Fréttablaðið - 09.05.2018, Blaðsíða 16

SÍMI 510 6000 - WWW.SVAR.IS
FRAMTÍÐARLAUSN
Í BÓKHALDINU
FJÁRHAGUR
VIÐSKIPTAVINIR
LÁ
NA
DR
OT
TN
AR
VERKBÓKHALD
BIRGÐIR
LA
UN
AB
ÓK
HA
LD
ÞÍN STAFRÆNA FRAMTÍÐ
Greiðslukortafyrirtækið Valitor, sem er í eigu Arion banka, tap-aði 565 milljónum fyrir skatta
á fyrsta fjórðungi ársins. Til saman-
burðar skilaði félagið 76 milljóna
króna hagnaði á sama tíma í fyrra.
Fram kemur í árshlutareikningi
Arion banka, sem birtur var í síðustu
viku að rekstrartekjur Valitors hafi
numið 1.271 milljón króna á fyrstu
þremur mánuðum þessa árs borið
saman við 1.681 milljón á fyrsta fjórð-
ungi síðasta árs. Þá námu rekstrar-
gjöld kortafyrirtækisins 1.872 millj-
ónum króna á fyrsta fjórðungi ársins
en þau voru 1.578 milljónir króna á
sama tíma í fyrra.
Eignir Valitors námu auk þess
39.483 milljónum króna í lok mars-
mánaðar borið saman við 43.294
milljónir á sama tíma á síðasta ári.
Heildarskuldir félagsins voru 23.573
milljónir króna í lok síðastliðins
mars en þær voru 18.899 milljónir
króna í lok mars á síðasta ári.
Eins og greint var frá í Markaðinum
í síðustu viku skilaði Valitor Holding
um 1.483 milljóna króna rekstrartapi
í fyrra og jókst það um rúmlega 1.070
milljónir á milli ára. Þá var afkoma
greiðslukortafyrirtækisins fyrir fjár-
magnsliði, afskriftir og skatta nei-
kvæð um 648 milljónir, sem er meðal
annars tilkomið vegna 275 milljóna
einskiptiskostnaðar, miðað við
EBITDA-hagnað upp á 416 milljónir
á árinu 2016.
Í fmm ára áætlun fyrirtækisins er
gert ráð fyrir að það skili rekstrar-
hagnaði innan fáeinna ára. – kij
Valitor tapaði 565 milljónum króna
Viðar Þorkelsson, forstjóri kortafyrirtækisins Valitors. Fréttablaðið/SteFán
Hlutfall heildarskulda af tekjum sveitarfélaga
(%) skuldir og skuldbindingar að frádregnum veltufjármunum
130
222
122
136
153
175
204
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga, útreikningar efnahagssviðs SA.
Meðaltal
2002-2007
Ársreikningur
2010
Fjárhagsáætlun
2018
-10% -20% -30%- -40%
Miðað við lægri tekjur 2018
Hámarks-
útsvar
1993
Yfirfærsla
grunnskól-
ans 1996
Yfirfærsla á
málefnum
fatlaðra 2011
Aðrar
hækkanir
Hámarks-
útsvar 2018
9,20
2,79
1,24
1,29 14,52
Þróun hámarksútsvars
(%)
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga, Alþingi
Verði viðsnúningur á því hagstæða ytra umhverfi sem sveitarfélög lands-ins hafa búið við undan-farin ár getur skulda-
staða þeirra hæglega breyst til hins
verra og hlutfall skulda af tekjum
risið á ný. Ef tekjur sveitarfélaganna
drægjust saman um fimmtung
myndi skuldahlutfall þeirra hækka
úr 122 prósentum í 153 prósent og
verða þannig um fimmtungi hærra
en það var á góðærisárunum frá 2002
til 2007.
Þetta er á meðal þess sem fram
kemur í nýrri greiningu Samtaka
atvinnulífsins á fjármálum sveitar-
félaganna sem kynnt verður á fundi
samtakanna með oddvitum stærstu
stjórnmálaflokkanna í Reykjavík í
Gamla bíói í dag.
Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðu-
maður efnahagssviðs Samtaka
atvinnulífsins, segir uppsveiflu síð-
ustu ára ekki hafa verið nýtta sem
skyldi til þess að styrkja stöðu sveit-
arfélaganna. Eftir undraverðan vöxt
síðustu ára geti stjórnmálamenn
ekki lengur gengið að því vísu að
tekjur vaxi áfram með sama hraða.
„Það veldur vonbrigðum að ekki
hafi verið meiri afgangur af rekstri
sveitarfélaganna til að greiða hraðar
niður skuldir í þessari miklu efna-
hagsuppsveiflu og einna lengsta
samfellda hagvaxtarskeiði Íslands-
sögunnar,“ segir hún. Lukkan geti
snúist skyndilega og því sé það
ábyrgðarhluti að nýta góða tíma til
þess að styrkja fjárhagsgrundvöll
sveitarfélaganna.
Samtökin benda á að ríflega helm-
ingur lækkunar á skuldahlutfalli
sveitarfélaganna, bæði A- og B-hluta,
frá árinu 2010 til þessa árs – en hlut-
fallið hefur farið úr 222 prósentum
árið 2010 í 122 prósent á þessu ári –
sé kominn til vegna vaxandi tekna.
Hinn helminginn megi rekja annars
vegar til gengisstyrkingar krónunn-
ar, en stór hluti skulda B-hluta fyrir-
tækja sveitarfélaga er í erlendri mynt,
og hins vegar niðurgreiðslu skulda.
Lægra gengi krónunnar myndi því
auka erlendar skuldir og minni
tekjur sveitarfélaga hækka skulda-
hlutfallið, að sögn samtakanna.
Í greiningu samtakanna er tekið
fram að frá árinu 2011 hafi tekjur A-
hluta sveitarfélaga, sem eru að meg-
inþorra útsvar og fasteignaskattar,
aukist um 296 milljarða króna á
föstu verðlagi en þar af hafi 170
milljörðum, eða um 57 prósentum
tekjuaukans, verið ráðstafað í auk-
inn launakostnað. Um 27 prósent
af tekjuaukanum hafi farið í annan
rekstrarkostnað. Samtökin segja það
vekja sérstaka athygli að þrátt fyrir
Greiða hefði átt hraðar niður skuldir
Ríflega helming lækkunar á skuldahlutfalli sveitarfélaga frá árinu 2010 til þessa árs má rekja til vaxandi tekna. Breytist ytra umhverfi til
hins verra myndi því hlutfallið rísa hratt á ný. Uppsveifla síðustu ára var ekki nýtt sem skyldi til að styrkja fjárhag sveitarfélaganna.
ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins, segir það ábyrgðarhluta að nýta góða tíma til að greiða niður skuldir. Fréttablaðið/Valli
gífurlegan tekjuvöxt hafi einungis
tólf prósent aukinna tekna skilað
sér í bættri afkomu sveitarfélaganna.
Vaxandi skattheimta
Skattheimta á sveitarstjórnarstigi
hefur á undanförnum árum vaxið
töluvert umfram það sem getur rétt-
læst af auknum lögbundnum verk-
efnum sveitarfélaga, að því er fram
kemur í greiningunni. Bent er á að
flest sveitarfélög landsins hafi útsvars-
prósentu sína í leyfilegu hámarki,
14,52 prósentum, en hún hefur nær
tvöfaldast frá árinu 1993.
Stærstur hluti hækkunarinnar er
kominn til vegna yfirfærslu á mál-
efnum grunnskóla og fatlaðra frá ríki
til sveitarfélaga en þó má fjórðung
hennar rekja til annarra almennra
hækkana, að sögn samtakanna.
Er jafnframt bent á að nú sé svo
komið að sveitarfélög taka til sín
og ráðstafa um fimmtungi af öllum
opinberum tekjum og um 14 pró-
sent opinberra skulda hvíli auk þess
á sveitarfélögunum.
170 milljarða fjárfestingarþörf
Samtökin áætla að sveitarfélög lands-
ins þurfi að fjármagna að hluta eða
öllu leyti um 170 milljarða króna fjár-
festingar á komandi árum. Verulega
hafi dregið úr fjárfestingum sveitar-
félaga í kjölfar fjármálahrunsins
árið 2008 en þær hafa, sem hlutfall
af landsframleiðslu, verið í sögulegu
lágmarki síðustu ár.
Þannig hafi mikil fjárfestingar-
þörf byggst upp. Samkvæmt nýlegu
mati Samtaka iðnaðarins er nauð-
synlegt viðhald sem sveitarfélögin
þurfa að standa straum af metið á
100 milljarða króna. Tekur það til
framkvæmda við vatnsveitu, úrgangs-
mál, vegi og fasteignir. Eru þá ótaldir
ríflega 70 milljarðar króna sem að
mestu leyti munu leggjast á sveitar-
félögin vegna framkvæmda á hita-
veitum, fráveitum og höfnum.
Ásdís segir að á sama tíma og mikil
fjárþörf blasi við vegna nauðsynlegra
framkvæmda leyfi fjárhagsstaða
sveitarfélaganna ekki aukna skuld-
setningu. „Ljóst er því að talsverðar
áskoranir eru fram undan, auka þarf
afgang af reglulegum rekstri og for-
gangsraða til mikilvægra verkefna.
Einnig þarf að horfa til annarra lausna
og er vert að líta til aukinnar aðkomu
einkaaðila að ákveðnum verkefnum.“
Ræða þurfi þessar áskoranir raun-
hæft með hliðsjón af því að sveitar-
félögin þurfi að sinna brýnum fram-
kvæmdum og þjónustu án þess að
fara skuldum hlaðin inn í næstu efna-
hagslægð. kristinningi@frettabladid.is
Eftir undraverðan
vöxt er nú farið að
hægja á vexti hagkerfisins
og geta stjórnmálamenn
ekki gengið að því vísu að
tekjur vaxi með sama
hraða og síðustu ár.
Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðu-
maður efnahagssviðs Samtaka
atvinnulífsins
57%
af tekjuauka sveitarfélaga frá
árinu 2011 hefur verið ráð-
stafað í aukinn launakostnað.
9 . m a í 2 0 1 8 m I Ð V I K U D a G U R4 markaðurinn
0
9
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:4
0
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
B
8
-8
9
D
8
1
F
B
8
-8
8
9
C
1
F
B
8
-8
7
6
0
1
F
B
8
-8
6
2
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
0
s
_
8
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K