Verslunartíðindi - 01.07.1925, Blaðsíða 10

72
VEKSLUNAETlÐINDI
markaðinum. Fyrstu ársfjórðungana hefur
viðskiítalífið verið blómlegt, en svo kom-
ið afturkippur, meiri en venjuleg sumar-
kyrstaða, sem hefur valdið því, að all-
miklu fje hefur verið varið til peninga-
verslunar, sem annars undir venjulegum
kringumstæðum hefði verið notað til efni
vörukaupa.
Ameríski verðbrjefamarkaðurinn hefur
fyrst og fremst notið góðs af peninga-
gnægðinni. Talandi vottur þess er það,
að meðalgengi 40 verðbrjefa hækkaði á
síðastliðnu ári úr 87,9 í 93,2%; er það
hæsta gengi, sem skráð hefur verið síðan
styrjöldinni lauk.
Yíir höfuð er svo mikil eftirspurn eftir
verðbrjefum sem gefa ákveðna vexti, að
einn af forstjórum mikilsmegandi verð-
brjefabanka hefur látið svo um mælt, að
hann væri í vafa um það, hvort Banda-
ríkin gætu nándanærri fullnægt eftirspurn-
inni á slíkum verðbrjefum. Fari svo, að
algjörð breyting verði á sviði atvinnu-
málanna með verðhækkun á iðnaðarvör-
um, verður auðvitað annað upp á ten-
ingnum.
Fyrst um sinn er alment álitið að gnægð
peninga verði á kauphöllinni í New York,
þó muni máske draga úr því haustmán-
uðina.
Þegar þess er gætt að amerisk verðbrjef
gefa tiltölulega lága rentu, þá kemur það
ekki á óvart, að þeir menn, sem liggja
með handbært fje og ávalt eru reiðubún-
ir til þess að gripa gæsina þegar hún
gefst, haíi farið að líta í kring um sig
með það fyrir augum að gera fje sitt arð-
berandi erlendis. A þeim tíma, er £ var
ekki komið upp i gullgengi, beindist at-
hygli Ameríkumanna sjerstaklega að þess-
ari rnynt, en þegar svo var komið að
ekki var lengur gróðavon á þessu sviði,
fóru þeir að athuga hvort eigi væru aðr-
ar myntir, sem væru líklegar til að gefa
svipaðan gengishagnað. Þetta skýrir hina
miklu eftirspurn eftir dönskum og norsk-
um krónum og sp. pes., sem eru þær einu
myntir með óstöðugu gengi, sem vænta
má að nái gullgengi. Raunar er það álita-
mál hvort þetta takist, en sem stendur er
afstaða þessara þriggja landa til þessa
máls sú, að hækka gengið. Ameríkumenn
hafa þvi sjeð sjer hjer leik á borði. —
Eins og oft hefur verið drepið á áður, er
Dönum þetta ameríska brask ekki tii
óblandinnar ánægju. Raunar er það svo,
að flestum er hækkun krónunnar kær-
komin, en það mundi þó affarasælla fyrir
atvinnuvegina í heild sinni, að hækkun-
in hefði ekki verið svona ör og meira í
samræmi við hið raunverulega ástand.
Verðfall það, sem nú er að byrja —
og þegar er komið á daginn í heildsölu
— mun að voru áliti hafa þær afleiðingar
í för með sjer, að nauðsynlegt verður að
lækka allmikið í verði allar vörubirgðir
og fasteignir í árslok. önnur hlið á þessu
máli er sú, að verðfallið getur dregið svo
stórkostlega úr framkvæmd í iðnrekstri
og siglingum að atvinnumálunum sje hætta
búin. Ofan á þetta bætast svo erfiðleikar
þeir, sem miklar gengissveiflur hafa í för
með sjer í atvinnumálum landanna. —
Að vísu getur átt sjer stað að krónu-
hækkunin haldi eitthvað áfram, en fyr
eða síðar má búast við að afturkippur
komi.
Nú sem stendur stuðlar einnig mjög
lítill innflutningur að krónuhækkuninni.
En að líkum mun hann aukast innan
skamms, bæði sökum þess að forðinn
tæmist og erlendar neysluvörur fara að
aukast vegna krónuhækkunarinnar.
Þes3 vegna dregur að því, að búast má
við að eftirspurn eftir erlendum gjaldeyri
fari í vöxt, og afleiðingin getur því orðið
sú, að ameriska fjeð verði tekið burt.
Og þó erfltt sje að segja nokkuð um hverh