Myndmál - 01.07.1983, Blaðsíða 18

Ben Kingsley sem Gandhi og Martin Sheen sem bandariski blaðamaðurinn Walker, sem varð einn af bestu vinurn Gandhi.
sem kynferðislegan öfugugga. Ein
kona kvaddi sér hljóðs á fundi og
sagði: „Það er til ein leið til að sýna
Gandhi sem ég er samþykk: sem ljós
á hreyfingu“. Ég hreytti í hana: Frú,
ég ætla mér ekki að eyða tíma mínum
í að búa til kvikmynd um einhverjar
fjandans ljósaperur.“
Einhver hafði spurt hvort Ben
Kingsley, sem er þekktur sviðsleikari í
Bretlandi og indverskur í aðra ættina,
hefði hafið feril sinn í klámmyndum.
Attenborough taldi spurninguna væg-
ast sagt ósmekklega og vísaði henni á
bug sem kjaftæði.
Þungur róður
Það komu þær stundir að Atten-
borough taldi öll sund lokuð, myndin
myndi aldrei verða til. Hann tók að sér
leikhlutverk sem honum stóð á sama
um, til að geta greitt fyrir áframhald-
andi handritsvinnu. Hann vann að tveim
fyrstu útgáfum handritsins með viður-
kenndum írskum rithöfundi, Gerald
Hanley, sem dvalið hafði á Indlandi.
Þá gerði Robert Bolt handrit og það leit
út fyrir að Attenborough yrði að eftir-
láta þetta uppáhaldsverkefni sitt í hend-
ur Fred Zinneman eða David Lean. Á
meðan hóf Attenborough leikstjórnar-
feril sinn og stjórnaði Oh, what a
lovely war, Young Winston, A bridge
Too Far og Magic. Enn gekk hvorki né
rak varðandi fjármögnun eða að finna
þekkta stjörnu í aðalhlutverkið. Hann
tók öllum hlutverkum sem honum
bauðst á þessu tímabili og lék þá m.a.
í Séance on a Wet Afternoon, Guns at
Batasi, The Flight of the Phoenix og
The Sand Pebbles. Það eina sem hélt
honum við Gandhi á þessum tíma var
öflug hvatning konu hans Sheilu.
Eins og baráttan við gerð Gandhi
hefði ekki verið nægilega erfið fyrir einn
mann að ganga í gegnum á lífsleiðinni,
þá stefnir hann nú að því að gera kvik-
mynd um hinn ofsafengna stjórnmála-
rithöfund Tom Paine, sem uppi var á
dögum amerísku byltingarinnar. „Hann
var hámark hugrekkisins“ sagði Atten-
borough, „ég dái hugrekki“.
Sjálfur þurfti hann á stórum
skömmtum af hugrekki að halda
gegnum erfiðleikana við fjármögnun
Gandhi. Hann var ákveðinn í því að fá
breskt fjármagn til að bera kostnaðinn
af verkefninu, sem reyndist samtals
22 miljónir dollara. „Auðvitað er þetta
þjóðernishyggja, en ég lagði gífurlega
mikið uppúr því að þetta yrði bresk
framleiðsla, vegna þess að við vorum
að gagnrýna framferði okkar,“ sagði
Attenborough um þessa afstöðu. „Ég
vildi að við gætum með fágun og hlut-
lægni sagt hreinskilnislega: Já þetta
var svívirðilegt. Þetta var ófyrirgefan-
legt en við erum menn til aðsegjaþað“.
Ég taldi Barry Spikings, yfirmann kvik-
myndadeildar EMI, á að tala við mig í
síma þar sem ég var á Lundúnaflugvelli
og á leið til Ameríku. Ég sagði honum
að ég vildi aðeins fá lágmarks upphæð
og lámarks tryggingu fyrir dreifingu
svo að ég gæti farið til Twentieth Cen-
tury Fox og sagt við þá: Þetta verður
bresk mynd, þar sem við sem stönd-
um fyrir þessar gagnrýni á Englandi.
Barry svaraði: „Það er engin möguleiki
á að við getum gert þetta. Minu fólki
líkar ekki við handritið". Ég spurði:
Þinu fólki? Hvað líkar þeim ekki við
handritið? Þegar hann sagði mér að
það hefði aldrei verið lesið trúði ég
honum ekki. „Þú hlýtur að vera að
grínast“. „Nei“, svaraði hann, „við
fórum eftir eðlisávísun“. Ég sagði hon-
um' að ég myndi aldrei fyrirgefa þessu
fyrirtæki og lofaði honum að gera orð
hans opinber“.
Um það bil tveir/þriðju hlutar fjár-
ins komu frá Goldcrest Films Inter-
national í London (Það fyrirtæki sam-
anstendur af svo ólíkum aðilum sem
Pearson-Longman útgáfunni, The
Financial Times, eftirlaunasjóði námu-
verkamanna og styrktarsjóði póst-
manna) og International Film Investors
í New York. Frá breska kvikmynda-
iðnaðinum fékkst ekki einn einasti eyr-
ir. Öll þau bandarísku kvikmyndaver
sem neitað höfðu að fjarmagna mynd-
ina, kepptust um að fá dreifingarrétt-
inn. Columbia Pictures bar sigur af
hólmi. Með góðri hjálp Indiru Gandhi
greiddi Indverska Kvikmyndastofnunin
einn/þriðja hluta kostnaðarins.
18 MYNDMÁL