Verslunartíðindi - 01.02.1925, Síða 7

VERSLUNARTÍÐINDI
17
ingarguðsþjónustur haldnar í báðum kirkj-
um Reykjavíkur og Hafnarfjarðar.
Útgjöld Danmerkur
er snerta Island.
í danska blaðinu »Skatteborgeren« birt-
ist ritgerð eftir prófessor dr. Knud Berlin
um þau útgjöld, er Danmörk hefur vegna
Islands, og er það svar gegn ritgerð eftir
Einar prófessor Arnórsson um sama efni.
Þýðing greinar Knud Berlin fer hjer
hjer á eftir:
»Eftir að sambandslögin frá 1918 gengu
í gildi, þar sem ísland var viðurkent full-
valda ríki, hafa heyrst raddir á íslandi,
segir prófessor Arnórsson, um það að sjálf-
stæðið sje gort og tildur á pappírnum, og
Islandi sje dýrara og áhættumeira að vera
fullvalda ríki í staðinn fyrir dönsk hjá-
lenda eins og það í raun og veru var
fram að 1. des. 1918.
Próf. Einar Arnórsson reynir að kefja
þessar óánægjuraddir niður með því að
sýna fram á, að sambandslögin hafi gjört
íslandi gagn. Þau hafi ekki einungis
brætt kuldan, sem ríkt hafi á milli þjóð-
anna, heldur hafi með þeim fengist viður-
kenning á fullveldi landsins út á við, sem
meðal annars má sjá, að merki landsins
er sett á hús danska sendiherrans og
erlendra ræðismanna og fáni íslands blakt-
ir samhliða þeim danska.
Ennfremur segir próf. Arnórsson:
Það er hugsanlegt að einhverjum kunni
að finnast sjáfstæði landsins keypt full-
dýru verði og reikni þannig:
ísland hefur tapað
1. Árstillagið .............. 60.000 kr.
2. Skrifstofuútgjöldin í Khöfn 17.000 —
3. Námsstyrkurinn........... 15.000 —
4. Borðfje konungs.......... 60 000 —
5. Fje til utanríkismála . . . 12 000 —
Samtals 164.000 kr.
Frá þessu má þó draga þær 50 þús. kr’
er fást í rentu af sáttmálasjóðnum, enn-
fremur höfum vjer not af danska sjóðs-
hlutanum, þar sem íslendingar hafa fengið
þaðan styrk. Sjálfstæði landsins kostar
þá rúmar 100 þús. kr. á ári. Ef til vill
kann einhverjum að finnast þetta mikíð,
en vafalaust fæstum.
Er þessi reikningur rjettur ? spyr Knud
Berlin.
Hugsandi íslenskir skattgjaldendur munu
fljótt sjá, að svo er ekki í öllum atriðum.
— Fyrst og framst varð ísland ekki fyrst
C. sjáfstætt 1918. Það var algjörlega sjálf-
stætt 1903, er það fjekk sína heimastjórn,
og hefur Dönum ekki dottið í hug að
skifta sjer af sjálfstjórn þeirra. Það nýja,
sem kom til viðbótar 1918 var eins og
Arnórsson tekur fram, að ísland fjekk
titilinn sjálfstætt ríki með skjaldarmerki
og flaggi. Þetta er því að eins viður-
kenning út á við, titill og heiti, er taka
má undir með landlækni Guðm. Björns-
syni, ágætum íslending, er sagði i ritlingi,
er þýddur var á dönsku með styrk Al-
þingis, að væri heimskulegra en alt ann-
að titlaglamur.
Þá hefur prófessorinn án efa reiknað
tekjumissi Islands og aukin útgjöld altof
iágt. Þvi fyrst og fremst má frekar telja
námsstyrkinn 50000 kr. en 15000 kr. Enn-
fremur er sjáanlega ekki gjört ráð fyrir
íslenskum sendiherra í Kaupmannhöfn, svo
að þau útgjöld hækka ekki frá því, sem
áður var, þ. e. 17 þús kr. En tæki ís-
land þá ákvörðun að endurreisa sendi-
herrastöðuna, mundu þessi útgjöld meir
en tvöfaldast, þar sem fyrri sendiherra
þeirra kostaði ísland 28 þús. kr. aukreitis.
— Að lokum hefur prófessorinn gleymt
útgjöldum til dansk-íslen8ku sambands-
nefndarinnar, þótt kynlegt megi virðast,
þar sem hann á sjálfur sæti í þeirri nefnd.
Þó að þessi útgjöld sjeu að vísu ekki há,