Verslunartíðindi - 01.04.1930, Blaðsíða 5

VEHSLtlNAÉTÍÐINDl
31
gangshlutabrjef og ábyrgðist einnig inn-
stæðufje bankans til loka leyfistímans,
31. resember 1933. Ennfremur skyldu
gömlu hlutbrjefin metin. — Þessum
frumvörpum var svo báðum vísað til
nefndar.
Þann 10. febrúar var svo málið tekið
aftur fyrir á þingi og hafði nefndin
klofnað. Vildi meiri hluti (stjórnarlið-
ar) taka bú bankans til gjaldþrota-
skifta, en minni hlutinn (sjálfstæðis-
menn) endurreisa bankann.
Þegar hjer var komið höfðu sjálfstæð-
ismenn hafist handa, og bæði leitað
samninga við erlenda lánardrottna, svo
sem Hambrosbanka og Privatbankann,
og byrjað á hlutafjársöfnun innanlands,
hvorttveggja með góðum árangri. Þetta,
ásamt nokkurri óeiningu innan stjórnar-
flokksins sjálfs, mun hafa verið þess
valdandi, að fjármálaráðherra bar fram
þá breytingartillögu við gjaldþrotafrum-
varpið, að frestað skyldi framkvæmd
skiftanna til 1. mars. Valdi íjármálaráð-
herra því næst þrjá menn, þá Helga P.
Briem, skattstjóra, og lögfræðingana,
Stefán Jóh. Stefánsson, og Sveinbjörn
Jónsson, til þess að rannsaka hag bank-
ans og áttu þeir að hafa lokið þeirri
rannsókn fyrir 24. mars. Skömmu síðar
var málið tekið fyrir í efri deild, og var
því vísað þar til fjárhagsnefndar og
tveimur mönnum bætt við í nefndina.
Á tilsettum tíma skilaði rannsóknar-
nefndin bráðabirgðaáliti, þar sem hún
komst að þeirri niðurstöðu, að tap bank-
ans væri auk hlutafjárins, rúmlega 3y2
milj. kr.
Þegar hjer var komið báru þrír af
framsóknarmönnum fram frumvarp í
neðri deild um endurreisn bankans. —
Eftir því átti ríkissjóður að leggja fram
3 milj. kr. sem forgangshlutafje með
þeim skilyrðum, að annarstaðar frá
kæmi að minsta kosti 2yj milj. kr. í for-
gangshlutafje, að póstsjóður Dana ljeti
inneign sína hjá Islandsbanka ganga
næst hlutafjenu um áhættu og hag-
kvæmir samningar næðust við erlenda
lánardrottna. Eftir þessu frumvarpi átti
einnig að meta gömlu hlutabrjefin. Um
næstu áramót átti bankinn svo að breyta
um nafn og heita Verslunar- og útvegs-
banki íslands.
Þegar þetta frumvarp átti að koma
til umræðu, bað ríkisstjórnin um frest,
og eftir nokkra daga lagði fjármálaráð-
herra fram nýjar breytingartillögur við
gjaldþrotafrumvarpið, og voru þær í
þremur köflum. Var 1. kaflinn um Sjáv-
arútvegsbanka íslands. Hlutafje hans
átti að nema alt að 2(4 milj. kr., og
af því átti ríkissjóður að leggja ly2 milj.
en afganginn átti að fá með almennri
hlutafjársöfnun. Þegar þetta væri komið
í lag, skyldi bankinn halda hluthafa-
fund og kjósa fimm manna bankaráð,
en það rjeði bankastjóra. 2. kaflinn var
um Fiskiveiðasjóð. Og átti fjármálaráð-
herra að semja við bankann, að hann
tæki að sjer stjórn og starfrækslu Fiski-
veiðasjóðsins, þannig, að hann verði
sjálfstæð deild í bankanum. 3. kafli
var um Islandsbanka. Átti ríkissjóður
að leggja honum til 3 milj., sem for-
gangshlutafje, er greiðist af núverandi
skuld bankans við ríkissjóð. En þetta sje
þó þeim skilyrðum bundið, að annar-
staðar frá fáist að minsta kosti iy2 milj.
kr. af innlendu forgangshlutafje frá
öðrum en aðalskuldheimtumönnum bank-
ans, og þannig samningar náist við
erlenda lánardrottna, að minsta kosti
4y2 milj. kr. af núverandi erlendum
skuldum, verði annað hvort forgangs-
hlutafje, eða gangi næst því að áhættu.
Eldra hlutafjeð skuli með öllu strykað
út. Þegar þessu skilyrði er fullnægt, skal