Barnablaðið - 19.03.2017, Blaðsíða 7
BARNABLAÐIÐ 7
Raðtölur eru töluorð
sem segja okkur í
hvaða sæti eða röð eitt-
hvað er. Raðtölur eru
táknaðar með því að
setja punkt strax á eftir
tölustafnum, dæmi:
100. = hundraðasti
K
E
N
N
A
R
IN
N
.I
S
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
fyrsti
annar
þriðji
32
1
Drátthagi blýanturinn
VÍS INDAVEFURINN
Tár myndast í tárakirtlum
utar-
lega í efri augnlokunum. T
árin
dreifast yfir yfirborð augan
s með
blikki augnlokanna. Hluti t
áranna
gufar upp en hluti berst í á
tt að
augnkrókum þar sem þau
enda í
göngum og berast eftir þe
im í nef-
göngin. Við offramleiðsla á
tárum
gerist tvennt, annars vegar
hellast
tár yfir augnlokin (við tárum
st
eða grátum), og hins vega
r eykst
rennsli tára niður í nefgöng
in þar
sem þau blandast við slím
og
renna svo niður úr nefinu.
Sé fram-
leiðslan mjög mikil getur þ
essi
vökvi stíflað nefið.
Tár eru saltur vökvi með ým
sum
efnum í, nánar til tekið pró
tínum,
vatni, slími, og olíu. Skipta
má
tárum í þrjá flokka:
Grunntárum (e. basal tears
) er
ávallt seytt til að koma í ve
g fyrir
að augun þorni upp. Líkam
inn
framleiðir um 150-300 ml
á dag
af grunntárum. Annar flok
kur tára
eru viðbragðstár (e. reflex
tears).
Þeim er seytt sem viðbrag
ð við
ertingu eins og reyk og ryk
i til að
vernda augun. Í þriðja lagi
eru
tilfinningatár (e. emotiona
l tears)
sem eins og nafnið gefur t
il kynna
tengjast tilfinningalífi fólks
.
Oft er sagt að það sé gott a
ð
gráta, að það létti á streitu
og rói
mann. Ýmsar rannsóknir r
enna
stoðum undir þetta. Sumir
vísinda-
menn segja að þegar líkam
inn
er undir álagi hlaðist ýmis
efni
upp í honum og að góður t
ilfinn-
ingagrátur sé leið líkaman
s til að
losna við þau. Í einni ranns
ókn var
skoðaður munur á annars
vegar
viðbragðstárum sem fram
köll-
uðust við það að skera nið
ur
lauk og hins vegar tilfinnin
gatár-
um sem fylgdu því að horf
a á
sorglega mynd. Við efnagr
einingu
á tárunum kom í ljós að m
unur
var á efnasamsetningu þe
irra.
Viðbragðstár voru um 98%
vatn á
meðan ýmis efnasambönd
voru
algeng í tilfinningatárum.
Svarið er af Vísindavefnum
og birt
með góðfúslegu leyfi Vísind
avefsins.
Af hverju
stíflast nefið
þegar við grátum
?
RAÐTÖLUR