Fréttablaðið - 30.05.2018, Side 16

SÍMI 510 6000 - WWW.SVAR.IS
FRAMTÍÐARLAUSN
Í BÓKHALDINU
FJÁRHAGUR
VIÐSKIPTAVINIR
LÁ
NA
DR
OT
TN
AR
VERKBÓKHALD
BIRGÐIR
LA
UN
AB
ÓK
HA
LD
ÞÍN STAFRÆNA FRAMTÍÐ
Skuldir Brims við Lands-bankann nema orðið yfir 20 prósentum af eiginfjár-grunni bankans eftir að bankinn fjármagnaði 22
milljarða króna kaup sjávarútvegs-
félagsins á ríflega þriðjungshlut í HB
Granda. Bankinn er ekki reiðubúinn
til þess að lána Brimi fyrir kaupum
á stærri hlut, samkvæmt heimildum
Markaðarins, enda gæti þá áhætta
hans gagnvart sjávarútvegsfélaginu
fljótt farið yfir 25 prósenta leyfi-
lega hámarkið sem kveðið er á um í
reglum Fjármálaeftirlitsins.
Þá er það ekki talið til þess fallið
að auðvelda Brimi að fjármagna
kaupin, að sögn kunnugra, að virði
tæplega þriðjungshlutar félagsins
í Vinnslustöðinni í Vestmanna-
eyjum er metið nærri tvöfalt meira
í bókum Brims en í nýlegu verðmati
sem gert var á Vinnslustöðinni.
Bankaráð Landsbankans sam-
þykkti að bankinn veitti Brimi,
einum af sínum stærstu viðskipta-
vinum, lán til þess að fjármagna
kaup félagsins á 34 prósenta hlut
Vogunar og Fiskveiðahlutafélagsins
Venusar í HB Granda. Lánið var veitt
gegn ströngum skilyrðum, eftir því
sem heimildir Markaðarins herma,
og þurfti útgerðarfélagið að ganga
langt í að veðsetja eignir sínar.
Skuldbinding Brims gagnvart
Landsbankanum er samtals yfir 45
milljarðar króna, eða sem nemur
meira en 20 prósentum af 225
milljarða króna eiginfjárgrunni
bankans, sem gerir sjávarútvegs-
félagið að einum stærsta skuldara
bankans. Samkvæmt reglum Fjár-
málaeftirlitsins um stórar áhættu-
skuldbindingar má áhætta banka
gagnvart viðskiptavini ekki fara
yfir 25 prósent af eiginfjárgrunni
bankans.
Stærstu hluthafar HB Granda,
svo sem Lífeyrissjóður versl-
unarmanna, Lífeyrissjóður
starfsmanna ríkisins og
Gildi, hyggjast hafna yfir-
tökutilboði Brims en ákveði
ýmsir minni hluthafar, til
dæmis einkafjárfestar eða
verðbréfasjóðir, að taka
tilboðinu og selja sinn
hlut þarf Guðmundur
Kristjánsson, forstjóri og
annar eigenda Brims, að
leita annað en til Lands-
bankans eftir fjármögnun. Til
greina kemur af hálfu Guðmundar,
að sögn viðmælenda Markaðarins
sem þekkja vel til stöðu mála,
að fá fjárfesta, meðal annars
sem eru fyrir í hluthafahópi HB
Granda, til þess að taka þátt í kaup-
unum með sér eða að Brim selji
annaðhvort þriðjungshlut sinn
í Vinnslustöðinni eða útgerðar-
félagið Ögurvík sem það eignaðist
sumarið 2016.
Þá eru ákveðin vandkvæði á því
að erlendir bankar geti hjálpað til
við fjármögnunina vegna takmark-
ana í lögum á erlendu eignarhaldi í
íslenskum sjávarútvegi.
Frestur til þess að svara yfirtöku-
tilboði Brims, sem hljóðar upp á
34,3 krónur á hlut, rennur út 29.
júní næstkomandi. Þá fyrst kemur
í ljós hve stóran hlut Brim þarf að
kaupa til viðbótar. Ef hluthafar
sem fara með 10 prósenta hlut í HB
Granda, svo dæmi sé tekið, ákveða
að ganga að tilboði Brims þyrfti
félagið að reiða fram hátt í 7 millj-
arða króna til viðbótar. Ólíklegt er
hins vegar er talið að svo stór hópur
hluthafa muni samþykkja yfirtöku-
tilboðið.
Metinn á yfirverði
Umræddur þriðjungshlutur Brims
í Vinnslustöðinni er metinn á yfir-
verði í bókum sjávarútvegsfélags-
ins miðað við verðmat sem gert var
á Vinnslustöðinni fyrir skemmstu.
Er sú staðreynd ekki talin gera Brim
auðveldara um vik að fjármagna
kaupin. Hluturinn var metinn á um
11,5 milljarða króna – og allt hlutafé
Vinnslustöðvarinnar þar með
metið á um 35 milljarða króna – í
lok árs 2016 í ársreikningi Brims
en að sögn kunnugra
sýnir nýlegt verðmat
að virði Vinnslu-
stöðvarinnar sé
næstum helmingi
lægra eða um 18
milljarðar og upp-
l a u s n a r v i r ð i ð
33 milljarðar.
Samanburður
við upplausnar-
v i r ð i H B
Granda, þar
sem miðað er
við Q-hlut-
fallið 0,65, leiðir jafnframt í ljós að
virði Vinnslustöðvarinnar liggur í
kringum 20 milljarða króna.
Í ljósi þessa mikla munar á ann-
ars vegar virði Vinnslustöðvarinnar
í bókum Brims, sem byggist á gengi
í nokkurra ára gömlum viðskiptum
með hlut í félaginu, og hins vegar
virði Vinnslustöðvarinnar sam-
kvæmt sjóðstreymismati þykir
ólíklegt að Brim hafi átt þess kost að
veðsetja þriðjungshlut sinn að öllu
leyti í samræmi við bókfært virði
hans í efnahagsreikningi félagsins.
Að mati viðmælenda Markaðar-
ins er sennilegt að Guðmundur,
sem var kjörinn stjórnarformaður
HB Granda á aðalfundi félagsins í
byrjun mánaðarins, kjósi fremur, ef
þess gerist þörf, að selja Ögurvík en
þriðjungshlutinn í Vinnslustöðinni
til þess að forðast að þurfa að inn-
leysa bókfært tap vegna hlutarins í
síðarnefnda félaginu. Einnig er talið
að auðveldara sé fyrir Guðmund að
selja útgerðarfélag, sem á frysti-
togara og aflaheimildir, heldur en
hlutabréf. Meiri áhugi sé á félaginu.
Mikið skuldsett
Greint var frá því í Morgunblaðinu
fyrr í mánuðinum að Brim hefði
selt frystitogarann Brimnes RE til
Rússlands. Um leið hefði fjöru-
tíu manna áhöfn misst vinnuna.
Kaupverðið var sagt trúnaðarmál
en samkvæmt heimildum Mark-
aðarins reyndist það ekki vera svo
hátt að það muni hjálpa félaginu,
svo miklu nemi, við að fjármagna
kaupin í HB Granda.
Skuldir samstæðu Brims, að frá-
dreginni tekjuskattsskuldbindingu,
námu tæpum 31 milljarði króna í
lok árs 2016 en þar af voru skuldir
við lánastofnanir, fyrst og fremst
Landsbankann, viðskiptabanka
Brims um árabil, um 27 milljarðar.
Sama ár var EBITDA – rekstrarhagn-
aður fyrir afskriftir, fjármagnsliði og
skatta – um 1,7 milljarðar og voru
skuldirnar því um átjánföld EBITDA.
Eignir félagsins, sem samanstanda
einkum af aflaheimildum upp á 25,5
milljarða, námu ríflega 59 millj-
örðum í árslok 2016 og var eigið fé
þess tæplega 23 milljarðar á sama
tíma.
Brim tapaði alls 100,4 milljónum
króna árið 2016. Þar koma meðal
annars til neikvæð afkoma græn-
lenska sjávarútvegsfélagsins Arctic
Prime Fisheries, sem Brim á fjórð-
ungshlut í, en hlutdeild íslenska
félagsins í afkomunni var neikvæð
um 105 milljónir.
Lán til Brims nálgast lögboðið hámark
Skuldbinding útgerðarfélagsins Brims gagnvart Landsbankanum nálgast 25 prósent af eiginfjárgrunni bankans. Ákveði minni hluthafar
HB Granda að taka yfirtökutilboðinu þarf Brim að leita annað eftir fjármögnun. Til greina kemur að selja þriðjungshlut í Vinnslustöð-
inni eða félagið Ögurvík. Hlutur Brims í Vinnslustöðinni er metinn á talsverðu yfirverði í bókum félagsins miðað við nýlegt virðismat.
Til greina kemur af hálfu Brims að selja annaðhvort þriðjungshlut sinn í Vinnslustöðinni í Vestmannaeyjum eða félagið
Ögurvík sem það eignaðist sumarið 2016. FréTTaBlaðið/Eyþór
Tilboð sem barst í 5,9 prósenta
hlut Skútustaðahrepps í Jarðböð-
unum við Mývatn og sveitarstjórnin
ákvað að ganga að í vor reyndist 27
prósentum hærra en verðmat sem
sveitarstjórnin hafði látið gera á
hlutnum og 57 prósentum hærra
en verðmat sem stjórn baðstaðar-
ins lét vinna. Sveitarstjórnin lýsti á
fundi sínum fyrr í mánuðinum yfir
ánægju sinni með það hversu vel
tókst til með söluferlið.
Sveitarfélagið seldi hlutinn fyrir
alls 263,7 milljónir króna. Stjórn
Jarðbaðanna féll frá forkaupsrétti
sínum en þrír stærstu hluthafar bað-
staðarins, fjárfestingarfélagið Tæki-
færi, Íslenskar heilsulindir, sem er
dótturfélag Bláa lónsins, og Lands-
virkjun, nýttu sér forkaupsrétt og
gengu inn í tilboðið.
Sveitarfélaginu barst fyrst óform-
leg fyrirspurn um eignarhlutinn í
Jarðböðunum á vordögum 2015.
Var þá lýst yfir vilja til þess að kaupa
hlutinn fyrir um 50 til 70 milljónir
en þeirri málaleitan var hins vegar
hafnað. Í kjölfarið lét stjórn Jarð-
baðanna KPMG vinna verðmat á
hlutnum en það hljóðaði upp á 168
milljónir króna. Sveitarstjórnin fékk
í framhaldinu Íslandsbanka til þess
að meta hlutinn og var niðurstaða
þess mats, sem lá fyrir í maí 2017,
207 milljónir.
Síðasta haust var ákveðið að aug-
lýsa hlutinn opinberlega til sölu,
með það að markmiði að hámarka
söluandvirðið, og var samið við
Íslandsbanka um að sjá um sölu-
ferlið. Tvö skuldbindandi tilboð
bárust í allan hlut sveitarfélagsins
og tvö tilboð í minni hlut. Sam-
þykkti sveitarstjórnin að ganga að
tæplega 264 milljóna tilboði hæst-
bjóðanda.
Að frádregnum fjármagnstekju-
skatti og söluþóknun reyndist
hreinn söluhagnaður Skútustaða-
hrepps vera um 195 milljónir. Á
fundi sveitarstjórnar fyrr í mánuð-
inum var samþykkt að ráðstafa
hagnaðinum til meðal annars nið-
urgreiðslu skulda, gatnagerðar- og
viðhaldsframkvæmda og undirbún-
ings að byggingu sundlaugar. – kij
Tilboðið 57 prósentum hærra en verðmat KPMG
Jarðböðin voru metin á 4,5 milljarða
í lok síðasta árs. FréTTaBlaðið/auðunn
31
milljarður króna voru
skuldir Brims, að frádreginni
tekjuskattsskuldbindingu, í
lok árs 2016.
Hörður Ægisson
hordur@frettabladid.is
Kristinn Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Guðmundur Kristjánsson,
forstjóri Brims
3 0 . m a í 2 0 1 8 m I Ð V I K U D a G U R4 markaðurinn
3
0
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:3
0
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
F
1
-F
6
0
4
1
F
F
1
-F
4
C
8
1
F
F
1
-F
3
8
C
1
F
F
1
-F
2
5
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
0
s
_
2
9
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K