúsund krónur. Rétt eins og
Eiríkur og Viðar Már þá var Markús í
fimm manna dómi Hæstaréttar sem
dæmdi í markaðsmisnotkunarmál
um Landsbankans.
60 milljónir í fjárfestingarsjóð
Í umfjöllun Kastljóss og Stöðvar 2 fyrr
í vikunni var upplýst um að Markús,
sem hefur verið forseti Hæstaréttar
frá árinu 2007, hafi verið hluthafi í
Glitni á árunum fyrir fall bankans.
Markús seldi hins vegar alla hluti sína
í bankanum árið 2007 fyrir 44,6 millj
ónir króna með umtalsverðum sölu
hagnaði en hann hafði upphaflega
eignast hlutabréfin fimm árum áður.
Hagnaðinn af sölu bréfanna, auk
annarra fjármuna, setti hann í eigna
stýringu hjá Glitni, samtals um 60
milljónir króna. Fram kom í Kastljósi
að þeir peningar hefðu farið í hlut
deildarskírteini í Sjóði 9, eða um 52
milljónir króna, en afgangurinn í Sjóð
10 hjá bankanum. Sjóðirnir fjárfestu
í ýmsum hlutabréfum og skulda
bréfum, einkum og sér lagi í félögum
sem tengdust Glitni og eigendum
bankans. Skömmu fyrir þjóðnýtingu
Glitnis í lok september 2008 inn
leysti Markús samtals um 15 milljónir
úr Sjóðum bankans en sat eftir með
um 44 milljónir. Sé tekið mið af upp
lýsingum um útgreiðsluhlutfall fjár
festingarsjóðanna má áætla að tap
hans hafi verið um 7 til 10 milljónir.
Ef dómarar eiga hlut í félagi sem
er allt þriggja milljóna króna virði,
eða sem nemur yfir fimm prósent
um af eignarhlut í félagi, þá er þeim
lögum samkvæmt skylt að tilkynna
um þá eign til sérstakrar nefndar um
dómarastörf. Ef eignarhluturinn er
aftur á móti meira virði en þrjár millj
ónir þurfa dómarar jafnframt að fá
heimild nefndarinnar fyrir slíkri fjár
festingu. Í yfirlýsingu sem Markús
sendi frá sér eftir umfjöllun Kast
ljóss kom fram að hann hefði tilkynnt
nefndinni um eignarhlut sinn í Glitni
og óskað eftir um heimild fyrir fjár
festingunni – og sömuleiðis upplýst
nefndina þegar hann seldi bréfin árið
2007. Hann sagðist hins vegar ekki
hafa talið sér skylt að upplýsa um þá
fjármuni sem hann hefði sett í fjár
festingarsjóði sem voru í eignastýr
ingu Glitnis.
Markús var á meðal dómara
Hæstaréttar sem dæmdu ýmsa fyrr
verandi starfsmenn Glitnis í fangelsi í
BK44 málinu svonefnda í desember
2015. Á meðal þeirra sem Hæstiréttur
dæmdi seka í því máli voru Jóhannes
Baldursson og Birkir Kristinsson,
sem hlutu þriggja og fjögurra ára
fangelsi, en þeir voru báðir starfs
menn þeirrar deildar Glitnis sem sá
um stýringu þeirra sjóða sem Markús
hafði fjárfest í. Í fyrrnefndri yfirlýs
ingu sem Markús sendi frá sér síð
astliðinn þriðjudag sagði hann að
dómara beri að eigin frumkvæði að
gæta að hæfi sínu í sérhverju máli
sem hann dæmi í. „Það hef ég ávallt
gert, þar á meðal í málum sem varð
að hafa Glitni banka hf. eða fyrrver
andi starfsmenn hans.“ n
eldbakaðar
eðal pizzur
sími 577 3333
www.castello.is
Dalvegi 2, 201 Kópavogi / Dalshrauni 13, 220 Hafnarfirði
Hlutafjáreign dómara í Landsbankanum
Dómari markaðSvirði 17. októbEr 2007 markaðSvirði 3. októbEr 2008
viðar már matthíasson 19,1 milljón 9,4 milljónir
Eiríkur tómasson 3,8 milljónir 1,7 milljónir
„Ef þetta hefði
verið há fjárhæð,
numið kannski tugum
milljóna sem ég hefði
tapað þarna, þá hefði
gegnt öðru máli.
Sneri við sýknudómi héraðsdóms
Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi bankastjóri Landsbankans, var dæmdur í samtals fimm ára fangelsi í Hæstarétti í tveimur markaðs-
misnotkunarmálum sem var í skipt í tvennt í Héraðsdómi Reykjavíkur í júní 2013. Annars vegar var hann í október 2015 fundinn sekur um
umboðssvik og markaðsmisnotkun í Ímon-málinu svokallaða og dæmdur í þriggja og hálfs árs fangelsi. Elín Sigfúsdóttir, fyrrverandi
framkvæmdastjóri fyrirtækjasviðs bankans, var þá dæmd í 18 mánaða fangelsi fyrir umboðssvik og hlutdeild í markaðsmisnotkun og
Steinþór Gunnarsson, fyrrverandi forstöðumaður verðbréfamiðlunar bankans, í níu mánaða óskilorðsbundið fangelsi fyrir markaðsmis-
notkun. Hæstiréttur sneri í málinu sýknudómi Héraðsdóms Reykjavíkur yfir Elínu og Sigurjóni.
Hins vegar var Sigurjón dæmdur í Hæstarétti í byrjun febrúar 2016 í eins og hálfs árs fangelsi í stóra markaðsmisnotkunarmáli
Landsbankans. Hæstiréttur þyngdi þá dóm héraðsdóms yfir honum og þremur öðrum fyrrverandi starfsmönnum bankans; Ívar Guðjóns-
syni, fyrrverandi forstöðumanni eigin fjárfestinga Landsbankans, og Júlíusi S. Heiðarssyni og Sindra Sveinssyni, fyrrverandi starfsmanni
sömu deildar innan bankans. Dómurinn yfir Sigurjóni var þyngdur um hálft ár en hann hafði verið dæmdur í héraðsdómi í tólf mánaða
fangelsi, þar af níu skilorðsbundna. Ívar og Júlíus voru dæmdir í níu mánaða fangelsi í héraði, þar af sex skilorðsbundna, en Sindri
sýknaður. Hæstiréttur dæmdi Ívar aftur á móti í tveggja ára fangelsi en Júlíus og Sindri hlutu eins árs dóma. Mennirnir fjórir voru ákærðir
fyrir markaðsmisnotkun á tímabilinu 1. nóvember 2007 til 3. október 2008. Þeir voru fundnir sekir um að hafa handstýrt verðmyndun
hlutabréfa í Landsbankanum sem hafi „falið í sér blekkingu og sýndarmennsku“.
5 ár 18 mánuðir