Barnablaðið - 22.10.2017, Blaðsíða 7

BARNABLAÐIÐ 7
K
E
N
N
A
R
IN
N
.I
S
Bangsadagurinn er haldinn hátíðlegur víða um
heim þann 27. október á afmælisdegi Theodore
Roosevelt. Hann var 26. forseti Bandaríkjanna árin
1901-1909. Forsetinn var eitt sinn í veiðiferð og
neitaði að skjóta lítinn bangsahún sem var bundinn
við tré. Leikfangaframleiðendur voru svo hrifnir af
sögunni að þeir fóru að framleiða leikfangabangsa
og selja. Forsetinn var kallaður Teddy og þaðan
er enska heitið Teddy Bear komið.
Bangsasagan mín
BANGSADAGUR
VÍS INDAVEFURINN
Hvers vegna fær
maður hiksta?
Hiksti er krampi í þindinni
sem
veldur snöggri innöndun s
em
stöðvast síðan jafn snöggl
ega við
það að bilið á milli raddba
ndanna
lokast, en það veldur einm
itt
hljóðinu sem fylgir þessum
kvilla.
Algengasta orsök hiksta e
r sú
að fólk kann sér ekki mag
amál,
hvort heldur í mat eða dry
kk.
Þegar fólk borðar eða dre
kkur of
mikið þenst maginn út og
þrýstir
á þindina.
Ekki er vitað hvort hiksti g
egnir
einhverju lífeðlisfræðilegu
hlut-
verki. Sumir hafa getið sé
r þess
til að hiksti hafi eitthvað m
eð líf
fóstursins í vatni að gera e
n haldi
svo áfram sem hvimleiður
kvilli
hjá fullorðnum. Ástæðan f
yrir
þessu er sú að hiksti er m
jög al-
gengur hjá fóstrum og nýf
æddum
börnum.
Lágt hlutfall af koltvíildi í b
lóði
gerir hiksta verri, og með
því að
halda niðri í sér andanum
á mað-
ur að geta læknað hiksta,
en þá
hækkar einmitt hlutfall ko
ltvíildis
í blóðinu. Hiksti hefur einn
ig verið
læknaður með því að láta
fólk
anda að sér koltvíildi.
Til eru ýmis önnur ráð við
hiksta,
til dæmis að drekka ísvatn
eða
kyngja þrisvar án þess að
anda
á milli, sem truflar hikstan
n
með því að örva kokið, eð
a toga
í vísifingurna, gleypa mint
u eða
að manni sé gert bilt við. Í
neyð
hefur verið gripið til lyfja. E
n sú
staðreynd að til eru fjölmö
rg og
ólík húsráð við hiksta ben
dir til
þess að ekki sé til nein ha
ldbær
lækning við þessum kvilla
.
Yfirleitt varir hiksti aðeins
stutta
stund, en á því eru þó und
antekn-
ingar. Maður að nafni Cha
rles
Osborne, sem bjó í Iowa í
Banda-
ríkjunum, fékk hiksta árið
1922
og hikstaði síðan látlaust
í meira
en 60 ár. Hann átti erfitt m
eð
svefn, þjáðist af blóðnösu
m og
uppsölum, en var samt tví
giftur
og átti 8 börn.
Svarið er af Vísindavefnum
og birt
með góðfúslegu leyfi Vísind
avefsins.
Drátthagi blýanturinn