Breiðfirðingur - 01.04.1994, Qupperneq 110

108
B R E I Ð F I R fí ! N G U R
4 Um þctta segir Þorvaldur Thoroddsen, tengdasonur hennar, í ævisögu eiginmanns
hennar, Péturs Pélurssonar, biskups: „Frú Sigríður var vel hagmælt, en tók lítið á
því, hún skrifaði þó langt leikrit með siðl'erðislegri stcfnu og eru í því mörg
kvæði; leikril þctta er enn til.“ Sjá Þorvaldur Thoroddsen, Æjisaga Pjeturs Pjet-
urssonar, Reykjavík 1908. bls. 276. Lúðvík Kristjánsson víkur að leikriti Sigríðar
í síðari grein sinni um Júlíönu Jónsdóltur. Vitnar hann þar til ummæla Lárusar
Sigurbjörnssonar sem hafi fullyrt „að þær konur, sem fyrstar hefðu samið sitt
hvort leikritið, væru báðar breiðfírzkar." Taldi Lárus leikrit Sigríðar eldra, og tek-
ur Lúðvík fram að Lárus haft ekki vitað „hvar það var niður komið." Sjá ,,‘Stúlka’
og höfundur hennar", bls. 223.
5 íslenskar teviskrár V, Reykjavík 1952, bls. 544. Það finnast fleiri dæmi þess að
skrásetjurum haft reynst erlilt að staðsetja skáldkonur í tíma. / Islenskunt œvi-
skrám II er Guðrún Þórðardóttir sögð fædd “um 1817“ (bls. 199), í viðbæti við V.
bindi er því breytl í 1816 (bls. 546). I Rímnasafninu er fæðingarár hennar aftur
sagt vera 1817 (bls. xxvii). Lúðvík Kristjánsson telur í fyrri grein sinni um Júlíönu
að hún sé “borin í þennan heim 1837 eða 1838“ (bls. 49), en í síðari greininni er
fæðingarárið 1837 (bls. 211), og þannig er það í Islensku skáldatali a-l, Reykjavík
1973, bls. 120. í íslenskum atviskránt III (Rcykjavík 1950) er Júlíana sögð fædd
1838 (bls. 346) og er þar spurningarmerki við dánarár hcnnar. I viðbæti V. bindis
erdánarárinu 1918 bætt við, cn ekki gerð alhugascmd við fæðingarárið.
6 Jón Guðnason, Dalantenn II, Reykjavík 1961, bls. 10.
7 Guðbjörg Árnadóttir, Nokkur Ijóðmœli. Reykjavík 1879, bls. 72. Hér á eftir verður
vitnað til blaðsíðutals í sviga við hverja tilvitnun í meginmáli.
8 Ritdómurinn er hluli af umfjöllun um fleiri Ijóðabækur og birtist í Skuld, V. árg„
1882, nr. 145. Til áréttingar hinu lærða valdi er hann undirritaður af Finni Jóns-
syni „á Garði í Khöfn í októberm. 1881", en á þann stað höfðu engar íslenskar
konur stigið fæti sínum á þessum tíma. Til gamans má geta þess að eintak Há-
skólabókasafns af Nokkrum Ijóðmœlum Guðbjargar er einmitt mcrkt „Úr bókum
Finns Jónssonar". Var það ekki allt uppskorið þegar ég fékk það í hendur.
9 Athugasemd Jóns er einnig al'tan við ljóðin, og orðalag er oft sláandi líkt: “Um
skáldanafn hefur mig aldrei dreymt, enda hef ég ekki ort mcð það lyrir augum að
láta á prent. En nú er svo komið að ég heyri víðs vegar kveðskap sem mér er
kenndur, sumt sem ég á enga hlutdeild í. annað sem ég hcf að vísu gert í upphaft
en er hræðilega afbakað orðið í meðförunum; þess eru jafnvel dæmi að menn mér
ókunnir hafa prentað eftir mig, og hefur það allt verið fært úr lagi. Af þessum á-
stæðum hef ég ráðizt í að safna saman í þetla kver því litla sem mér linnst við-
kunnanlegra að menn þekki óbjagað en bjagað." Úr landsuðri, Rcykjavík 1939,
bls. 87. Þennan fyrirvara hefur skáldið fellt burt í síðari útgáfum bókarinnar.
10 Enginn ritdómur birtist um Stúlku Júlíönu Jónsdóttur, og kann skýringin að vera sú
að bókin hafi verið of óvcnjuleg til þess að ritdómarar treystu sér til að fjalla um
hana.
I I Um l'rekari rökstuðning, sjá grcin mína „Um konur og bókmenntir”, Draumur um
veruleika, Reykjavík 1977, bls. 18-20; og „Kvennarannsóknir í bókmcnntum",
Skírnir 1977, bls. 30-32.