Verslunartíðindi - 01.09.1925, Blaðsíða 15

VERSLUNARTÍÐINDI
99
Samgöngur á sjó hafa einnig tekið svip-
uðum framförum. Tvö útlend gufuskipa-
fjelög, D. F. D S. og D. B. D. S hafa reglu-
bundnar ferðir og annast auk vöruflutn-
inga, einnig póst- og farþegaflutning að
nokkru leyti. En vjer íslendingar teljum
þó stofnun Eimskipafjelags Islands fyrst
á stríðsárunum, þýðingarmesta sporið fyrir
verslunarviðskiftin, því vitanlega tekur
það fjelag meira tillit til livað verslun og
velferð landsins er fyrir bestu en útlend
gufuskipafjelög.
Á meðal þeirra breytinga til bóta, sem
orðið hafa á ísl. versluninni á siðari árum
má sjerslaklega taka fram, að gamla vöru-
skiftaverslunin er nálega horfin, en til-
tölulega mikil peningaviðskifti kornin í
8taðinn. íslensku kaupmennirnir hafa
bæði vegna meiri verslunarþekkingar og
betri fjárhagsástæðna, afiað sjer viðskifta-
vina i ýmsum iöndurn og hafa þarafleið-
andi um meiri vörukost að velja og fleiri
kaupendur fyrir ísl. afurðirnar.
Islenskar heildverslanir. ís-
lenskar heildverslanir hafa myndast, sein
bæði kaupa vörur í stórum stýl frá fram-
leiðslulöndunum og ísl. afurðir, sem þær
selja aftur til útlanda. Þessar heildversl-
anir fara einnig með umboð erlendra fram-
leiðenda og verslunarhúsa, og safna vöru-
pöntunum fyrir þau hjá viðskiftamönnum
sínum.
En þó ísl. verslunin hafi tekið miklum
framförum á síðari árum, viðurkenna þó
engir fúslegar en vjer ísl. kaupmennirnir
hve mjög henni er ábótavant, og er oss
því mikið ánægjuefni að fá tækifæri til
þess að ræða sameiginleg verslunarmál
við stjettabræður vora hjer, sem eru miklu
framar hinni ungu og óreyndu ísl. versl-
unarstjett.
Jeg efast um að stjettabræður vorir hjer
í Danmörku geti gjört sjer glögga grein
fyrir hvilíka örðugleika isl. verslunar-
stjettin hefur átt við að stríða. Má þar
til dæmis benda á óblíða og óstöðuga
veðuráttu, sem á svo margan hátt hefur
áhrif á framleiðsluna og gjaldþolið, slæmar
innanlandssamgöngur, strjálbygð, fjariægð
landsins frá helstu iðnaðarlöndunum, ónógt
rekstursfje, sjerstaka tungu o. s. frv.
Auk þess hafa pólitísk áhrif og ágang-
ur lamað verslunina á síðustu árum Frá
1914 hefur ríkið rekið verslun í tiltölu-
lega stórum stýl og síðustu árin haft einka-
sölu á mikilsvarðandi vörutegundum, svo
sem steinolíu og tóbiki. Mjer sem versl-
unarmanni er samt ánægja að skýra frá
því, að verslun þessi hættir að mestu um
næstk. Nýjár og að verslunin verður aftur
frjáls með þessar vörutegundir.
Af fjárhagsástæðum hafa nokkrum sinn-
um verið innflutningshöft á ýrasum vöru-
tegundum, sem ekki eru taldar til nauð-
synja, og nú siðast hár tollur á þessnm
vörum tii þess að draga úr innflutning-
num.
Samvinnufjelagsskapurinn hefur einnig
elfst talsvert siðau stríðiuu lauk. Þessi
fjelagsskapur nær aðallega til bænda, en
á þó nokkra áhángendur á meðal manna
í kauptúnum, er aðhyllast jafnaðarmanna-
eða öllu heldur sameignarstefnuna.
Mörg þessi samvinnufjelög og pöntunar-
fjelög, sem hafa sölubúðir víðsvegar á
landinu, hafa myndað verslunarsamband,
er annast innflutning alskonar vörutegunda
og útflutning ísl. afurða, en hefur nálega
engin verslunarviðskifti við ísl. kaupraenn.
Þetta verslunarsamband hefur tekið tals-
verðan þátt i isl. stjórnmálum, og árið
1922 fjekk það með sjerstökum lögum
ýms hlunnindi og undanþágur frá skött-
um. En þrátt fyrir alt þetta hefur þó
verslunin stefnt í rjetta átt, þannig að
landið sjálft nýtur nú meira verslunar-
ágóðans.
Þar eð tiltölulega fáir kaupmenn hafa