Breiðfirðingur - 01.04.1970, Blaðsíða 61
1849-1869
Þar sem þorskafjörður teygir gómana lengst inn í landið
og Skógar, æskustöðvar hans Matthíasar Jochumssonar,
tildra sér liátt upp í fjöllum og þykjast alltaf vera eitthvað
stórt, leynist lítill dalur í fjöllum, þar sem vegurinn ligg-
ur upp á Þorskafjarðarheiði.
Yzt í þessum dal á sléttum bökkum við ána brosir mynd-
arlegt býli. Þaðan sér yfir rennisléttar, grösugar eyrar,
sem árkvíslarnar hafa myndað, bylt til og breytt ár eftir ár
og öld eftir öld. Og þaðan sér líka fram í dalinn og upp til
heiðarinnar, sem var svo lengi fjölfarinn vegur, en erfiður
og hættulegur þreyttum fótum og villtum vegfaranda.
Þessi bær á dalsmynninu við fjarðarbotninn heitir hinu
veglega nafni Kollabúðir, og gæti frá upphafi verið byggð-
ar kristnum, vígðum manni, krúnurökuðum, Kristi til þjón-
ustu á laun, meðan Gull-Þórir trónaði á Gull-Þórisstöðum
og byggðin átti heiðnum sið að gegna á Hofstöðum. F.n
vísir menn telja, að þeir, sem slíkan höfuðbúnað og hár-
skurð höfðu hafi verið nefndir kollar, og þaðan stafi nöfnin
Kollafjörður, Kollsvík og Kollastaðir.
Nú er þetta að mestu í fyrnsku fallið. En eitt er víst,
Kollabúðir hafa komizt inn í íslandssöguna, frelsissögu