Ljósmæðrablaðið - 01.07.2011, Blaðsíða 11

11júlí 2011 • Ljósmæðrablaðið
ingu að námskeiðið hefði dregið úr áhyggj-
um og kvíða (t(107)=-3,126, p<0.005). Ekki
var marktækur munur á svörum kvenna.
Almennt eru þátttakendur á þeirri skoðun
að fræðslan hafi nýst þeim vel í fæðingunni,
þó heldur fleiri karlar en konur. Í töflunni
sést að það er jákvæð fylgni milli nokkurra
þátta (litað rautt) eftir þátttöku á námskeiði
og svo eftir fæðingu. Slíkt getur þó ráðist
af ýmsu öðru en að um beint orsakasam-
band sé að ræða og er einmitt varað við að
álykta að svo sé þar sem hugsanlega geta
einhverjar aðrar breytur haft áhrif á báðar
breyturnar (Amalía Björnsdóttir, 2003).
Flestir feðurnir eða 89.1% og 77.59%
nýorðinna mæðra töldu jafnframt að nám-
skeiðið hefði hvatt þau til að ræða saman
um hvernig þau vildu haga fæðingunni. Að-
eins 19.27% feðra sögðust hafa gert skrif-
legan óskalista fyrir fæðinguna og 20.51%
mæðra en stór hluti þátttalenda af báðum
kynjum hafði gert óskalista í huganum sem
þeir hugðust bera fram munnlega. Ekki var
munur á svörum foreldra við fullyrðingunni
um að þeim hefði fundist fæðingin ganga
vel eftir því hvort þau gerður skriflegan
óskalista eða ekki.
Ef horft er á notkun kvennanna á verkja-
lyfjum/deyfingum í fæðingunni kemur fram
að flestar konurnar nýttu sér einhverskonar
verkjadeyfingu. Algengast var að konurnar
hefðu nýtt sér glaðloft og þar á eftir mænu-
rótardeyfingu og má sjá tíðni þess og hlut-
fall af þeim sem svöruðu í töflu 3.
Taka verður fram að misjafnt var hvort
konur svöruðu þessari spurningu og er ekki
vitað hvort þær konur sem hvorki svöruðu
já eða nei hafi nýtt sér viðkomandi deyfingu
eður ei. Í spurningunni var jafnframt hægt
að merkja við valkostinn annað og gefið
var tækifæri til að skrifa skýringu. Flestar
kvennanna sem svöruðu spurningunni ját-
andi um hvort þær hefðu nýtt sér annars-
konar verkjameðferð í fæðingu höfðu notað
nálastungur eða bað. Jafnframt nefndu
margar jóga. Af þeim 117 konum sem
svöruðu spurningunni um inngrip, svöruðu
82 því að inngrip hefðu verið í fæðingunni
en 33 svöruðu neitandi. Tvær konur sögðust
ekki vita hvort inngrip hefðu verið gerð.
Hríðaörvun með lyfjum var algengasta inn-
gripið eða hjá 41,88% þátttakenda, þar
á eftir kom belgjarof eða hjá 25,64% en
16,24% kvennanna höfðu farið í keisara-
skurð.
Hvað má betur fara
og hvernig á að haga
foreldrafræðslu?
Varðandi spurningar um færni leiðbeinanda
og efnisinnihald námskeiðsins var þátttak-
endum gefinn kostur á að merkja við nokkra
möguleika. Eftir þátttöku á námskeiðinu þá
voru 83,2% kvenna mjög sammála því að
heimsókn á kvennadeild hefði verið gagn-
leg en 71,7% karla. Ef þessi svör eru borin
saman við svör þátttakenda um sama efni
eftir fæðingu þá voru 73,4% nýbakaðra
mæðra mjög sammála því að heimsókn á
kvennadeild hefði verið mikilvægur hluti af
undirbúningi fyrir fæðingu en 68,6% feðra.
Ekki virðist sem öllum þátttakendum hafi
staðið til boða að sjá myndband af fæðingu
á námskeiðunum þar sem 123 konur og 112
karlar segja, eftir þátttöku á námskeiði, að
sú spurning eigi ekki við. Hins vegar voru

Mynd 2. Áhrif fræðslu á ákvarðanatöku kvenna varðandi atriði sem talin eru upp á myndinni.

Tafla 2. Reynsla kvenna af fræðslu fyrir og eftir námskeiðið
Ég er ánægð
með námskeiðið
Mér finnst
námskeiðið gefa
mér aukið
sjálfstraust til að
takast á við
fæðinguna
Ég tel að
fræðslan muni
nýtast mér vel í
fæðingunni
Ég tel að
fræðslan dragi
úr
kvíða/áhyggjum
mínum vegna
fæðingarinnar
Ég tel að
fræðslan hjálpi
mér að hafa
stjórn í
fæðingunni
Mér fannst
námskeiðið hafa
gefið mér aukið
sjálfstraust til að
takast á við
fæðinguna
r=0,239
p=0,009
r=0,488
p=0,000
r= 0,377
p=0,000

r= 0,367
p=0,000

r= 0,421
p=0,000

Ég réð vel við
aðstæður í
fæðingunni
r=0,135
p=0,156
r=0,071
p=0,458
r= 0,009
p=0,919

r= 0,012
p=0,900

r= 0,122
p=0,200

Mér fannst
fræðslan sem ég
fékk á
námskeiðinu
nýtast mér vel í
fæðingunni
r=0,424
p=0,000
r=0,405
p=0,000
r= 0,339
p=0,000

r= 0,436
p=0,000

r= 0,407
p=0,000

Mér fannst ég fá
raunsæja mynd
af fæðingu á
námskeiðinu
r=0,154
p=0,098
r=0,162
p=0,0,082
r= 0,189
p=0,041

r= 0,231
p=0,013

r= 0,193
p=0,039

Námskeiðið dró
úr áhyggjum
mínum varðandi
r=0,236
p=0,012
r=0,341
p=0,000
r= 0,212
p=0,025

r= 0,256
p=0,007

r= 0,322
p=0,001

Mynd 2. Áhrif fræðslu á ákvarðanatöku kvenna varðandi atriði sem talin eru upp á myndinni.
Tafla 2. Reynsla kvenna af fræðslu fyrir og eftir námskeiðið

Mynd 2. Áhrif fræðslu á ákvarðanatöku kvenna varðandi atriði sem talin eru upp á myndinni.

Tafla 2. Reynsla kvenna af fræðslu fyrir og eftir námskeiðið
Ég er ánægð
með námskeiðið
Mér finnst
námskeiðið gefa
mér aukið
sjálfstraust til að
takast á við
fæðinguna
Ég tel að
fræðslan muni
nýtast mér vel í
fæðingunni
Ég tel að
fræðslan dragi
úr
kvíða/áhyggjum
mínum vegna
fæðingarinnar
Ég tel að
fræðslan hjálpi
mér að hafa
stjórn í
fæðingunni
Mér fannst
námskeiðið hafa
gefið mér aukið
sjálfstraust til að
takast á við
fæðinguna
r=0,239
p=0,009
r=0,488
p=0,000
r= 0,377
p=0,000

r= 0,367
p=0,000

r= 0,421
p=0,000

Ég réð vel við
aðstæður í
fæðingunni
r=0,135
p=0,156
r=0,071
p=0,458
r= 0,009
p=0,919

r= 0,012
p=0,900

r= 0,122
p=0,200

Mér fannst
fræðslan sem ég
fékk á
námskeiðinu
nýtast mér vel í
fæðingunni
r=0,424
p=0,000
r=0,405
p=0,000
r= 0,339
p=0,000

r= 0,436
p=0,000

r= 0,407
p=0,000

Mér fannst ég fá
raunsæja mynd
af fæði gu á
námskeiðinu
r=0,154
p=0,098
r=0,162
p=0,0,082
r= 0,189
p=0,041

r= 0,231
p 0,013

r= 0,193
p=0,039

Námskeiðið dró
úr áhyggjum
ínum varðandi
r= ,236
p=0,012
r=0,341
p=0,000
r 0,212
p=0,025

r= 256
p=0,007

r= 0,322
p=0,001

fæðinguna
Þekking mín á
að breyta um
stellingar í
fæðingu sem
kennt var á
námskeiðinu
nýttist mér vel
r=0,179
p=0,075
r=0,191
p=0,057
r= 0,203
p=0,043

r= 0,187
p=0,064

r= 0,118
p=0,246

Tafla 3. Notkun verkjalyfja/deyfinga í fæðingu
Já hlutfall nei Hlutf ll Alls
Petidin 11 16,42 56 83,58 67
Mænurótardeyfing 56 50,00 56 50,0 112
Glaðloft 77 66,38 39 33,62 116
Annað * 23 24,47 71 75,53 94

Mynd 3. Hvaðan fékkst þú þá fræðslu sem nýttist þér best í fæðingunni?

fæðinguna
Þekking mín á
að breyta um
stellingar í
fæðingu sem
kennt var á
námskeiðinu
nýttist mér vel
r=0,179
p=0,075
r=0,191
p=0,0 7
r= 0,203
p=0,043

r= 0,187
p=0,064

r= 0,118
p=0,246

Tafla 3. Notkun v rkj lyfja/deyfinga í fæðingu
Já hlutfall nei Hlutfall Alls
Petidin 11 16,42 56 83,58 67
Mænurótardeyfing 56 50,00 56 50,0 112
Glaðloft 77 66,38 39 33,62 116
Annað * 23 24,47 71 75,53 94

Mynd 3. Hvaðan fékkst þú þá fræðslu sem nýttist þér best í fæðingunni?

Tafla 3. Notkun verkjalyfja/deyfinga í fæðingu.