Verslunartíðindi - 01.05.1925, Blaðsíða 13

VERSLUNARTlÐINDl
Snemma í vor skilaði nefndin áliti sinu
og leggur hún til að finska markið verði
fest i núverandi gullgildi þ. e. 1 dollar
= 39.79 f. mk. En nefndin leggur jafn-
framt til, að þetta verði eigi framkvæmt
fyr, en Bretland hefur tekið upp gullinn-
lausn. Þar sem það er nú skeð, má bú-
ast við að Finnland fái gullgjaldeyrir nú
á næstunni. Vafalaust má telja að Hol-
land og Sviss, sem bæði hafa gjaldeyrir,
að heita má, í gullgildi, taki mjög bráð-
lega upp gullinnlausn. Bæði Þýzkaland
og Austurríki hafa í raun og veru gull-
gjaldeyrir og er það aðeins tímaspursmál
hvenær komið verður á beinni innlausn-
arskyldu. í Tjekkóslóvakíu er hafinn
undirbúningur undir það að festa gjald-
eyririnn varanlegan og líklegt er að
Frakkland, Belgía og Ítalía taki bráðlega
að sínu leyti afstöðu til málsins. Það er
orðið augljóst, að þessi lönd geta ekki
komið gjaldeyri sinum i fornt gullgildi og
má búast við, að niðurstaðan verði sú. að
að gullinnlausn verði tekin upp með gengi
svipuðu því er nú er.
Mestur vafi leikur á hvað verður um
þau lönd, sem sloppið hafa við verulegt
gjaldeyrishrun, en eru þó með gjaldeyri
Binn mjög langt fyrir neðan gullgildi.
Þessi lönd eru ísland, Danmörk, Noregur
og Spánn. Pesetinn er nú um 76% af
gullgildi, dan. kr. 70%, isl. kr. 69% og
norsk. kr. um 62%. Hingað til hefur í
öllum þessum löndum verið unnið að því
að koma gjaldeyrinum í fult gullgildi.
Það verður eigi um það sagt, hvort tak-
ast muni að ná því marki. En það má
búast við því, að örðugleikarnir komi enn
frekar í ljós, er flest önnur lönd hafa kom-
ið gjaldeyri sínum á fastan grundvöll.
Enda er það svo, að jafnvel í Noregi,
þar sem virtist samhuga vilji allra að
koma gjaldeyrinum í hið forna gullgildi,
eru farnar að heyrast raddir um, að
Ö3
slikt verði ofraun atvinnulífi þjóðarinnar.
í Danmörku hafa skoðanir verið skift-
ar og hefur hækkun krónunnar mætt
mótspyrnu úr ýmsum áttum, en það
hefur þó orðið ofan á, að gerðar hafa
verið ýmsar ráðstafanir sem eiga að
stuðla að hækkun krónunnar. Hjer á
landi hefur það undanfarið verið ótvíræð-
ur vilji þings og stjórnar að koma ísl. kr.
aftur í fult gullgildi. Á síðasta alþingi
virtust talsvert alment koma fram aðrar
skoðanir i þessu efni, en hvorki þing nje
stjórn tók þó neina nýja afstöðu til máls-
ins og verður þvi, eins og sakir standa,
að telja að enn sje stefnt að hækkun ísl.
gjaldeyris upp í fult gullgildi.
G. 0.
Afuröasalan.
Þegar ræða er um efnahag þjóðarinnar
komast margir að þeirri niðurstöðu að land-
ið sje gott, en þjóðin sje eyðslusöm. Eyðslu-
söm á fjármuni og óspör á tíma. Tímatapið
verður ekki sannað með tölum, en skipin öll
sem flytja vörurnar til landsins og hagskýrsl-
urnar sýna að þessar fáu manneskjur, sem
lijer búa, taka tiltölulega mikið til sín, auk
alls þess er þær neyta af sinni eigin fram-
leiðslu. Yafalaust fer mikið í súginn, vegna
vanhirðu og vanþekkingar eða óhagkvæmra
lifnaðarhátta; mætti því með meiri ráðdeild
mikið spara kaup aðfluttra vara, enda hafa
stjórnarvöldin sjeð þessa hlið málsins og reynt
að hamla innflutning ýmsra vara með banni
og háum tollum.
En önnur hlið er á þessu máli, sem ekki
síður varðar afkomu þjóðarinnar og álit hjá
þeim, er hún hefir sambönd og samneyti við.
Það er hvernig afurðir landsins eru tiireidd-
ar og á horð hornar fyrir neytendur þeirra.