Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2016, Blaðsíða 89

Áramótablað 30. desember 201670 Menning
Það voru nokkrar hræringar á
bókamarkaði í ár. Jóhann Páll Valdi-
marsson, einn áhrifamesti einstak-
lingur íslenska bókmenntaheimsins,
seldi hlut sinn í Forlaginu. Sonur
hans, Egill Örn Jóhannsson, stýr-
ir nú skipinu einn, en Hólmfríður
Úa Matthíasdóttir verður útgefandi
þessa stærsta forlags landsins.
Guðrún Vilmundardóttir sagði
skilið við Bjart og stofnaði nýja bóka-
útgáfu, Benedikt. Þá gaf Partus Press
út sína fyrstu skáldsögu, en útgáfan
hefur í nokkur ár fyllt í tómarúmið
sem skapast hefur vegna áhugaleys-
is stærri bókaútgefenda um ungskáld
og -höfunda með Meðgönguljóða-
seríu sinni.
Sveinn Einarsson, fyrrverandi
þjóðleikhússtjóri, nefnir breidd í
bókaútgáfunni sem eitt það mark-
verðasta í íslensku menningarlífi
um þessar mundir: „Ég held það
sé nokkuð ljóst, að bókmenntirn-
ar – sem við byrjum alltaf á, „bók-
menntaþjóðin“ – standa nokkuð vel
hjá okkur um þessar mundir. Ég læt
hugann reika til áranna eftir 1950,
til gamans. Þá voru senni-
lega fleiri tindar. Þó finnst
mér eins og í dag sé meiri
breidd.“
Laun
listamanna
í víglínunni
Það er árlegur viðburður að fjall-
að sé á einhvern hátt um fram-
kvæmd listamannalauna. Í ár fjall-
aði Fréttablaðið nokkuð um afköst
listamanna sem hafa verið á full-
um launum í áraraðir, sérstaklega
var fjallað um afköst Andra Snæs
Magnasonar, sem hafði gefið út eina
bók á þeim tíu árum sem hann hafði
fengið launin óslitið.
Þá var bent á að öll
stjórn Rithöfundasam-
bandsins hlyti full
laun árið 2016 og
spurningar sett-
ar fram um hvort
armslengdarlög-
mál réðu för
– það er hvort
sú staðreynd
að stjórnin valdi
sjálf fólk í úthlutun-
arnefndina hefði áhrif á
úthlutunina.
Myndlistarmenn hafa svo verið
einarðir í herferð þar sem þeir krefj-
ast þess að listamenn fái borgað fyr-
ir vinnu sína: Við borgum myndlist-
armönnum.
Þjóðin
elskar Njálu
Það leikhúsverk sem sameinaði
þjóðina hvað mest á þessu ári var
vafalaust Njála, sem var frumsýnd
rétt fyrir síðustu áramót. Þorleif-
ur Örn Arnarson bjó til hátíðardag-
skrá í kringum þessa mestu klassík
íslenskra bókmennta. Hann bjó
til tilraunakennda en aðgengilega
leikhúsupplifun með myndlistar-
mönnum, dönsurum og leikhóp.
Þræðirnir voru nægilega lausir svo
leikhópurinn gat brugðist við mál-
efnum líðandi stundar, til dæm-
is sungið þjóðsönginn á sviðinu
daginn sem Panamaskjölin voru
gefin út. Þetta var sýningin sem
fólk talaði um í fjölskylduboðum og
flestir virtust hafa gaman af. Gagn-
rýnendur hrópuðu húrra og sýn-
ingin fékk nánast öll verðlaun sem
hún gat mögulega fengið.
Nokkrir álitsgjafar DV nefndu
Njálu sem eftirminnilegustu list-
upplifun sína á árinu. „Leiksýn-
ingin Njála var eftirminnilegasta
leiksýningin á árinu og eiginlega sú
besta sem ég hef séð í leikhúsi,“ seg-
ir Brynhildur Pálsdóttir hönnuður.
Anna Marsibil Clausen blaðakona
segir: „Minn persónulegi listahá-
punktur á árinu átti sér líklega stað á
Njálu þegar Haraldur Gráfeldur tók
sig til og söng „Stairway to Heaven“
á dönsku. Ó, ef við gætum öll bara
købt en trappe til himmelen.“
Lifandi
listdanssena
Listdanssenan hefur verið gríðar-
lega lifandi á Íslandi í ár, atorkusöm,
samheldin, konseptdrifin og
nýjungagjörn. Reykja-
vík Dance Festival og
Íslenski dansflokk-
urinn eru þar innsti
kjarninn og drif-
kraftur. Íslensk-
ir danslistamenn
eru einnig að gera
það gott erlendis, og
hefur Katrín Hall til
að mynda verið ráð-
in listrænn stjórnandi
dansflokks Gautaborgaróp-
erunnar.
„Það er frábært að sjá hvernig ís-
lenskir danshöfundar hafa blómstrað
á árinu. Bæði hafa þeir fengið tækifæri
til að skapa fyrir Íslenska dansflokk-
inn en einnig sett upp sínar eigin sýn-
ingar. Fjöldi þeirra sem sett hafa upp
verk á árinu telur á annan tuginn sem
er frábært. Sýningar þessara höfunda
hafa einnig verið mjög fjölbreyttar,“
segir Sesselja G. Magnúsdóttir, dans-
fræðingur og einn álitsgjafa DV.
Umræður og
áhyggjur af
túrisma
Umræður um áhrif ferðamanna-
iðnaðarins á náttúru, samfélag og
menningarlífið voru áberandi í öllu
samfélaginu í ár. Í menningarheimin-
um heyrðist gagnrýni á gullæði túris-
mans og söluvöruvæðingu landsins,
til að mynda á hinu listræna sviði í
leikritunum Extravaganza og Aug-
lýsing ársins, en einnig jákvæðnis-
raddir. Þar á milli eru þeir sem reyna
að finna praktískar lausnir á vanda-
málunum sem fylgja sprengingunni.
Hildur Steinþórsdóttir, arkitekt og
einn álitsgjafa DV, nefnir til dæm-
is málþing Arkitektafélags Íslands,
Ferðamannastaðir 360°, og verk-
efnið Destination: Iceland unnið af
Nohnik arkitektum frá Hollandi: „Það
er mikilvægt að við förum að skoða
landsvæði í heild sinni, þvert á milli
sýslna, og nú er tími til að framkvæma
langtímaáætlun til að varðveita en
einnig tryggja það að komandi kyn-
slóðir geti áfram nýtt og notið staðar-
einkenna á hverjum stað.“
Reykjavíkurborg er einnig að
breytast með auknum straumi
ferðamanna. Brynhildur Pálsdótt-
ir hönnuður segir þannig að hús-
næðismálin hafi einkennt árið 2016:
„Hækkun á leiguverði í miðbænum
hefur valdið því að sérverslanir og
gallerí hafa þurft að færa sig og loka
en það jákvæða við þróun borgarinn-
ar er að sjá þéttingu byggðar-
innar, að sjá ný verkefni og
svæði byggjast upp eins
og til dæmis Hafnartorg
og Alþingisreitinn.“
Þá nefnir Ewa
Marcinek skáld nokk-
ur áhugaverð við-
brögð við þróuninni:
„Ferðamannaiðnaður-
inn er að éta Reykjavík
og ný nálgun á rýmið er
nauðsynleg, sérstaklega frá
sjónarhorni listar og menningar.
Fullkomið dæmi um framtak sem
tókst á við þetta á uppbyggilegan hátt
var Ferðasendiráð Rockall (e. Travell-
ing Embassy of Rockall) sem tók yfir
Vesturbugt í Reykjavíkurhöfn í þrjá
mánuði síðasta sumar.“
Fáanleg í ýmsum stærðum og útfærslum
Unnið hefur verið að þróun á smíði húsanna í mörg ár og er komin
mikil reynsla af byggingu þeirra við ólíkar aðstæður.
Gluggagerðin | Súðarvogi 3–5 | 104 Reykjavík | Sími 566 6630 | gluggagerdin.is
FALLEG ÍSLENSK SUMARHÚS
Þjóðleg
sumarhús sem falla
einstaklega vel að
íslensku landslagi