Morgunblaðið - 05.01.2017, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 2017
Páskar í Provence
sp
ör
eh
f.
Vor 3
Páskahátíðin er að ganga í garð, sól fer hækkandi og vor er
í lofti. Í þessari glæsilegu ferð höldum við um hið dásamlega
Provence hérað í suðurhluta Frakklands og frönsku Alpana.
Leið okkar liggur um friðlýsta vatnasvæðið Camargue, til
miðaldabæjarins Aigues Mortes,Arles, klettabæjarins Les Baux
og að Pont du Gard vatnsleiðslubrúnni frá tímum Rómverja.
Undursamleg leið til að fagna vorkomu.
13. - 22. apríl
Fararstjóri: Þórhallur Vilhjálmsson
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
Verð: 212.600 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
178 athugasemdir bárust bæjaryfir-
völdum á Seltjarnarnesi vegna nýs
aðalskipulags bæjarins. Að sögn Ás-
gerðar Halldórsdóttur bæjarstjóra
snúa athugasemdirnar aðallega að
þéttingu byggðar á þeim reit sem
leikskóli bæjarins stendur á, ráð-
húsreitnum við hliðina á honum og á
svokölluðum Skeljungsreit við
Norðurströnd. Hún segir þéttingu
byggðar hafa verið setta fram sem
möguleika í nýju aðalskipulagi til að
koma til móts við umræður í bæj-
arfélaginu um að fjölga þurfi íbúð-
um fyrir ungt fólk.
Bæjarbúar vilja ekki
þéttari byggð
„Mér sýnist það ekki vera vilji
bæjarbúa að þétta frekari byggð á
Nesinu og þá mun bæjarstjórn
koma til móts við bæjarbúa miðað
við þær athugasemdir sem hafa
fram komið,“ segir Ásgerður.
Næsta skref er að skipulagsnefnd
bæjarins mun fara yfir þær athuga-
semdir sem bárust bænum og koma
með tillögur til bæjarstjórnar um
framhaldið.
Þær athugasemdir sem bárust
snúa aðallega að því að ekki verði
byggt fjölbýli á reitum við leikskóla
og að á Skeljungslóð við Norður-
strönd verði ekki byggð háhýsi. Ás-
gerður segir að nú verði bæjaryfir-
völd að taka tillit til þessara athuga-
semda með hagsmuni bæjarbúa í
huga.
Skoða athugasemdir íbúa
Hún segir aðalskipulagið hafa
verið kynnt íbúum bæjarins með
löglegum hætti eftir ákvæðum
skipulagslaga. „Skipulagið er síðan
sett fram eins og okkur ber að gera
og þá koma inn athugasemdir og
okkur ber að fara í gegnum þær.
Það var gerður möguleiki á þéttingu
byggðar á þessum tveimur reitum.
Með því var kannski verið að svara
þeirri umræðu sem hefur verið í
bæjarfélaginu um að byggja fjöl-
býlishús fyrir ungt fólk en miðað við
þessar athugasemdir eru það ekki
óskir bæjarbúa og þá verður tekið
tillit til þess,“ segir Ásgerður að
lokum. kristinedda@mbl.is
178 athugasemdir
við nýtt aðalskipulag
 Íbúar á Seltjarnarnesi ósáttir við nýtt aðalskipulag
Morgunblaðið/Ómar
Skipulag Athugasemdir sneru að því að á Skeljungsreit yrðu ekki háhýsi.
að það hafi ekki fengið svigrúm til
að festa sig nægilega í sessi. Meðal
þess sem fólst í verkefninu var að
veita börnum geðsjúkra sálfræði-
þjónustu og annan stuðning. „En
þegar skortur er á mannafla og tak-
markað fjármagn eru minni líkur á
að svona stuðningur sé veittur.
Þjónustan fer að takmarkast við
þann sem er veikur og það verður
ekki svigrúm til að skoða heildar-
myndina, sem er m.a. börn þess
sem er veikur,“ segir Eydís.
Eydís segir að börn geðsjúkra
foreldra séu síður í íþróttum og
tómstundum og þau vilji stundum
lítið fara út af heimilinu vegna þess
að þeim finnist þau bera ábyrgð á
því. Þau reyni gjarnan að leyna
ástandinu, m.a. með því að reyna að
takmarka heimsóknir vina sinna á
heimilið. „Það þarf að styðja for-
eldrið í að gefa þau skilaboð að veik-
indin séu ekki á ábyrgð barnsins og
var það meðal þess sem var gert í
Fjölskyldubrú. Við erum að tala um
forvarnir og stuðning, þetta er lang-
tímaverkefni en ekki hetjulækn-
ingar, þar sem hægt er að bjarga
mannslífi á skömmum tíma.“
Að sögn Braga er geðrænn vandi
foreldra ástæða um 20% þeirra til-
vika þegar vista þarf barn utan
heimilis til lengri eða skemmri tíma.
„Íhlutun barnaverndarnefnda varð-
andi börn foreldra með geðsjúk-
dóma miðar að því að styðja og
styrkja. Stundum ganga sjúkdómar
yfir og þá fara börnin aftur til for-
eldra sinna en dæmi eru um svo al-
varleg veikindi að gera þarf aðrar
ráðstafanir.“
Fjölskyldurnar berskjaldaðar
Um 20 fjölskyldur eru sviptar
forræði um 35 barna á hverju ári og
segir Bragi að um þriðjungur þess-
ara forsjársviptinga sé vegna geð-
ræns vanda foreldra. Hann segir að
þessar tölur segi þó ekkert til um
hversu mörg börn búi við þessar að-
stæður. „Ég hef starfað við barna-
vernd í áratugi og það er því miður
reynsla mín að þessi börn eru í allt
of mörgum tilvikum týnd í kerfinu
okkar. Þau fanga ekki athygli á
sama hátt og mörg önnur börn sem
búa við slæmar aðstæður. Þau eiga
oft sameiginlegt að bjarga sér sjálf,
bera harm sinn í hljóði og ef barna-
verndarstarfsmenn eru ekki nægi-
lega árvökulir gæti þeim sést yfir
þau. Börn sem búa við geðsjúkdóma
foreldra eru að sumu leyti í svipaðri
stöðu og börn alkóhólista.“
Bragi segir miður ef ekkert verði
af uppbyggingu og innleiðingu Fjöl-
skyldubrúarinnar. „Þetta er brýnt
framtak og mörg hundruð, ef ekki
þúsund, börn sem þurfa slíka að-
stoð. Þegar svona úrræði detta út
eru þessar fjölskyldur berskjald-
aðar. En þetta yrði ekki í fyrsta
skiptið sem svona þjónusta rynni út
í sandinn og það hryggir mig.“
Eydís segist ekki vera úrkula
vonar um að verkefnið verði innleitt
í heilsugæslunni. „Ég er svo bjart-
sýn að ég trúi ekki öðru. Við höfum
séð fullorðin börn fólks með geð-
sjúkdóma stíga fram og tala um að
það hefði skipt sköpum í lífi þeirra
að fá stuðning þegar þau voru
yngri. Ég held að flestir hafi skiln-
ing á því hvað þetta er mikilvægt.“
Börnin sem bera harm sinn í hljóði
 Börn geðsjúkra foreldra fá lítinn stuðning  Týnast oft í kerfinu, segir forstjóri Barnaverndar-
stofu  Óvíst um innleiðingu stuðnings fyrir börn í þessari stöðu  Forræðissviptingar og vistanir
Morgunblaðið/Eggert
Börn geðsjúkra foreldra Talsvert skortir á að þau fái stuðning og þjónustu við hæfi að mati Eydísar og Braga.
Eydís
Sveinbjarnardóttir
Bragi
Guðbrandsson
Árið 2008 voru um 40% þeirra,
sem lögðust inn á bráðageðdeild
hér á landi, foreldrar eins eða
fleiri barna. Eydís segist telja að
þetta hlutfall hafi lítið breyst og
á bak við þetta hlutfall séu mörg
hundruð börn. „Það getur haft
margvísleg áhrif á börn að eiga
foreldra með geðsjúkdóma. T.d.
eru talsverðar líkur á að sjúk-
dómurinn flytjist á milli kynslóða.
Þá er það þekkt að börn, sem
alast upp við þessar aðstæður,
taka stundum talsvert meiri
ábyrgð en önnur börn. Það á
fremur við um stelpur heldur en
stráka, þær verða ábyrgar fyrir
heimilishaldi og jafnvel barnaupp-
eldi og ég hef séð þetta hjá
stelpum allt niður í 12 ára. En ég
legg áherslu á að enginn ákveður
fyrirfram að setja barnið sitt í
þetta hlutverk. Það vilja allir for-
eldrar vera góðir uppalendur en
þessar aðstæður þróast án þess
að fólk geri sér grein fyrir því.“
Flyst á milli kynslóða
40% FULLORÐINNA Á BRÁÐAGEÐDEILD EIGA BÖRN
SVIÐSLJÓS
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Börn og ungmenni á Íslandi sem
eiga foreldra með geðsjúkdóma fá
lítinn sem engan stuðning, þrátt
fyrir að kveðið sé á um hann í geð-
heilbrigðisstefnu sem var samþykkt
fyrir átta mánuðum. Ekki er gert
ráð fyrir þessum stuðningi í nýaf-
greiddum fjárlögum. Bragi Guð-
brandsson, forstjóri Barnaverndar-
stofu, segir að börn sem alist upp
við þessar aðstæður týnist stundum
í kerfinu. Eydís Sveinbjarnardóttir,
doktor í geðhjúkrunarfræði og for-
seti Heilbrigðisvísindasviðs Háskól-
ans á Akureyri, skrifaði pistil fyrir
skömmu á vefsíðu Geðvernd-
arfélags Íslands þar sem hún gagn-
rýnir stöðu þessa málaflokks. Hún
segir að rannsóknir sýni að tals-
verðar líkur séu á að geðheilsuvandi
flytjist á milli kynslóða, fái börn
geðsjúkra foreldra ekki viðeigandi
aðstoð. Í íslenska heilbrigðiskerfinu
sé megináhersla lögð á að ná skjót-
um árangri; minni áhersla sé á for-
varnir sem kosti minna og skili
meiri árangri þegar til langs tíma sé
litið.
Í geðheilbrigðisstefnunni, sem
lögð var fram af Kristjáni Þór
Júlíussyni heilbrigðisráðherra og
samþykkt í apríl síðastliðnum, segir
m.a. að verkefnið Tölum um börnin/
Fjölskyldubrúin verði innleitt innan
heilsugæslunnar 2016-2018. Meðal
markmiða þess er að styðja börn
fólks með geðraskanir. Að sögn Ey-
dísar er þessi innleiðing ekki hafin
og óvíst hvort svo verði í ár. „Þetta
verkefni er a.m.k. ekki að finna á
fjárlögum fyrir næsta ár,“ segir
hún. Ekki náðist í Kristján Þór við
vinnslu fréttarinnar.
Eru síður í tómstundastarfi
Verkefnið var hluti af þjónustu
geðsviðs Landspítalans árin 2005-
2010 og var Eydís einn forsvars-
manna þess. Hún segir að takmark-
að fé hafi verið lagt í verkefnið og