Ægir - 01.04.2017, Blaðsíða 36

36
Fáar stéttir hafa komið að eins
mörgum greinum atvinnulífsins
í gegnum áratugina og vél-
stjórastéttin, hvort sem er til
lands eða sjós. Í síðasta mánuði
kom út Saga vélstjórastéttar-
innar á Íslandi sem rituð er af
Sigurgeir Guðjónssyni sagn-
fræðingi. Bókin er ríkulega
myndskreytt og ber glögglega
með sér þau miklu tengsl og
áhrif sem vélstjórar hafa haft á
tæknibreytingar sem orðið hafa
á 20. öldinni og þeir halda
áfram að gera það. Dæmi um
það er sjálf útgáfa bókarinnar
sem var prentuð í fáum eintök-
um, aðallega fyrir bókasöfn og
til gjafa. Bókin sjálf er sett upp
sem rafbók og verður aðgengi-
leg öllum sem hafa áhuga á að
lesa hana í tölvutæku formi á
netinu meðal annars í gegnum
heimasíðu Vélstjóra og málm-
tæknimanna, vm.is
Sigurgeir segir að vinna við
bókina hafi tekið nokkurn tíma
en hún hófst 2014. Hann segir
að menn hafi viljað vanda vel til
verka enda hafi verið úr miklu
efni að moða. Meðal annars var
stuðst við fundargerðarbækur
Vélstjórafélags Íslands, Mótor-
vélstjórafélags Íslands og lands-
hlutafélaga og segist hann hafa
notið þess að hafa gott sam-
starfsfólk og öfluga ritnefnd.
Aðspurður hvað standi upp
úr í þessari sögu nefnir Sigur-
geir þrjá meginþætti; atvinnulíf,
skólamál og harða verkalýðs-
pólitík. Hann segir áberandi
hvað mikil deigla var í kringum
vélstjórana allan þennan tíma
og hve víða þeir komu við.
„Í atvinnubyltingu 20. aldar-
innar voru vélstjórar alltaf ná-
lægir þegar tækniframfarir og
atvinnuuppbygging í atvinnulíf-
inu var annars vegar. Þessi saga
tengist líka harðri verkalýðs-
pólitík og skólamálum því það
var mikil þróun í kennslu, ekki
síst með tilkomu Sjómannaskól-
ans í lok síðari heimsstyrjaldar-
innar.“ Sigurgeir segir að við rit-
un sögunnar hafi verið lögð að-
aláhersla á að kynna stéttina á
aðgengilegan hátt með því að
gefa fólki tækifæri til að glugga
í hana á netinu, ýmist með því
að grípa niður í hana á stöku
stað eða lesa hana í heild. vm.is
Saga vélstjórastéttar-
innar á Íslandi
Saga vélstjórastéttarinnar á Íslandi er ríkulega myndskreytt. Þar á meðal er þessi mynd sem tekin var í Reykja-
vík frostaveturinn mikla 1917-1918 þar sem danski fáninn er málaður á skip vegna styrjaldarátakanna sem þá
voru í gangi. Ljósmyndari var Magnús Ólafsson og er myndin varðveitt í Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Forsíðu bókarinnar prýðir mynd
úr Gömlu rafstöðinni við Kirkju-
veg í Vestamannaeyjum. Myndin
var tekin á fimmta áratug síðustu
aldar og er í eigu Ljósmyndasafns
Vestmannaeyja.
F
réttir