Fréttablaðið - 25.05.2018, Blaðsíða 20

Óheillaþróun er að verða í auknum mæli í ferðaþjón-ustu á Íslandi sem mun án
efa leiða til:

l minni gæða
l minna öryggis
l atvinnuleysis
l minni skatttekna

Það sem hér um ræðir er að  enn
frekar  eykst að farið sé í hópferðir
með erlenda ferðamenn um landið
þar sem enginn innlendur leiðsögu-
maður er með í ferð heldur einungis
erlendur hópstjóri. Hópstjórinn
kemur þá gjarnan með hópnum til
landsins eða frá skemmtiferðaskipinu
sem liggur hér við bryggju. Kannski
hefur hópstjórinn komið einu sinni
áður til landsins, kannski aldrei og í
besta falli nokkrum sinnum.
Mýmörg dæmi eru um að þetta
hafi viðgengist hér í nokkuð langan
tíma en nú heyrist að þetta muni
aukast verulega í sumar og halda
áfram á komandi árum ef ekkert
verður að gert. Nú þegar er það að
gerast að erlendar ferðaskrifstofur
eru að hætta að nota þjónustu inn-
lendra ferðaskrifstofa við skipu-
lagningu og umsjón ferða á Íslandi
og ætla sjálfar að sjá um alla skipu-
lagningu – þá eins og þeim hentar
og væntanlega græða mest á. Og eitt
af því sem þær virðast ætla sem sagt
að gera er að flytja inn sína „leið-
sögumenn“, þ.e. hópstjóra.
Með þessu eru þeir að spara sér
það rándýra vinnuafl á Íslandi sem
nefnast leiðsögumenn.
Launataxtar leiðsögumanna (frá
1.5.2018) sýna þau  lágmarkslaun
sem greiða skal fyrir starfið og hér
er birtur dagvinnutaxti lægsta og
hæsta launaflokks, án orlofs.
1. Flokkur: dagvinna 1.764 kr. á
klst. (+ 220 kr. kostnaðarliður)
4. Flokkur: dagvinna 1.956 kr. á
klst. (+ 260 kr. kostnaðarliður).
Við hljótum þá að spyrja hvaða
laun sé verið að greiða hópstjór-
unum? Kannski engin, þar sem þeir
fengu fría ferð til Íslands í staðinn?
Fái þeir einhver laun þá er alla
vega ekki greiddur skattur af þeim
á Íslandi, eins og gert er af launum
innlendra leiðsögumanna, svo
þjóðarbúið verður af þeim tekjum.
Það versta er að nú heyrist líka
að innlendar ferðaskrifstofur/
ferðaskipuleggjendur séu farnir
að stunda það sama, þ.e. eru með
hópferðir á sínum vegum þar sem
erlendur aðili (hópstjóri) stýrir
ferð. Um leið er óskað eftir ensku-
mælandi bílstjóra og því miður hafa
sumir þeirra aðstoðað erlendu aðil-
ana við að útrýma innlendum leið-
sögumönnum úr starfi. Hér má svo
spyrja hvort að ferðþjónustuaðil-
arnir séu að starfa undir merkjum
VAKANS - gæðastýringakerfi ferða-
þjónustunnar – og hvort nokkur sé
að fylgjast með að þeir séu að vinna
samkvæmt kerfinu?
Fagmenntaðir leiðsögumenn hafa
í áratugi barist fyrir viðurkenningu
starfs síns en án árangurs; „hver
sem er“ getur leiðsagt á Íslandi.
Umræddir erlendir hópstjórar eru
að taka störf frá þessum sérmennt-
aða starfskrafti en munu þó aldrei
geta komið í þeirra stað.
Leiðsögumenn bera þá von í
brjósti að nýi ráðherra ferðamála
sjái mikilvægi þess að tryggja að
leiðsögn í hópferðum á Íslandi sé
eingöngu í höndum innlendra leið-
sögumanna og komið þannig í veg
fyrir að ofangreind þróun haldi
áfram óáreitt.
Skrattinn í ferðaþjónustunni
Eitt stærsta hagsmunamál Eyfirðinga er raforkuöryggi. Það er óþolandi staðreynd að
Akureyri og Eyjafjörður allur skuli
búa við raforkuskort þrátt fyrir að
næg orka sé til í landinu. Áralöng
barátta fyrir úrbótum hefur litlu
skilað og hafa fyrirtæki og sveitar-
félög þurft að koma sér upp varaafli
með dísilvélum og olíukötlum sem
er algjörlega úr takti við baráttuna
gegn loftslagsbreytingum. Orku-
skorturinn hamlar uppbyggingu
atvinnulífs á Eyjafjarðarsvæðinu
og á hún sér enga framtíð við þessi
skilyrði enda samkeppnishæfni
svæðisins skert.
Norðurland 1.100 MW
samtengt orkusvæði
Hugmyndin um uppbyggingu
byggðalínunnar frá Fljótsdalsstöð
að Blöndustöð á Norðurlandi er
stórtæk en vel framkvæmanleg. Það
er gríðarlega stórt hagsmunamál
fyrir Eyjafjörð og í raun Norður land
allt að strax verði hafist handa við
að byggja nýja 220 kílóvatta byggða-
línu frá Fljótsdalsstöð að Blöndu-
stöð. Þetta eru línurnar Kröflulína
3 sem liggur frá Fljótsdalsstöð að
Kröflu, Hólasandslína 3 sem liggur
frá Kröflu að Rangárvöllum og
Blöndulína 3 sem liggur frá Rangár-
völlum að Blöndustöð. Innviða-
uppbygging sem þessi myndi gera
Norðurland að heildstæðu öflugu
orkukerfi með um 1.100 megavatta
framleiðslu. Ef samtenging raforku-
kerfisins á Norðurlandi, sem er í
raun enduruppbygging byggða-
línunnar, verður að raunveruleika
mun raforkuöryggi stóraukast og
næg orka verður á svæðinu til orku-
skipta og framtíðar atvinnuupp-
byggingar. Íslendingar eiga að
styrkja innviði samfélagsins með
öruggu og nútímalegu raforku-
flutningskerfi. Stórátak þarf við
uppbyggingu og viðhald innviða og
við þurfum að forgangsraða í þágu
slíkrar uppbyggingar.
Áratugagamlir innviðir
skapa óöryggi
Byggðalínukerfið sem flytur raforku
milli landshluta er orðið áratuga-
gamalt og komið að þanmörkum.
Flutningsgetan er einungis 100
megavött sem er aðeins lítill hluti
af þeim 2.757 megavöttum sem er
uppsett afl í landinu, eða 4%. Kerfið
getur ekki lengur afhent næga orku
með öruggum hætti eða tekið við
nýrri orku og því ekkert svigrúm fyrir
aukna rafmagnsnotkun. Óöryggið
verður meira og meira eftir því sem
árin líða. Vandamálið tengist ekki
eingöngu Eyjafirði heldur stefnir í
orkuskort víða um land á komandi
áratugum við óbreytt ástand.
Stórátak þarf
í innviðauppbyggingu
Álag á byggðalínuna hefur vaxið
samfara aukinni raforkunotkun og
er nú svo komið að línan er full-
nýtt. Virkjanir landsins geta fram-
leitt meiri orku en veikt flutnings-
kerfi takmarkar framleiðsluna með
þeim afleiðingum að orka tapast,
hún kemst ekki til raforkunotenda.
Það samræmist ekki markmiðinu á
bak við raforkulögin um frjáls við-
skipti með raforku ef ekki er hægt
að flytja raforkuna á milli svæða.
Í mörg ár hefur legið ljóst fyrir að
fara þurfi í stórátak til styrkingar
raforkuflutningakerfisins, sambæri-
legt og átti sér stað við gerð byggða-
línunnar fyrir rúmlega 40 árum. Um
það eru allir sammála en lítið sem
ekkert hefur þokast í þeim málum
vegna þess að menn eru ekki sam-
mála um hvernig það skuli gert.
Pólitískan vilja og kjark skortir. Á
meðan versnar ástandið ár frá ári
og dýrmætur tími fer til spillis því
framkvæmdatíminn er langur.
Heildstæð orkutenging
á Norðurlandi strax
Eyþór Arnalds, oddviti Sjálf-stæðisflokksins, hefur að eigin sögn hug á að endurræsa
Reykjavík og er tíðrætt um að stytta
boðleiðir og einfalda ferlana í borg-
inni. Viðreisn talar um einfaldara
líf og virðist vitna í sömu hugmynd.
Sósíalistaflokkurinn notar slagorð-
ið „valdið til fólksins“. Það er okkur
Pírötum alltaf fagnaðarefni þegar
við sjáum að við erum öðrum inn-
blástur, en það er enginn flokkur
betri í að vera Píratar en einmitt
Píratar. Markmiðin hafa þessir
flokkar á hreinu og þeim deilum
við með þeim. En hvernig ætla þeir
að fara að þessu? Ég hef nefnilega
ekki séð neinar raunhæfar lausnir.
Á núverandi kjörtímabili hafa
Píratar átt einn mann í núverandi
meirihluta. Miðað við það höfum
við náð mögnuðum hlutum í gegn.
Við höfum hafist handa við að
vald efla borgarbúa með því að festa
umboðsmann borgarbúa í sessi,
styrkja lýðræðistól eins og Betri
Reykjavík og Hverfið mitt, opna
bókhald borgarinnar og stofna
rafræna þjónustumiðstöð. Þar að
auki höfum við tekið frumkvæði
að nýjum stefnum borgarinnar
og með nýrri upplýsingastefnu,
þjónustustefnu og lýðræðisstefnu
höfum við lagt grunn að stórum
og mikilvægum breytingum, jafn-
vel umbyltingu, í þjónustu borgar-
innar. Þessar stefnur ásamt endur-
gerð þjónustuferla og rafvæðingu
stjórnsýslunnar sem við höfum lagt
grunn að, munu stytta boðleiðir,
einfalda kerfin og bæta þjónustu
við borgarbúa svo um munar.
Við Píratar viljum raunverulegar
lausnir til lengri tíma, ekki plástra-
pólitík til fjögurra ára. Við gætum
almannahags og það er gríðarlega
frelsandi í pólitík. Við viljum sam-
félag sem er gott að búa í og þar
sem allir fá að njóta sín. Við viljum
langtímahugsun og fagleg og traust
vinnubrögð og gera hlutina vel frá
byrjun frekar en að hlaupa af stað
og framkvæma strax til að skrapa
saman einhver atkvæði.
Við stöndum fyrir nýrri sýn á
pólitík. Þar sem stjórnmálin þjóna
fólkinu. Þetta er róttækt á Íslandi, á
litlu landi þar sem stjórnmálin hafa
verið mikið til notuð til þess að
færa vald frá almenningi til lítillar
elítu sem svo handlangar góss og
völd til vina og vandamanna.
Við Píratar sækjumst eftir valdi
til þess að dreifa því. Við viljum
gagnsæi svo þú getir sjálf athugað
í hvað peningarnir fara og hvernig
ákvarðanir eru teknar. Við viljum
traust og fagleg kerfi sem koma í
veg fyrir spillingu. Þangað bíður
okkar löng leið. En við höldum
ótrauð áfram og gefumst aldrei
upp.
Ekkert rugl á okkar vakt. Setjum
X við P.
Engir betri Píratar
en Píratar
Sigmundur
Einar Ófeigsson
framkvæmda-
stjóri Atvinnu-
þróunarfélags
Eyjafjarðar
Álag á byggðalínuna hefur
vaxið samfara aukinni raf-
orkunotkun og er nú svo
komið að línan er fullnýtt.
Virkjanir landsins geta
framleitt meiri orku en veikt
flutningskerfi takmarkar
framleiðsluna með þeim
afleiðingum að orka tapast,
hún kemst ekki til raforku-
notenda.
Bryndís
Kristjánsdóttir
leiðsögumaður
Það versta er að nú heyrist
líka að innlendar ferðaskrif-
stofur/ferðaskipuleggjendur
séu farnir að stunda það sama,
þ.e. eru með hópferðir á sín-
um vegum þar sem erlendur
aðili (hópstjóri) stýrir ferð.
Dóra Björt
Guðjónsdóttir
oddviti Pírata í
Reykjavík
Við viljum gagnsæi svo þú
getir sjálf athugað í hvað
peningarnir fara og hvernig
ákvarðanir eru teknar.
Styrjöldin í Jemen og þjáningar jemensku þjóðarinnar rata af og til í íslenskar fréttir. Þetta
stríð er flókið, landið fjarlægt og
fátækt og hagsmunir stórveldanna
þar litlir. Það er líklega skýringin á
því að þessum hörmungum hefur
víðast hvar verið mætt með ótrú-
legu tómlæti.
Fyrir nokkrum árum bjó ég um
skeið í Jemen þar sem ég vann með
bandarískum hjálparsamtökum
sem reyna að bæta menntun barna.
Eins og margir Vesturlandabúar
hafði ég mjög yfirborðslega sýn á
þetta heimssvæði, hvorki þekk-
ingin né skilningurinn risti djúpt.
Liður í starfi mínu var að taka
viðtöl við börn sem nutu aðstoðar
hjálparsamtakanna. Eitt sinn heim-
sótti ég fjallahéraðið Taiz í þessum
tilgangi. Börnin héldu áfram að
vinna og sinna sínu meðan ég
ræddi við þau, en öll vildu þau segja
frá sjálfum sér, vonum sínum og
þrám. Rétt eins og og öll börn alls
staðar í heiminum hafa jemensku
börnin vonir og þrár í ríkum mæli
en óvíða útheimtir það jafn mikið
erfiði að láta þær verða að veru-
leika og einmitt þar.
Ég átti erfitt þennan dag. Og ég
skammaðist mín fyrir það að þykja
þetta erfitt því í samanburði við
þessa barnungu viðmælendur mína
hafði ég nákvæmlega ekkert til að
kvarta yfir. Ólíkt mér gátu þau
ekki farið neitt eða gert eitthvað
annað. Þegar ég kom aftur á skrif-
stofuna um kvöldið brast stíflan og
ég fékk, að ég held, snert af tauga-
áfalli. Líklega var það þó frekar
forréttindaáfall, velmegunarsjokk
Vesturlandabúans. Stuttu síðar
flaug ég heim í öryggið. Í Jemen
hófst borgarastyrjöld. Grátt bættist
ofan á kolsvart.
Ég hugsa reglulega til jemensku
barnanna sem ég hitti þarna
um árið. Sérstaklega núna þegar
UNICEF hefur hafið neyðarsöfnun
undir yfirskriftinni „Má ég segja
þér soldið?“ Þar segja börnin í
Jemen sína sögu, þau lýsa veru-
leika sínum, hörmungunum sem
þau upplifa. Ég veit svo sannarlega
hversu erfitt það er að hlusta. En
við verðum. Það er hægt að lifa af
forréttindaáfall og velmegunar-
sjokk. En það er tvísýnt hvort um
11 milljónir jemenskra barna lifa
þetta stríð af.
Til að styðja UNICEF sendið sms-
ið Jemen í númerið 1900 og gefið
1.900 krónur í neyðaraðgerðir
í landinu. Svo er Fatímusjóður
Jóhönnu heitinnar Kristjónsdóttur
einnig til hjálpar. Reikningsnúmer
er 0512-04-250461 og kennitalan
er 680808-0580. Íslensk stjórnvöld
verða svo að þrýsta á og vinna með
alþjóðasamfélaginu að friði. Það
verður að stöðva ofbeldið gegn
börnum í Jemen.
Hlustar þú?
Þórhildur
Ólafsdóttir
meðlimur í
Vinum Jemens
Það er hægt að lifa af for-
réttindaáfall og velmeg-
unarsjokk. En það er tví-
sýnt hvort um 11 milljónir
jemenskra barna lifa þetta
stríð af.
2 5 . m a í 2 0 1 8 F Ö S T U D a G U R20 S k o ð U n ∙ F R É T T a B L a ð i ð
2
5
-0
5
-2
0
1
8

0
5
:1
7
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
E
6
-C
B
3
4
1
F
E
6
-C
9
F
8
1
F
E
6
-C
8
B
C
1
F
E
6
-C
7
8
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
5
6
s
_
2
4
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K