Feykir - 08.11.2012, Blaðsíða 7

42/2012 Feykir 7
Svenni var með færri fingur en
gengur og gerist eftir brunaslys
á yngri árum. En á áfangastað
komumst við, og þegar ég fór
út úr bílnum á Nesjavöllum var
mér litið aftur í og krossbrá. Þar
sat konan hans Svenna og hafði
verið með okkur alla leiðina, án
þess að heyrðist hósti né stuna
frá henni.
Þú hefur skrifað nokkrar
bækur, hvað geturðu sagt
okkur um þær?
-Þær eru nú bara þrjár sem
ég hef tekið saman, ef sú er
talin með sem er á leiðinni
úr prentun. Ég átti aldrei
frumkvæði að þessum
skrifum. Ég bara lenti í þessu,
eins og einhver sagði. Fyrst
var það skólabróðir minn,
Kristján Bjarki Jónasson, sem
þá vann hjá Forlaginu, sem
fékk mig til að skrifa sögu
Álftagerðisbræðra. Þetta var
árið 2001. Það var erfitt að
segja nei, því bræðurnir eru
náttúrulega það besta sem
fyrir þessa þjóð hefur komið.
Það var sannur heiður að fá að
vinna með þeim. Síðan hafði
Guðjón Ingi hjá Bókaútgáfunni
Hólum samband við mig fyrir
tveimur árum og bað mig að
safna saman skemmtisögum
af Skagfirðingum. Ég hugsaði
mig um í einhverja daga og
ákvað að láta slag standa.
Hvernig gekk að safna efni í
þá bók?
-Það gekk bara mjög vel. Ég
byrjaði á að safna saman
sögum úr ýmsum prentuðum
heimildum en fór einnig á
stúfana hjá mönnum sem ég
vissi að kunnu sögur. Sú vinna
hefur verið sérdeilis skemmtileg
og mikið verið hlegið. Þetta
tekur hins vegar töluvert
lengri tíma en ég reiknaði
með og að mörgu að hyggja.
Það eru oft til svo margar
útgáfur af sömu sögunni
að maður reynir að velja þá
réttustu eða þá sem hljómar
best. Þó að sagnfræðigildið sé
vissulega mikilvægt þá má það
ekki koma of mikið niður á
skemmtanagildinu.
Hvernig viðtökur fengu
skemmtisögurnar?
-Þær fengu mjög góðar
viðtökur, miklu betri en ég átti
nokkurn tímann von á. Nú
eru þetta nokkuð staðbundnar
sögur þannig að það kom
mér töluvert á óvart hvað fór
af bókinni utan Skagafjarðar.
Skagfirðingar eru greinilega úti
um allt og aðdáendur þeirra
víða.
Nú er önnur bók væntanleg,
Skagfirskar skemmtisögur
2. Verður hún eitthvað frá-
brugðin þeirri fyrri?
-Nei, hún er með mjög svip-
uðu sniði. Núna eru sögurnar
heldur fleiri, eða nærri 240,
og líklega eitthvað styttri en
síðast því blaðsíðurnar eru
jafnmargar. Þarna eru sögur
af Blöndhlíðingum, Lýtingum,
Hofsósingum og Króksurum
og mörgum öðrum skemmti-
legum Skagfirðingum. Hofs-
ósingar og nærsveitamenn eru
fyrirferðarmiklir að þessu sinni,
enda einstakir húmoristar
þarna út með Óslandshlíð og
Höfðaströnd. Einhverjir vilja
meina að þeir séu stórskrítnir
en ég er alls ekki sammála því,
enda hálfur Hofsósingur.
Fórstu svipaða leið í efnisöfl-
un í hana og síðustu bók?
-Já, að einhverju leyti hafa
þessar sögur áður komist á
prent hér og þar en ég náði tali
af enn fleiri heimildarmönnum
sem sögðu mér sögur sem
ég held að hafi aldrei verið
birtar fyrr, þó að eflaust hafi
þær heyrst einhvers staðar á
mannamótum. Þetta er ágætis
blanda af gömlum sögum og
nýjum, sem eru nær okkur
í tíma. Nokkrar gamanvísur
fljóta með eins og síðast.
Hefur fólk haft samband að
fyrra bragði með sögur sem
ættu heima í bókinni?
-Já, já, það bætist alltaf við og
einnig þegar ég hitti gamla
sveitunga mína. Fólk er almennt
jákvætt fyrir þessu og telur
mikilvægt að halda sögunum
til haga, þannig að þær glatist
ekki. Einnig er fólk duglegt að
koma með ábendingar og kann
ég því bestu þakkir fyrir, sem og
öllum þeim sem hafa aðstoðað
við sagnasöfnunina.
Er efniviðurinn óþrjótandi?
Eru til endalaust sögur af
skemmtilegum Skagfirðing-
um?
-Skagfirðingar eru glaðlyndir
að eðlisfari og miklir sagna-
menn, þó segja megi að
kynlegum kvistum hafi fækkað
sem margar sögur voru sagðar
af hér áður fyrr. Ég veit um
enn fleiri sögur og sagnamenn
sem ég hef ekki náð að fanga,
þannig að hver veit nema að
framhald verði á.
Hvenær er bókin væntanleg
og hvar verður hægt að nálg-
ast hana?
-Bókin átti að koma úr prent-
smiðjunni þessa vikuna
þannig að þetta er alveg að
bresta á. Útgefandinn sér
um dreifinguna en ég reikna
með að hún verði á sömu
stöðum og síðast, í verslunum
kaupfélagsins í Skagafirði
og hjá Bjarna Har, síðan í
flestum bókaverslunum og
stórmörkuðum á höfuðborgar-
svæðinu og víðar um land.
Ein góð saga úr bókinni í
lokin?
-Það er afar erfitt að velja
einhverja eina sögu en ég hef
þó sérstakt dálæti á sögum
í kaflanum „Maddaman á
Miklabæ“, sem fjallar ekki
um Agnar á Miklabæ heldur
Jóhönnu Sigríði Sigurðardóttur,
fyrrverandi eiginkonu Sigfúsar
J. Árnasonar, sem þjónaði
í Miklabæjarprestakalli á
sjöunda og áttunda áratug
síðustu aldar. Einn fjögurra
sona þeirra er Pétur Jóhann,
sá landskunni skemmtikraftur
og leikari. Jóhanna er einhver
skemmtilegasta og yndisleg-
asta kona sem ég hef hitt
og greinilegt hvaðan Pétur
Jóhann hefur húmorinn og
leikarahæfileikana. Sama
ár og hann kom í heiminn,
1972, urðu þau tímamót hjá
Jóhönnu, sem var einnig
organisti í Miklabæjarkirkju,
að hún fékk nýjan orgelbekk í
kirkjuna til að sitja á. Pétur var
mjög hændur að móður sinni
fyrstu árin þar sem hann glímdi
við ákveðið máttleysi í báðum
fótum og gat ekki gengið fyrr
en á þriðja ári. Jóhanna gat
hvergi komið honum fyrir á
meðan hún þurfti að spila á
orgelið í messum og tók hann
því með sér.
Í einni messunni sat Pétur
Jóhann, þá þriggja ára, á
orgelbekknum við hlið móður
sinnar en hún brýndi alltaf
fyrir honum að vera stilltur
og prúður. Þetta gekk yfirleitt
alveg eftir, og hann snerti
aldrei á neinu við orgelið,
hvorki nótnahefti né takkana.
Í miðri messu gerðist það
hins vegar að drengurinn
horfði upp til móður sinnar
og sagði undurblítt, þannig að
nærstaddir kirkjugestir heyrðu
ágætlega: „Mamma, kysstu
mig!“
Í góðum félagsskap Álftagerðisbræðra en Björn Jóhann skrifaði sögu þeirra um aldamótin.
Í frístundum hefur Björn lagt stund á golf og þykir nokkuð liðtækur.
Blaðamaður DV við sprungu sem myndaðist í Suðurlandsskjálftanum árið
2000.
Skagfirðingurinn Björn Jóhann og Róbert Wessmann ræðast við.
Rithöfundarnir Hjalti Páls og Björn Jóhann árita bækur sínar í síðasta
jólabókaflóði.