Fréttablaðið - 26.05.2018, Blaðsíða 22

Gunnar
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Athyglisvert
er þó eins og
fram kemur
á forsíðu
Fréttablaðs-
ins í dag, að
ríflega 3.400
manns eru í
framboði
þetta árið.
Það sam-
svarar um
1% þjóðar-
innar.
Þegar ég var ellefu ára fór ég í fyrsta fjölskyldufríið með foreldrum mínum og bræðrum. Förinni var heitið til Majorka. Það var þó ekki aðeins sólin og
sundlaugarbakkinn sem vöktu eftirvæntingu. Dögum
saman gramsaði ég í fataskápum heimilisins í leit að
rétta dressinu fyrir flugið. Fyrir valinu urðu bleikar
smekkbuxur og blússa með herðapúðum. Tíminn hefur
leikið stílinn grátt og fjarlægðinni ekki tekist að draga úr
stærð herðapúðanna en mér fannst ég fáránlega flott þar
sem ég sat í vélinni umkringd uppábúnum Íslendingum.
Þegar ég var átján ára tók ég í fyrsta skipti þátt í kosn-
ingum. Ég man ekki hvað ég kaus en ég man að ég valdi
klæðnaðinn sem ég mætti í á kjörstað af kostgæfni: míní-
pils og klumbuskór í anda Spice Girls – „yo, I’ll tell you
what I want, what I really, really want.“
Í dag dressar sig enginn lengur upp til að stíga um borð
í flugvél. Að sitja í þröngum sætum, með þrútna fætur
og japla á langloku með skinku og osti sem á meira skylt
við baðsvamp en mat er hversdagsleg athöfn sem kallar á
joggingbuxur og strigaskó. Klæðir fólk sig enn þá upp fyrir
kjörstað? Svör óskast í athugasemdum á Frettabladid.is.
Trump er eins og mótorhjól
Lýðræðið er í krísu – að minnsta kosti ef marka má nýj-
ustu bókartitla. Bókum sem bera titla á borð við „How
Democracy Ends“ og „How Democracies Die“ rignir yfir
engilsaxneska lesendur.
Árið 1992 lýsti bandaríski stjórnmálafræðingurinn
Francis Fukuyama yfir „endalokum sögunnar“. Fuku-
yama taldi að hugmyndafræðilegri þróun mannkynsins
hefði lokið við fall Sovétríkjanna er hið vestræna lýðræði
bar sigur úr býtum. Á síðustu tuttugu og fimm árum
flakkaði lýðræðið þó frá fullnaðarsigri að þverhníptri
bjargbrún yfirvofandi endaloka. Hvað klikkaði?
Þótt titlar nýjustu bóka stjórnmálafræðinga séu dóms-
dagsspár er innihald þeirra ekki eintóm bölsýni. Í „How
Democracy Ends“ eygir David Runciman, stjórnmála-
fræðingur við Cambridge háskóla, von þrátt fyrir „and-
styggð samtímans á lýðræðisstjórnmálum“. Runciman
segir ekki komið að leikslokum heldur eigi lýðræðið
aðeins í „miðaldrakrísu“ þar sem Donald Trump er
„mótorhjólið“.
Hvað sem endalokunum líður er ljóst að lýðræðið er
þó hverfulla en Fukuyama taldi. Breski heimspekingur-
inn og metsöluhöfundurinn John Gray sendi frá sér nýja
bók á dögunum þar sem hann segir lýðræðið hvergi
nærri hólpið. Í bókinni „Seven Types of Atheism“ gagn-
rýnir Gray blinda trú á framþróun mannkyns og segir
hugmyndir Vesturlanda um frjálslyndi – lýðræði, mann-
réttindi og víðsýni – jafnast á við trúarbrögð. Gray segir
að þótt línuleg framþróun sé möguleg þegar kemur að
tækni og vísindum – skref fyrir skref bætist við ný þekk-
ing og gamlar kenningar glatast sem reyndust rangar – á
það sama ekki við um mannlegt samfélag. Skoðanir, sið-
ferði, stjórnmál, hvað þykir rétt og rangt hverfist í hringi.
Gleðilegan kjördag
Í dag ganga Íslendingar til sveitarstjórnarkosninga.
Kosningaþátttaka hefur farið minnkandi undanfarin
ár. Árið 1994 var hún 86,6 prósent en í síðustu sveitar-
stjórnarkosningum árið 2014 var hún komin niður í 66,5
prósent. Lýðræðið er kannski ekki á heljarþröm. En að
því steðjar þó hætta. Lýðræðið er ekki fullkomið; það er
stundum klunnalegt og vanmáttugt; kjósendur velja sér
slappa leiðtoga; það er krambúlerað á að líta í miðaldra-
krísunni sinni. Hættan liggur hins vegar annars staðar.
Við virðumst farin að líta á lýðræði eins og flugsam-
göngur: óafturkræft framfaraskref sem er orðið svo
hversdagslegt að við nennum ekki lengur að punta
okkur fyrir það. En tækniþekkingin sem tryggir flug-
samgöngur hvílir á áþreifanlegri framþróun á sviði
vísinda, þekkingu sem ekki glatast. Lýðræði er hins vegar
samfélagssáttmáli sem þarf að viðhalda. Hvort sem fólk
kýs að klæða sig upp eða ekki er óskandi að sem flestir
mæti á kjörstað. Því lýðræðið er hvorki sjálfgefið né ófrá-
víkjanlegt.
Lýðræði í miðaldrakrísu
Gengið er til sveitarstjórnarkosninga í dag. Samkvæmt síðustu skoðanakönnunum, sem birtar voru í gær, spáir önnur að meirihlutinn í Reykjavík haldi, hin að hann falli.Í könnun Fréttablaðsins heldur meirihlutinn
í Reykjavík. Samfylking fengi 32% og níu menn kjörna.
Sjálfstæðisflokkur yrði næststærstur með 26% og sjö menn.
Gallup gerði könnun þessa sömu daga. Þar er meirihlutinn
í borginni fallinn. Sjálfstæðisflokkur orðinn stærstur og
næði inn átta mönnum, Samfylking sjö. Þrátt fyrir ofgnótt
framboða og frambjóðenda virðist sem kjósendur líti svo á
að þeir séu fyrst og fremst að kjósa milli þessara tveggja risa
í reykvískri pólitík.
Samfylkingin hefur háð nokkuð hnökralausa kosninga-
baráttu. Dagur B. Eggertsson hefur verið í fararbroddi og
lítið sést til annarra frambjóðenda. Uppleggið virðist hafa
verið að leggja upp með einfaldar áherslur, fá hnitmiðuð
mál og óskoraðan leiðtoga í fararbrodd. Þetta virðist hafa
tekist vel, enda flokkurinn siglt lygnan sjó í baráttunni, sér-
staklega í ljósi þess að vera flokkur sitjandi borgarstjóra og
grunnstoðin í ríkjandi meirihluta.
Sjálfstæðismönnum hefur hins vegar ekki lánast að sigla
jafn lygnan sjó. Kosningamálin hafa kannski verið fleiri en
skynsamlegt getur talist, og sést hefur mikið til frambjóð-
enda jafnvel langt niður eftir listanum. Spyrja verður hvort
ekki hefði verið skynsamlegra að einfalda boðskapinn,
sérstaklega í ljósi þess að lítill áhugi hefur verið á kosning-
unum og því erfiðara en ella að halda athygli kjósenda.
Hvað aðra flokka í núverandi meirihluta varðar þá má
velta því upp hvort þeim hafi tekist að skilja sig frá Sam-
fylkingunni. Hvorki Píratar né Vinstri grænir hafa gagnrýnt
Samfylkinguna eða borgarstjóra svo heitið getur. Viðreisn
hefur sömuleiðis ekki náð að takast á loft.
Hvað önnur framboð varðar, þá væri það að æra óstöð-
ugan að telja þau öll upp. Athyglisvert er þó, eins og fram
kemur á forsíðu Fréttablaðsins í dag, að það eru ríflega
3.400 manns í framboði. Það samsvarar um 1% þjóðar-
innar, og er eins og 640 þúsund manns væru í framboði
í Bretlandi, eða 3,25 milljónir manna færu fram í Banda-
ríkjunum.
Auðvitað er það gott að svo margir láti sig pólitík varða,
en að sumu leyti gerir það vitrænni umræðu erfiðara fyrir.
Fjölmiðlarnir, sem verða að gæta jafnræðis, hafa ein faldlega
ekki pláss til að kynna öll framboð svo vel sé. Kannski er
það ástæðan fyrir því að svo margir eru óákveðnir nú á loka-
metrunum. Tæplega fimmti hver kjósandi er óákveðinn og
ríflega annað eins vildi ekki svara eða ætlar að skila auðu,
samkvæmt könnun Fréttablaðsins og svipaðar tölur má
greina í könnun Gallup. Fylgið virðist vera á flökti og margir
ekki enn búnir að ákveða sig. Frammistaða frambjóðenda á
lokametrunum getur því skipt miklu.
Hvað sem öllum bollaleggingum líður ber að fagna tæki-
færinu til að tjá skoðun okkar og mæta á kjörstað. Þrátt
fyrir að talsverðrar kosningaþreytu kunni að gæta eftir
síðustu ár má aldrei gleymast að kosningarétturinn er alls
ekki sjálfsagður. Látum ekki vorhretið endalausa draga úr
okkur kjark. Mætum og kjósum.
Mætum
og kjósum
Þjónustumiðstöð
tónlistarfólks
2 6 . m a í 2 0 1 8 L a U G a R D a G U R22 s k o ð U n ∙ F R É T T a B L a ð i ð
SKOÐUN
2
6
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:3
9
F
B
1
4
4
s
_
P
1
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
1
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
3
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
E
9
-F
2
7
C
1
F
E
9
-F
1
4
0
1
F
E
9
-F
0
0
4
1
F
E
9
-E
E
C
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
1
4
4
s
_
2
5
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K