Feykir - 24.05.2012, Blaðsíða 8

8s^ 20/2012
berglindth@feykir.is
Sóley Björk Guðmundsdóttur er brottfluttur Skagfiróingur
Brottfluttur Skagfirðingur
Þegar ég tók við
áskoruninni að skrifa
þennan pistil þurfti
ég að horfa tvisvar
á fyrirsögnina áður
en ég áttaði mig á
henni. Brottfluttur
Skagfirðingur? Ég? Þó
ég hafi þurft augnablik
til þess að átta mig er
þetta líklega réttur titill,
þar sem ég hef búið í
Reykjavík undanfarin
fjögur ár eða svo, en ég
hef aldrei hugsað um
mig sem brottflutta áður.
Skagafjörður hefur alltaf
titilinn „heima", ég bara
skrapp aðeins suður í
skóla.
Þegar að leiðin liggur
heim í fjörðinn fagra, sem
hún gerir reglulega, ferég
alltaf að hugsa um hvað
ég er heppin að koma
frá Skagafirði. Ekki bara
vegna þess hve frábær
fjörðurinn er (sem hann er
að sjálfsögðu, eins og allir
Skagfirðingar og margir
aðrirvita), heldurvegna
allra tækifæranna sem
hann býður upp á. Nú í
vor er ég að Ijúka námi
í Þjóðfræði frá Háskóla
íslands, og þar sem ég
stefni ekki á að halda
áfram að búa í borginni
þegar ég verð „orðin stór“
þá finnst mér gott að vita
af Skagafirðinum mínum og
láta mig dreyma um hvað
ég finn mér að gera þegar
ég sný þangað aftur. Ég
tel neflinlega að það séu
mörg ónýtt tækifæri heima
fyrir og að það ætti ekki að
vera mikið mál að styrkja
til muna menningarog
ferðamálaiðnað svæðisins,
með þjóðveg eitt í gegnum
hlaðið.
Undanfarin ár hef ég
starfað hjá Bilaleigu
Akureyrar með skólanum
(Króksararættu að kannast
við hana í boði Bjössa
Mikk), og mjög oft fengið
að heyra ferðasögur og
áætlanir ferðafólks (hvort
sem mérlíkarbetureða
verr. Þó þærséu nú oftast
skemmtilegar). Út frá því
hef éggóða tilfinningu
fyrirþví hvar fólk stoppar,
auk þekkingarsem ég hef
öðlast í gegnum námið,
sem kemurmeðal annars
inn á menningartengda
ferðaþjónustu. Því miðurer
Skagafjörðurinn ekki ofarlega
á þessum lista, og ég hef oft
velt því fyrir mér af hverju.
Ferðaþjónusta ersívaxandi
iðnaður, og af hverju ætti
Skagafjörður ekki að leggja
meira upp úr því að taka
þátt?
Vissulega er margtsem
að svæðið hefur upp á að
bjóða, og auðvitað kemur
þangað ferðafólk, en ég tel
að það væri hægt að gera
svo miklu meira. Sem dæmi
má horfa til Vestfjarða, en
þar hefur menningarstarf
aukist gríðarlega á síðustu
árum, til dæmis hefur fjöldi
safna fjórfaldast á síðustu 18
árum. Þetta ásamt öðru hefur
stóraukið ferðastrauminn
á þetta annars afskekkta
svæði, miðað við bæjarfélög
sem standa við eða nærri
hringveginum. Ekki það
að lausnin sé endilega
safnastarf. Það getur í raun
verið ótrúlega margt, það er
víst allt hægt ef viljinn er fyrir
hendi. Það þarf bara að setja
sér metnaðarfull markmið.
Þetta er að sjálfsögðu bara
mínskoðun, ogeftilvill
tala ég fyrir tómum eyrum
(eða skrifa fyrirtómum
augum?) og kannski finnst
Skagfirðingum fyrirkomulagið
bara fínt eins og það er, hvað
veit ég, ég er víst brottflutt!
Eftir að hafa heltt úr
skoðaraskálum mínum,
sem einhverjir eru án efa
ósammála, ætla ég að skora
á Herdísi Guðmundsdóttur,
Kaupmannahafnarbúa og
stóru systurmína, að taka við
pennanum og skrifa næsta pistil.
FRÁ LESENDUM I RÚNAR KRISTJÁNSSON SKRIFAR FRÁ SKAGASTRÖND
Skrifað og kveðið á Skerplu
TU er það að fjölmennar
þjóðir búi í litlum löndum og
eins fámennar þjóðir í stórum
löndum. Þegar fámennar
þjóðir búa í stórum löndum
virðist skibiingur manna á
gUdi landsins ekki eins mikUl
og þá fer stundum svo í
málum sem upp koma að
farnir eru vegir tU vansa og
leiðum fvlgt tU lýta.
Frá alda öðli hefur eign á landi
verið undirstaða auðs og valda og
landeigendur fóru því snemma að
afmarka sín lönd með girðingum
og varnarmúrum og sögðu: „Hér
skal enginn fara yfir nema með
mínu leyfi!“
Og brátt fóru menn að afla sér
tekna með því að heimta gjald af
hverjum vegfaranda sem þurfti að
fara um land þeirra. í seinni tíð
hafa svo eiginlega hliðstæð
„landamerki“ verið sett á sjóinn og
almenningur á hvorki að hafa
aðgang að landi eða sjó vegna þess
að þetta virðist allt á leiðinni að
verða að lögvarinni séreign.
Nú hefur þjóðin um nokkra
hríð fengið að fylgjast með farsa
sem kannski mætti kalla Gríms-
staða-ævintýrið eða Leikritið um
landsins gagn og nauðsynjar.
Þar hafa farið með stór hlutverk
yfirlýstir réttindagæslumenn al-
mennings í tilteknum landshluta.
Hefur framgangur þeirra og
peningalegt hungur vakið hjá
mörgum ýmsar spurningar
varðandi það hvernig sveitarfélög í
landinu komi hugsanlega til með
að verða rekin í framtíðinni, því
sannarlega hefur margt breyst frá
því sem var.
Forðum þekktu Þingeyingar
það sem lyfti andanum.
En lítið megna menntir slyngar
móti auravandanum!
Nú virðist nefnilega svo komið, að
kröfur um allskyns menningar-
neyslu í nútíma samfélagi séu að
verða það miklar, að hvergi fari að
liggja fyrir eðlileg löggeta til að
mæta þeim eða annarri
rekstrarheimtu, og þá er líklega
aðeins eitt til ráða - að selja eignir,
að selja landsréttindi eða jafnvel
réttindi innan girðinga í sjó!
Og það er margt skrafað á
skrítnum nótum þessu viðvíkjandi
og margir hringhausaðir pólitíkusar
hafa haft það á orði, að landslögin
eigi nú að geta verið sæmilega
sveigjanleg þegar veruleg von um
aukakrónur er annarsvegar.
En spyrja má þá, - til hvers lög
séu sett og hvað þau eigi að vernda
og hver staðan verði þá að lokum?
Eflögin eru Jiðkuð til,“
líkt ogflón við stöndum,
þar til landið undir il
er í tröllahöndum!
í sviðshita fjölmiðlaumræðunnar
virðist stundum vera erfitt fyrir
persónur og leikendur að átta sig á
því hvað er raunverulega verið að
selja og hver staða samfélagsins
verður eftir ætlað sölumennsku-
ævintýri, sem endar kannski sem
martröð mistaka!
Þegar mál í lengstu lög
lúta gengifölu,
lýðurinn verður lotinn mjög
landið allt til sölu!
í Grímsstaða-ævintýrinu virðast
réttindagæslumennirnir fyrr-
nefndu nánast fara með himin-
skautum í sínum mögnuðu
Klondyke draumum og sjá fyrir
sér gróðvænleg eilífðarlönd í
sótthita augnabliksins því það -
„kvað vera fallegt í Kína!“
Sveitarstjórnarmanna mas
magnar sínar þulur.
Enda er Bergur Elías
orðinn býsna gulur!
Og það fer ekki leynt að upp-
tendruð auravonin dregur:
Fjársælunnar full kista
finnst í draumahöllum.
Greinast nú sem gullkista
Grímsstaðir á Fjöllum!
En kannski eru menn þar á fjöllum
í fleiri en einum skilningi!
Og hver gætu orðið örlög Þing-
eyjarþingsins okkar, sem eitt sinn
var orkubú allrar félagshyggju í
landinu, ef peningaleg gróða-
sjónarmið eiga öllu að ráða.
Mun Þingeyjarsýsla enda öll,
er það boðuð lína,
út við sæ og upp umfjöll,
- sem útibúfrá Kína?
Á svo að bíða eftir þvi að tilboð
berist í aðra landshluta eða ósk um
landfræðilegan gjafakvóta
kannski varðandi Grímsey eins og
forðum - eða þá aðrar eyjar við
ísland.
Á svo bara upp að hlaupa
efað tilboðfœst,
og Warren Bujfett vildi kaupa
Vestmanneyjar næst?
Ég verð nú að segja fyrir mig að ég
hef langt frá því lyst á öllu. Margri
sölumennskunni sem hefur verið í
gangi í samfélaginu undanfarin ár,
hefði ég ekki getað kyngt með
nokkru móti, þó mér sýnist að
sumir séu nánast að verða alætur í
slíkum efnum.
Sitthvað slæmt viðysta ál
íslendingar éta.
En Samfylkingar Kínakál
kann ég ekki að meta!
Allar eignir þjóðarinnar eru
náttúrulega mikils virði og landið
fyrst og fremst.
Og auðvitað verður landið ekki
okkar til lengdar ef við förum að
selja það í smásölu eða jafnvel
heildsölu! Ef við fórum að setja
verðmiða á alla hluti, er hætt við
því að sölumennska varðandi eitt
og annað, til dæmis það - að reka
sveitarfélög landsins, geti gengið
nokkuð langt.
Eða gætum við hugsað okkur
það sem ráðandi viðhorf - t.d. í
Skagafirði - að náttúruperlur hér-
aðsins yrðu metnar til verðs og
seldar í komandi tíð útlendum
auðmönnum, til rekstrarávinnings
á yfirstandandi reikningsári?
Vissulega væri markaðshyggj an
og auragræðgin komin yfir öll
mörk, ef staðan gerðist þannig að
kveða mætti þar um eftirfarandi.
Drangeyfæri áfínu verði
ogflestir myndu tala umjól,
efeinhver tilboð ágættgerði
ogeignast vildi Tindastól?
Rúnar Kristjánsson