Verslunartíðindi - 01.02.1925, Page 8

18
VERSLUNARTÍÐINDI
aðeins 1500 kr., verður það þó með ferða-
kostnaði 4000 kr. á ári. Samtals verða
þes3i útgjöld, sem ekki eru talin með
40 þús. kr., eða máske alt að 70 þús. kr.
og 40—70 % reikningsskekkja, er þó ekki
svo lítil.
En við þetta bætist, sem próf. hefur
ekki tekið fram, að kosti sjálfstæði ís-
lands ekki nema 140 þús., þá kemur það
til af því að ísland hefir ekki neitt hervarn-
arlið eins og önnur fullvaldaríki, ekki einu-
sinni löggæslulið, heldur lætur Danmörku
greiða eins og áður megin hlutan af þeim
útgjöldum, sem fullvalda ríki greiða sjálf.
Utgjöld Danmerkur, er snerta Island.
Flestir danskir skattgjaldendur haida
sjálfsagt nú, að konungsríkið ísland kosti
Danmörku ekkert nú, eða að minsta kosti
mun minna en áður. En þetta er mis-
skilningur.
Fyrir 1918 stóð i dönskum fjárlögum
24. gr.: Utgjöld er snerta Island.
Þar var fyrst og fremst árstillagið 60
þús. kr. og skrifstofukostnaður, þá ea. 7 þús.
kr. Þessir útgjaldaliðir fjellu að vísu burt
með sambandslögunum, en á móti vega
vextirnir af sáttmálasjóðnum, 2 milj. kr.
skift i tvo hluta, þar sem annar var borg-
aður beint til Islands. Ennfremur stóðu á
þessum lið aðrar fjárveitingar, skift í 3
flokka. Til sæsímans milli Islands og Dan-
merkur, til strandvarnargæslunnar við ís-
land og til ýmislegra bókmentalegrar starf-
semi, er snertir ísland.3
Dönsku fjárlögin hafa nú ekki lengur
þennan Islands útgjaldalið, þau eru laus
við hann síðan 1918. En útgjöldin eru
til eftir sem áður. Þeim hefur að eins
verið laumað inn undir aðra liði, þar sem
minna'ber á þeim. Árið 1918 voru þessi
siðasttöldu útgjöld samtals 211 þús. kr.,
en á fjárlagafrumvarpinu nú samsvarandi
útgjöld 422 þús. kr. Stærstu liðirnir eru
54 þús. kr., sem fellur á sæsímann og
360 þús.^kr. til strandvarnargæslunnar.
Til viðbótar þessu koma svo gjöldin til
dansk-íslensku nefndarinnar og til sendi-
herra Dana á íslandi, hvorttveggja 111
þús. kr. Samtals nema þvi útgjöld Dan-
merkur til íslands nú 533 þús. kr.
Af þessu, sem nefnt hefur verið, má
segja, að útgjöldin til sæsímans, snerti
ekki Island eingöngu En í stað þess
hefur Danmörk ennfremur íslensku utan-
ríkismálin á hendi, og fær fyrir það 12
þús. kr. árstillag, en helmingur þess geng-
ur aftur til þess að launa mann í utan-
ríkisráðuneytinu, sem jafnframt er þess
»Chargé d’ Affaires«, svo í raun og veru
er framlagið til dönsku utanríkisútgjald-
anna ekki nema 6 þús. kr., en þau eru á
síðustu fjárlögum 6 milj. og 600 þús. kr.
Þetta framlag er því í rauninni lítils vírði,
og sjálfsagt verður ísland að leggja eitt-
hvað riflegra til utanríkismálanna síðar
meir, ef það vill vera raunverulegt full-
valda ríki og enn þá augljósara er að
það verður sjálft að annast landhelgis-
gæsluna, eins og prófessorinn viðurkennir
líka.
Utgjöld Danmerkur vegna Islands eru
of há.
Þegar íslenskir skattgjaldendur hug-
leiða að þeir hafa fengið fullveldi að nafn-
inu til fyrir 140 þús. kr., sem ýmsum
finst of mikið og það muni kosta mörg-
um hundruðum þúsunda meira, ef það á
að verða raunverulega sjálfstætt út á við,
þá mun ef til vill fleírum finnast að sam-
bandslögin hafi verið dýru verði keypt
fyrir Islendinga. En finnist þeim það,
geta þeir varla láð dönskum skattgjald-
endum, þó þeir reikni líka og spyrji sjálfa
sig, hvort það sje ekki í rauninni dálítið
hjákátlegt að þeir skuli þurfa að greiða
meira nú til íslenskra útgjalda en fyrir
1918, af því að ísland vildi vera full-
valda riki, cg að þeir þurfi ekki einungis