Ægir - 01.04.2017, Blaðsíða 46

46
Hundrað ára afmæli Reykjavíkurhafnar í ár
Fjöreggið sem
stýrði vexti
bæjarins
Í ár eru 100 ár frá lokum dýrustu
framkvæmdar Íslandssögunnar
á þeim tíma. Byggingu Reykja-
víkurhafnar lauk árið 1917 en
þá höfðu framkvæmdir við
þetta mikla mannvirki staðið í 4
ár. Fyrir þennan tíma var engin
eiginleg höfn í Reykjavík, bara
bátabryggjur og því gátu stærri
skip ekki lagst að bryggju held-
ur varð að selflytja fólk og varn-
ing til og frá landi.
Hliðhollur konungur
Umræður um að koma upp
hafnaraðstöðu í Reykjavík
höfðu staðið í 60 ár en strönd-
uðu alltaf á fjárskorti. Eins og
nærri má geta var þetta dýrt
verkefni og því þurfti að afla
lánsfjár erlendis. „Páll Einarsson
fyrsti borgarstjóri í Reykjavík fór
til Danmerkur ásamt banka-
stjórum Landsbanka og Íslands-
banka til að útvega peninga í
verkið en það gekk ekki vel.
Danskir bankar neituðu að lána
þar til talið er að kóngurinn
sjálfur, Friðrik áttundi, hafi skor-
ist í leikinn og beitt áhrifum sín-
um til að útvega fé til verksins,“
segir Guðjón Friðriksson sagn-
fræðingur en hann skráði sögu
Faxaflóahafna sem kom út árið
2013. Guðjón segir að Friðrik
áttundi hafi verið mjög vinveitt-
ur Íslendingum eftir að hann
kom til landsins 1907. „Það er
svo merkilegt með Friðrik átt-
unda, hann var ekkert sérlega
hátt skrifaður í Danmörku en í
þeim mun meiri metum hér
uppi á Íslandi.“
Að sögn Guðjóns var það
bæjarstjórn Reykjavíkur sem
hafði forgöngu um þetta risa-
vaxna verkefni en í henni sátu á
þessum tíma öflugir einstakl-
ingar eins og Tryggvi Gunnars-
son bankastjóri sem Tryggva-
gata var síðar kennd við. Hann
bendir á að líklega hafi það flýtt
fyrir að ráðist var í verkið að
komin var hafskipabryggja á
vegum Milljónafélagsins í Viðey
og þá var Einar Benediktsson
einnig kominn á fulla ferð að
undirbúa höfn í Skerjafirði.
Kaupmenn í Kvosinni óttuðust
að ef hafnarstarfsemin færðist í
Skerjafjörð myndi þungamiðja
Guðjón Friðriksson sagnfræðingur og höfundur Sögu Faxaflóahafna telur að stórbrotin áform Einars Bene-
diktssonar um hafskipahöfn í Skerjafirði hafi orðið til að flýta fyrir gerð Reykjavíkurhafnar.
Fyrir daga Reykjavíkurhafnar þurfti að selflytja bæði vörur og farþega
til og frá skipum sem ekki gátu lagst að bryggjum í Reykjavík. Hér er
verið að skipa upp skútufiski á Duusbryggju. (Mynd úr Sögu Faxaflóahafna).
S
a
g
a
n