Breiðfirðingur - 01.04.1994, Síða 102
100
B RKIÐI'IR ÐINCiUR
ögrun væri í að kona fengist við. En það er einmitt á þessari
afsökunarbeiðni í eftirmála sem Finnur Jónsson hankar hana í
þeim eina ritdómi sem birtist utn bókina. Ritdómurinn byrjar
svo:
Um ljóðmæli Guðbj. Arnad. hef jeg ekki mikið að segja;
þau eru meinlaus og gera hvorki til nje frá, og hefði því
gjarnan mátt vera óprentuð, einkum úr því að orsökin var
með fram sú (bls. 72.), að þau hafi verið afskrifuð rangt;
slíkt hendir nálega allt, sem er ritað eftir öðru.8
Nákvæmlega sömu rök og Guðbjörg notar prófessor Jón
Helgason fyrir útgáfu ljóðabókar sinnar sextíu árum síðar.
Hefur það jafnan verið talið honum til lítillætis og bera vitni
fræðimannlegri afstöðu.9
Finnur Jónsson er sérstaklega gagnrýninn á sálma Guð-
bjargar sem honum finnst auðsæilega ekki nógu karlmannleg-
ir:
Mjer finst aldrei nein huggun í þeim sálmum, sem vola um,
„að maður liggi flatur á hryggðarsvæði“ (bls. 7.) og kjökri;
það er nokkru nær og miklu sannara að prjedika sterklegt
stríð við hold og heim, forað og freistingar, enn þesskonar
veikleikshjúfran.
Þetta er fyrsti ritdómur um skáldverk eftir íslenska konu, og
hann einkennist af mikilli neikvæðni, lýsingu þess sem ekki
er.10 Um þau er „ekki mikið að segja“, þau eru „meinlaus“,
gera „hvorki til né frá“, og hefðu inátt vera „óprentuð“. í þeim
er ekki „nein huggun“ og hugmyndirnar eru „hvorki ýkja
margar og því síður nýjar“. Undir lokin er eins og ritdómaran-
um hafi blöskrað eigin neikvæðni, því að hann fer að draga úr
henni með orðasamböndum eins og: „kveðandi er ekki vel lip-
ur alstaðar“, „orðmyndir rangar, ekki þó oft“, „rím ekki vel
gott stunduní’’. Þessi valdsmannslegi og lítillækkandi stíll sem
Finnur leggur hér grunninn að hefur síðan einkennt ritdóma
um skáldskap kvenna fram á þennan dag.11