Ægir - 01.09.2017, Blaðsíða 22

22
beggja vegna Atlantshafsins í
markaðssetningu á skelinni á
ný.“
Árið byrjaði ekki vel
Ýmis vandi hefur verið í rekstri
sjávarútvegsfyrirtækja á þessu
ári á sama tíma og há veiðigjöld
leggjast á útgerðina. „Þetta ár
byrjaði ekki vel með verkfalli og
tilheyrandi sársauka sem fylgdi
styrkingu krónunnar. Við misst-
um út mjög mikilvægan tíma
fyrir okkur, m.a. í hörpuskelinni
en við höfðum ætlað okkur að
klára þessar tilraunaveiðar í
janúar 2017. Vegna verkfallsins
vorum við kannski að taka á
móti skel á þeim tíma sem við
hefðum ekki kosið vegna nýt-
ingar og þess háttar. Þá eru
janúar og febrúar að vanda dýr-
mætir mánuðir í saltfiskinum
og þeir töpuðust þetta árið.
Þetta var því erfið byrjun á ár-
inu en í dag er orðinn ágætur
gangur. Saltfiskmarkaðurinn er
á uppleið, verðin fara hækkandi
og það gengur vel hjá okkur að
veiða og vinna skelina þessa
dagana.
Við fjárfestum í bát á árinu í
þeim tilgangi að styðja betur
við þær tilraunaveiðar sem ver-
ið hafa á skelinni. Upprunalega
hét þessi bátur Reykjaborg en
heitir núna Leynir SH 120. Bát-
urinn dregur nafn sitt af vík sem
er hér fyrir innan við Skipavík.
Þar tíndi faðir minn jurt sem
hann hafði mikið dálæti á og
heitir umfeðmingur og dreifði
um allan bæ.
Við breyttum bátnum tals-
vert þannig að hann virkar vel
með skelplóginn. Við settum í
hann fjölgeislamæli sem hjálp-
ar til að kortleggja botninn,
botnhörkuna, þéttleika skeljar-
innar og finna betur út sam-
nefnara á milli þeirra svæða
sem við erum að veiða skel á í
dag og hvar hún kunni að liggja
annars staðar. Með þessu reyn-
um við að tengja saman botn-
lag og útbreiðslu og hverjar sé
kjöraðstæður fyrir skelina,“ seg-
ir Sigurður.
Pólitískur óstöðugleiki
Sigurður hefur sterka skoðun á
veiðigjöldunum sem innheimt
eru í dag. „Vissulega eru veiði-
gjöldin há og slæmt að þau
skuli vera reiknuð með þeim
hætti sem nú er. Þó svo menn
vildu leggja til hliðar þegar vel
árar þá held ég að fáir hafi gert
sér grein fyrir því bakslagi sem
komið hefur í rekstur útgerðar
og vinnslu á undanförnum
tveimur árum. Annars vegar er
það gengið sem hefur þýtt
gríðarlegt tekjutap fyrir útveg-
inn og svo má ekki gleyma
launahækkunum, sem hafa ver-
ið mjög erfiðar fyrir okkur í
vinnslunni. Þannig leggst þetta
allt á eitt með að gera þennan
rekstur frekar þungan. Fyrir ut-
an þetta hefur pólitískur óstöð-
ugleiki fylgt sjávarútveginum
undanfarin ár. Maður kippir sér
kannski minna upp við það
núna en áður því þegar illa
gengur hjá okkur erum við látn-
ir í friði. Svo beinast að okkur öll
spjót um leið og einhver fær
það á tilfinninguna að það sé
einhver afgangur. Þá vantar
ekki hugmyndirnar um hvernig
eigi að taka hann af okkur.“
Stinga höfðinu í sandinn
„Í ljósi allra aðstæðna er svolítið
sérkennilegt að sjávarútvegur-
inn eigi stöðugt að borga fyrir
aðganginn að auðlindinni með-
an aðrar atvinnugreinar þurfa
ekkert að borga fyrir sinn að-
gang að öðrum auðlindum. Þá
hlýtur það að vera umhugsun-
arefni að keppinautar íslensks
sjávarútvegs í nágrannalöndun-
um greiða mjög lítið eða ekkert
auðlindagjald og njóta jafnvel
ríkisstyrkja. Þannig er sam-
keppnisstaða íslenskra fyrir-
tækja á mörkuðum erlendis
skert verulega.
Eina eðlilega leiðin í þessu á
að vera sú að taka greiðslurnar í
gegnum skattkerfið í takti við
afkomuna eins og gert er í öðr-
um atvinnugreinum. Veiðigjöld-
in gera það ekki. Þau leggjast
þyngra á smærri fyrirtækin og
leiða einfaldlega til frekar sam-
þjöppunar. Stjórnmálamenn
virðast stinga höfðinu í sandinn,
þegar þeim er bent á þá stað-
reynd. Ef menn hætta að fá ein-
hvern arð út úr þeim rekstri sem
þeir stunda er lítið að gera ann-
að en að selja og þá geta bara
þeir stóru keypt. Þetta er stað-
reynd í sjávarútvegi í dag og er
að gerast alls staðar í kringum
okkur. Stjórnmálamenn tala fyr-
ir nýliðun og litlum og meðal-
stórum fyrirtækjum vegna þess
að hljómar vel en þeir meina
ekkert með því. Meðan veiði-
gjöldin eru eins og þau eru og
afkoman eins hún er í dag þá
hverfa þessi fyrirtæki,“ segir Sig-
urður Ágústsson.
„Fyrir þetta fyrirtæki var skelin burðarásinn í starfseminni í um 30 ár
og því var áfallið mikið fyrir okkur þegar veiðarnar voru stöðvaðar en
ekki síður fyrir allt samfélagið hér,“ segir Sigurður. Myndir: Hjörtur Gíslason.
Hörpuskelin fer á markað í Frakklandi og Norður-Ameríku.