Norðurslóð - 17.11.2005, Blaðsíða 2

2 - Norðurslóð
Norðurslóð
Útgefandi: Rimar ehf. Ráðhúsinu, Dalvík, sími 466 1300.
Ritstjórar og ábyrgðarmcnn: Hjörleifur Hjartarson, Lauga-
steini, 621 Dalvík, sími: 466 3370. Netfang: hjhj@ismennt.is
Jóhann Antonsson, Dalvík. Netfang: ja@radgjafar.is
Blaðainaður: Halldór Ingi. Netfang: halldor@rimar.is
Framkvæmdastjóri: Sigríður Hafstað, Tjörn. Sími: 466 1555.
Umbrot: Þröstur Haraldsson. Netfang: throsth@isholl.is
Prentvinnsla: Ásprent, Glerárgötu 28, Akureyri, sími: 460 0700.
Menntun er málið
- líka úti á landi
Sífellt fleiri virðast átta sig á mikilvægi menntunar og þess að geta átt
aðgang að þekkingu, að kunna að leita hennar og nýta sér. Kcnningar um
gildi mannauðs segja að hagsæld aukist i samfélögum í beinu samhengi
við hærra menntunarstig fólksins; stjórnmálaleiðtogar bæði hérlcndis
og erlendis segja menntun vera mikilvægasta mál 21. aldarinnar og því
er haldið fram að á nýrri öld sé það jafn mikilvægt að „eiga” þekkingu
og áður var að ciga framleiðslutæki; þckkingin sé í raun orðin hið nýja
frainlciðslutæki. Það sé menntun og þckking sem ráði úrslituni um
gengi fólks, fyrirtækja og samfélaga.
Fyrir nokkrum árum tóku sveitarfélögin í landinu við rekstri
grunnskólanna. Aður höfðu þau tekið að sér rekstur leikskóla og
tónlistarskóla og leyst það verkefni svo vel af hendi að rétt þótti að þau
tækju cinnig við grunnskólanuin. Mikill metnaður hefur einkennt þá
uppbyggingu sem orðið hcfur á grunnskólastiginu síðan og niun meira
fé er nú iagt til grunnskólans en áður. Þannig hafa heimamenn víðast
sýnt skilning sinn á mikilvægi menntunar umfram það scm var á mcöan
ríkið hélt um taumana.
Erfitt hefur reynst að fá ríkisvaldiö til að sýna skilning á mikilvægi
framhaldsskólanna úti um landið. Litlir skólar eru dýrari en stórir
skólar og það lítur ekki vel út þegar sama mælistikan er sett bæði á þá
framhaldsskóla sem starfa á höfuðborgarsvæðinu og svo hina sem starfa
á minni stöðunum. Hinir ininni eru þó afar mikilvægir fyrir samfélög
sín. Það er enda keppikefli flestra sveitarstjórna að á þcirra starfssvæði
sé framhaldsskóli. Það sé byggðamál sem sé líklegt til að auka lífsgæði
ílnianna og efla byggð. Því hefur verið sýndur takmarkaður skilningur
af hálfu menntamálayfirvalda.
Á síöustu árum hafa símenntunarmiðstöðvar risið uni land allt
til þess að gefa sem flcstum kost á að afla sér formlegrar mcnntunar
eða bæta við þekkingu sína og færni. Þær hafa oröiö til í samvinnu
heimamanna, verkalýðshrcyfingar og atvinnurekcnda sem sjá og
skilja mikilvægi þess að fólk uni land allt eigi aögang að menntun eftir
þeim leiðum sem færar eru á hverjum stað á hverjum tíma. Út frá
símenntunarniiðstöðvunum hafa síðan orðið til námsvcr á hinuni minni
stöðum. Þó þessar miðstöðvar séu í mörgun tilfellum farvegur náms á
framhaldsskólastigi eða háskólastigi hcfur ríkið reynt að lialda að sér
hiindum sem mest það má. Sveitarfélögin hafa reynst framsýnni og hafa
stutt við bakið á slíkri starfsemi, oft af litlum efnum.
Háskólinn á Akureyri er ung stofnun. Það er viðurkennt að hann
er cinhver skynsamlegasta ráðstöfun yfirvalda í byggöamálum og
mcnntamálum sem um gctur. Kannanir hafa sýnt að þau sem niennta
sig í Háskólanum á Akurcyri cru líklegri til þess að sctjast að á
landsbyggðinni og beita sér þar. Skólinn hefur verið í góðum tengslum
við atvinnulífið og rannsóknir við skólann hafa gagnast ýnisum
verkcfnum á landshyggðinni vel. Það má fullyrða að flest þau verk sem
unnin hafa verið í Háskólanum á Akureyri hefðu ekki vcriö unnin af
iiðrum. Samt er það þannig að Háskólinn þarf sífellt að sækja á um fé til
að geta vaxiö í samræmi við þarflr þess fólks sem vill nema við skólann.
Og nú er verið að skera niöur og fækka deildum.
Niðurstaðan er að ríkisvaldiö hatl lítinn skilning á þörfum fólks og
samfélaga úti um landið fyrir mcnntun. Naumt sé skamnitað og haldið
aftur af vexti þó fullyrt sé að menntun geti verið besta fjárfestingin.
Þegar landsbyggðin er annars vegar eru viðhorf ríkisvaldsins íhaldssöm.
Það er miður. SJ
„When the sun rises“
Evrópusamstarf af bestu gerð í Dalvíkurskóla
Tyrklandsfaramir Elsa, Haukur og Sigríður framan við „Comeiniusar-
vegginn“ í Dalvíkurskóla. Að neðan sést merki verkefnisins Þegar sólin rís.
Þrír kennarar úr Dalvíkur-
skóla, þau Sigríður Gunn-
arsdóttir, Haukur Snorra-
son og Elsa Austfjörð halda á
morgun áleiðis til Istambúl í
Tyrklandi þar sem þau dvelja
næstu vikuna í skólanum Qapa
llkögretim Okulu, kynnast tyrkn-
esku skólastarfi og efla tengsl við
skólafólk víðsvegar að í Evrópu.
Heimsóknin er hluti af Comen-
ius-verkefni sem styrkt hefur
verið af Evrópusambandinu og
nefnist „When the sun rises“.
Dalvíkurskóli er þátttakandi í
því samstarfi ásamt átta öðrum
skólum í jafn mörgum Evrópu-
löndum. Hinir þátttökuskólarnir
auk þess íslenska og tyrkneska
eru í Svíþjóð, Þýskalandi, Póll-
andi, Ungverjalandi, Rúmeníu,
Austurríki og Ítalíu.
Þriggja ára samstarf
Verkefnið „Þegar sólin rís“ er
þriggja ára samstarfsverkefni
skólanna og er markmið þess
að „efla skilning barnanna hvað
varðar Evrópu og á eigin sögu,
hefðum, daglegu lífi og umhverfi.
Utgangspunkturinn er skilningur
og reynsla barnanna sjálfra.
Hver er sýn þeirra á samfé-
lagið og umhverfið? Hvað vita
þau um sögu samfélagsins, hvaða
siðir og hefðir eru enn í heiðri
hafðar og hvernig lifðu forfeður
þeirra?
Hvaða breytingar hafa haft
áhrif á hvernig ungt fólk lifir
lífinu í dag? Hvernig eru nýbúa-
börn þátttakendur í öllum þátt-
um daglegs lífs?“
Verkefnið nær til alls yngsta
stigsins og er Sigríður Gunnars-
dóttir verkefnisstjóri í Dalvíkur-
skóla. Það gerist hins vegar sjálf-
krafa, að sögn Sigríðar, að börnin
eldast og þau halda engu að síður
áfram að vinna við verkefnið þó
þau fari yfir á miðstig.
Islenskir jólasveinar
í níu löndum
Fyrsta árið unnu börnin ýmis
verkefni þar sem þau kynntu
skólann sinn, sveitarfélagið og
landið sitt fyrir hinum þátt-
tökuskólunum. í Dalvíkurskóla
hefur verið sett upp hilla á vegg
sem helgaður er verkefninu og
á þessa hillu og á vegginn hefur
þegar safnast fjöldi verkefna og
sendinga frá hinum skólunum
átta.
Á öðru ári verkefnisins er
m.a. unnið með hefðir og siði
í viðkomandi landi. Þessa dag-
ana eru Dalvíkurkrakkarnir að
leggja lokahönd á verkefni um
jólasveinana sem sett er í þar
til gerðan sögupoka sem síðan
er sendur til liinna þátttökuskól-
anna. Pokarnir eru sérstaklega
þæfðir í hannyrðatímum með
myndum af jólasveinunum. Með
aðstoð tölvukennarans var út-
búið jólasveinadagatal. Þá voru
grafnar upp jólasveinavísur á er-
lendum tungumálum. Krakkarn-
ir hafa einnig sagað út jólasveina
í smíði og munu allir þessir mun-
ir innan skamms prýða hillur og
veggi í hinum þátttökuskólunum
vítt og breitt um Evrópu. Það má
því með sanni segja að verkefnið
nái til allra þátta skólastarfsins.
Einn mikilvægur liður verk-
efnisins lýtur að kennarasam-
skiptum og hefur Sigríður þegar
farið nokkrar ferðir út í skóla-
heimsóknir og fleiri kennarar í
Dalvíkurskóla hafa farið með.
Sigríður segir þessar gagnkvæmu
heimsóknir afar gagnlegar og
fróðlegar fyrir kennarana, skól-
arnir séu jafn misjafnir og þeir
eru margir en alls staðar skapar
verkefnið miklar umræður og
áhuga hjá nemendum og hvetur
til aukinnar fjölbreytni í skóla-
starfi. Raunar er samstarf Dalvík-
urskóla og sænska skólans tví-
þætt því auk þessa verkefnis eiga
þessir tveir skólar í norrænum
samskiptum sín á milli og hafa
nemendur núverandi sjötta
bekkjar fengið að heimsækja
þessa frændur sína í Örebro í
Svíþjóð og endurgoldið þá heirn-
sókn.
Fyrirmyndarverkefni
Verkefnið þykist hafa tekist með
miklum ágætum enda vel utan
um það haldið að sögn Sigríðar
og hefur það verið notað í kynn-
ingarefni Evrópusambandsins
um Comenius-samskipti af bestu
gerð. Tyrklandsfararnir Sigríður,
Haukur og Elsa mega búast við
töluverðu tilstandi vegna komu
þeirra þangað. Tyrkland er nýtt
land í Evrópusamstarfinu og er
raunar enn ekki orðið formleg-
ur aðili að Evrópusambandinu.
Verkefnið „When the sun rises“
var fyrsta Comenius-verkefnið
sem tyrkneskur skóli tók þátt í
og mun borgarstjórn Istambúl
hafa undirbúið einverja form-
lega móttöku fyrir gestina af því
tilefni. Það er því vissara fyrir
þremenningana að hafa með sér
sparifötin og byrja að blása rykið
af tyrkneskunni fyrir ferðina.
Leikdómur: Ekki feilnóta hjá LD
Ég fór á leiksýningu í Ungó sunnudaginn 13. nóvember
sl. og sá Dagskrá úr verkum Thorbjörns Egner í uppsetn-
ingu Leikfélags Dalvíkur.
Karíus og Baktus voru fyrstir á svið. Þeir voru skemmti-
legir, skrýtnir, en samt fyndnir. Karíus var uppáhaldið
mitt, Lóa Maja er virkilega góður leikari. Hún hló svolít-
ið skemmtilega og breytti röddinni sinni á skemmtilegan
hátt. Atriðið með tannburstann var virkilega vel gert og
fá þeir sem gerðu leikmunina mjög gott hrós fyrir tann-
burstann.
Heimsóknin í Kardimommubæinn var mjög flotl.
Soffía frænka var mjög vel leikin, Dana Jóna náði Soff-
íu virkilega vel. Ræningjarnir voru frábærir, virkilega vel
leiknir og sýndu vel hvernig þeim var alveg sama um allt
ruslið og draslið. Sérstaklega fannst mér það sjást þegar
Jón (Jesper) sagði: „Ég sé bara það sem ég vil sjá!“
Söngurinn í Kardimommubænum var mjög skemmti-
legur, látbragðið hjá ræningjunum var mjög vel gert, sér-
staklega þegar Soffía var að syngja.
Síðan var það að mínu mati hápunktur sýningarinnar,
Dýrin í Hálsaskógi. Mér fannst förðunin á dýrunum mjög
flott, uppáhaldið mitt var Mikki refur sem Ari í Árgerði
lék frábærlega vel. Ég held að enginn hefði getað túlkað
hann betur, hann var virkilega að gæða Mikka þeim eig-
inleikum sem hann hefur, urraði mjög vel og allt látbragð,
t.d. svipbrigðin hjá honum þegar Lilli var að syngja. Mikki
refur var ekki það hræðilegur að hann hræddi litlu börn-
in í salnum,
en þó nógu
hræðilegur
til að gera
leikritið svo-
lítið spenn-
andi. Lilli
k 1 i f u r m ú s
var aðeins
ö ð r u v í s i
en ég hafði
í m y n d a ð
mér hann.
Hann (Guð-
björg) var
mjög krútt-
legur þar
sem hann
sveifl aði
skottinumeð
litla gítarinn
og söng.
Hérast-
ubbur bakari og Bakaradrengurinn stóðu sig báðir vel
og var alveg hægt að trúa því að þeir væru að baka í al-
vörunni. Bakaradrengurinn var mjög saklaus og börnin
trúðu því örugglega að piparinn hafi farið út í deigið,
hnerrarnir voru svo raunverulegir. Hérastubbur var al-
varlegur en samt fyndinn.
Amma mús var alveg frábær, var bæði gömul og svolít-
ið hrörleg en samt mjög ljúf og góð. Flugatriðið var mjög
flott, ljósin gerðu það enn raunverulegra. Patti broddgölt-
ur var mjög skemmtilega staurblindur og nefmæltur, Jón
túlkaði hann afar vel.
Bangsamamma og litli bangsinn virtust vera svo tengd.
Þetta var frumraun Bjarka á leiksviði og stóð hann sig
bara vel. Bangsamamma (Solla) sýndi móðurlega ást og
væntumþykju og það var alveg hægt að trúa því að hún
væri mamma hans.
Ikornarnir fjórir voru krúttlegir og létu mann halda að
það ættu mörg dýr heima í skóginum.
Siddi sögumaður var mjög góður og passaði mjög vel
inní. Hlutverk hans var að tengja atriðin saman og tókst
það mjög vel, það var eins og hann væri að segja eina litla
sögu.
Einar og Dammi hljóðfæraleikarar voru mjög góðir og
slógu ekki eina einustu feilnótu á sýningunni.
Eg vil að lokum hrósa Adda Sím fyrir frábæra leik-
stjórn. Sýningin er frábær fyrir börn á öllum aldri og leik-
hópurinn nær fram þeim töfrum sem ég trúi að Thorbjörn
Egner hafi viljað sjá. Ég hvet alla sem vilja skemmta sér
vel að fara á sýninguna.
Takk fyrir mig!
Hjörvar Oli Sigurösson 12 ára
„Leitt að refir skulu ekki geta klifrað í
trjám.“ Ari Baldursson og Guðbjörg Jó-
hannesdóttir sem Mikki refur og Lilli klif-
urmús.