Kiwanisfréttir - 01.12.2002, Blaðsíða 14

14
Ágætu félagar.
Þessi ritsmíð, eða öllu
heldur tuð, hefur verið að
myndast og mótast í kollin-
um á mér nú um alllangt
skeið. Tilefnið er rýrnun og
öldrun innan raða okkar
Kiwanismanna og -kvenna
sem ekki dregur úr, heldur
dragast saman okkar fylking-
ar í æ hraðari skrefum. Ég
hef svo sem ekki verið svo
lengi innan þessarar hreyf-
ingar að ég geti fullyrt um
ástæður en þó svo lengi að
mér finnst þessi þróun vera
allill og verð að játa að ég sé
ekki neinar töfralausnir til að
snúa þessari þróun við þó
svo að ég sé með grun um
ástæðuna eða hluta hennar
að minnsta kosti.
Það hafa heyrst ýmsar
raddir í gegnum tíðina sem
hafa varað við fækkun félaga
og mikið verið rætt um gegn-
umstreymi og þátttökulitla
félaga innan klúbba sem eru
náttúrulega lítið betri en eng-
ir félagar. Gegnumstreymið
er útaf fyrir sig ekki svo
slæmt því alltaf koma inn fé-
lagar sem svo ekki finna sig í
starfinu með okkur hinum og
fara því burt aftur. Það vonda
er aftur á móti það að æ fleiri
reyndir félagar eru að hætta í
hreyfingunni og að þeim er
verulegur missir. Þegar mað-
ur reynir að kíkja á bakvið
framhliðina og gera sér grein
fyrir mögulegum ástæðum
fyrir flóttanum kemur manni
óneitanlega í hug ástandið í
samfélaginu í kringum okkur
þar sem ávallt sést betur og
betur að fólk er almennt ekki
til í að gera hlutina sjálft
heldur bendir sýknt og heil-
agt á „aðra“ sem ættu að gera
það sem gera á. Þessir „aðrir“
eru oftast okkar samfélags-
apparöt sem því miður eru
oftar en ekki tilbúin til að ljá
lyddunum eyra og ganga í
málin sem þá eru ekki lengur
á höndum okkar sjálfra og
engin hvöt verður eftir til að
takast á við vandamálin. Ég
er ekki að segja að hægt sé
að taka þessa samfélags-
mynd mína sem einhvern
heilagan sannleik enda frek-
ar um hugleiðingar að ræða
en kenningu.
Ef við tökum samt okkar
innri mál og gerum saman-
burð á þeim og því samfé-
lagsástandi sem ég hef lýst
hér að ofan þá fæ ég ekki bet-
ur séð en að allveruleg sam-
svörun komi í ljós. Sennilega
er að hluta til um að ræða
þreytu þeirra sem lengi hafa
staðið í þessu félagsstarfi en
mér finnst það varla næg
ástæða til að ganga úr skaft-
inu eins og menn hafa verið
að gera ef um er að ræða að
starfið hafi verið skemmti-
legt og gefið færi á góðum fé-
lagsskap. Því er ég dálítið
hræddur um að starfið hjá
okkur sé ekki eins skemmti-
legt og lifandi eins og nútíma-
maðurinn hefur þörf fyrir.
Við sjáum í kringum okkur
allra handa tækifæri til af-
þreyingar í stöðluðu formi og
ýmsar hverjar auglýstar mik-
ið og byggð upp sú ímynd að
þarna þurfi allir að koma að.
Fólk sem er vant því að sam-
félagið geri flest fyrir það er
því ekki í vafa um að með
fjöldanum vill það vera en
ekki í einhverjum lokaðri fé-
lagsskap sem leggur skyldur
á herðar þátttakenda og þar
að auki vinnu.
Ég er því skrambi smeykur
um að við verðum að breyta
okkar grunnreglum í Kiwan-
ishreyfingunni og létta mikið
upp á félagsskapinn með
minni kröfum á félagsmenn.
Þetta er dálítið harkaleg til-
laga þar sem við erum jú
þjónustuhreyfing að grunni
til og mest allt okkar starf
hefur snúist um að vinna að
þjónustuverkefnum sem aðr-
ir njóta. Í samfélagi eins og
okkar hér uppi á Íslandi þar
sem þjónustuhreyfingar eins
og Kiwanis, Lions og fleiri
hafa unnið geysimikið starf á
liðnum árum og áratugum og
haft innan sinna raða mun
fleiri félaga til hlutfalls við
aðrar þjóðir er ég hræddur
um að sæludagarnir séu
runnir á enda og við komum
til með að sjá verulegt brott-
fall félaga á næstu árum sem
ekki eru væntanlegir aftur.
Aftur á móti er ég jafnviss um
að samfélög eins og eru nú í
vexti í Austur Evrópu og öðr-
um þróunarsvæðum muni
auka við sínar félagslegu
hreyfingar og byggja mikið á
þeim á næstu árum.
Við hér á Íslandi erum í dá-
lítið sérstakri aðstöðu gagn-
vart svona klúbbastarfi
vegna þessara mörgu og
smáu byggða sem stráð er
allt í kringum landið. Þessir
byggðakjarnar eru flestir á
undanhaldi og það sem verra
er er það að eftir verða eldri
íbúarnir en hinir flytja brott. Í
svona byggð er því fyrirsjáan-
legt að klúbbur sem Kiwanis
(og eða Lions eða Rotary)
fær ekki þrifist vegna mann-
fæðar og þá skulum við at-
huga annað: Meira en helm-
ingur íslenskra Kiwan-
ismanna eru landsbyggðar-
menn!! þrátt fyrir færri íbúa
en í stóru þéttbýliskjörnun-
um á suð-vestur horninu. Á
árum áður voru svona klúbb-
ar jafnvel eini möguleikinn til
að taka þátt í skipulögðu fé-
lagsstarfi en svo er ekki í dag.
Í dag er fjölbreytnin miklu
meiri auk þess sem fjölmiðar
og annað samfélagslegt áreiti
bætist við. Vegalengdir hafa
hafa einnig styst mikið og
samgöngur batnað svo nú er
miklu meiri samgangur milli
svæða og félagslíf því meira.
Ef við ætlum að etja kappi
við allt þetta er jafngott að
við förum að taka til í okkar
ranni og taka þátt á sama
hátt og tíminn krefst. Það er
alls ekki víst að hægt sé að
aðlaga starf eins og Kiwanis-
starfið að þessum þáttum
sem ég er að nefna en ég held
að við höfum kannski ekki
mikið val í því efni. Við vitum
að með öllu frekari fækkun
verðum við ekki lengur sjálf-
stætt umdæmi með frændum
okkar Færeyingum og verð-
um færðir undir Norden að
öllum líkindum. Ég geri mér
ekki grein fyrir því hvað sú
breyting gæti þýtt en senni-
lega getum við aðlagað okkur
því. Spurningin er kannski
frekar sú hvort sú aðlögun
gæti hentað okkur sem í
hreyfingunni erum hér á Ís-
landi og vanir því að ráða
okkur að miklu leyti sjálfir.
Það er heldur ekki víst að við
fengjum neitt frjálsræði til að
gera klúbbana okkar nútíma-
legri ef við værum undir
stjórn annars umdæmis. Ég
held samt að við verðum að
fara að hugsa um framtíðina
á svolítið annan hátt en við
höfum gert í samtíð og fortíð
og búa okkur undir breyting-
ar.
Við getum tekið smá dæmi
sem styður þessar tilgátur
mínar en það er dalandi
gengi K-lykils sölu á liðnum
árum og þó sérstaklega nú
síðast. Ég held að ekki sé um
að kenna starfi okkar Kiwan-
ismanna fyrst og fremst held-
ur frekar aðferðinni. Hún er
ekki nógu nýtískuleg til að
hafa áhrif á fólk og það vill
ekki fá einhverja kalla á dyra-
þrepið hjá sér að selja sér
eitthvað heldur vill það frek-
ar horfa á þetta í imbanum
eða á sviði og hrífast með æs-
ingnum og taka þátt þar
vegna þess að allir aðrir eru
að gera það. Ég vona að ég sé
ekki að særa einn né neinn
með þessum rituðu hugleið-
ingum en samt vona ég líka
að þetta geti orðið til þess að
við förum að hugsa um fram-
tíðina eins og ég sagði:
óbundnir af fortíðinni.
Svo vil ég þakka þér les-
andi góður langlundargeðið
að hafa dregist í gegnum
þetta tuð frá mér og að þú
bíðir ekki skaða af.
Einar Óskarsson
Kiwanisklúbbnum
Smyrli í Borgarnesi.
Rýrnun og öldrun innan raða Kiwanis
Kiwanisklúbburinn Smyrill, Borgarnesi: