Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 21.04.1981, Blaðsíða 40

40
ársins, en hráefnisverð á loðnu til frystingar og verð á loðnuhrognum lækkaði frá
árinu áður þannig að meðalhráefnisverð loðnu hækkaði minna en verð á botnfiski
milli áranna 1979 og 1980. Afkoma loðnuflotans á síðasta ári var því mun lakari
en afkoma botnfiskveiðiflotans, öfugt við það sem var árin á undan.
Loðnuafli á nýliðinni vetrarvertíð var aðeins rúmlega 150 þúsund tonn saman-
borið við 392 þúsund tonn í fyrra og rúmlega 500 þúsund tonn árið 1979. Segja
má, að vetrarvertíð á loðnuveiðum sýnist nú, að minnsta kosti um sinn, úr
sögunni. Kvóti fyrir loðnuveiðar er ákveðinn í einu lagi frá hausti til vors. Þar sem
loðna til bræðslu er mun afurðameiri á hausti en vetri, er meginhluti kvótans
veiddur á haustvertíð. Afli á vetrarvertíð nú var því eingöngu sá hluti kvótans, sem
einstakir bátar skildu eftir af kvóta sínum í haust auk þess sem nokkru var bætt við
vegna hrognatöku til frystingar. Hráefnisverð hækkaði verulega frá áramótum
auk þess sem talsvert var fryst af loðnuhrognum. Hluti af flotanum fékk einnig
leyfi til þorskveiða og bætti það afkomu þeirra báta. Mörg loðnuskipanna eru hins
vegar ekki búin til slíkra veiða. Meðan ekki rætist úr með ástand loðnustofnsins og
ekki er unnt að auka veiðarnar í það sem þær voru fyrir fáum árum, verður
rekstrarstaða loðnuflotans áfram erfið.
Fiskvinnsla.
Á árinu 1980 urðu miklar breytingar á hagnýtingu botnfiskaflans frá því sem var
árið áður. Má rekja þær breytingar til mismunandi markaðsástands og verðþró-
unar fyrir einstakar afurðir. Meðalverð á frystum fiski á árinu 1980 var heldur
lægra í erlendri mynt en árið áður og freðfiskframleiðslan dróst saman um 4—5 %.
Markaðsverð á saltfiski hækkaði um 18% í erlendri mynt og saltfiskframleiðslan
jókst um nær 30%. Skreiðarverð hækkaði svipað og saltfiskverð og framleiðslan
nær þrefaldaðist og varð 13 þúsund tonn. Verulegur samdráttur varð hins vegar í
mjöl- og lýsisframleiðslu eða um 20%, vegna minni loðnuafla. Samkvæmt bráða-
birgðatölum jókst framleiðsla sjávarafurða um 10—11% á síðasta ári. Þetta er
heldur meiri aukning en aflatölur benda til. Vegna mikilla sveiflna í magni og
verði einstakra afurða er hins vegar erfitt að bera saman breytingar á aflaverð-
mæti og breytingar á heildarframleiðslu.
Magnvísitala sjávarafurðaframleiðslu 1971—1980.
1971 = 100
1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980
Vísitala Breyting milli ára, % 94,2 -5,8% 103,8 10,3% 106,1 2,1% 105,9 -0,1% 118,2 11,5% 143,1 21,1% 151,3 5,7% 174,4 15,3% 192,7 10,5%
Hagur frystingar á árinu 1979 var svipaður og á árinu 1978 á mælikvarða
brúttóhlutdeildar fjármagns (tekjur að frádregnum gjöldum öðrum en vöxtum og
afskriftum) en heldur lakari á mælikvarða hreins hagnaðar, þrátt fyrir 18%