Ljósmæðrablaðið - 01.06.2016, Blaðsíða 22

22 Ljósmæðrablaðið - júní 2016
meðvitað og sífellt bætir í skilning á hvaða athafnir eru líklegar til að
skila árangri og hvaða þættir hafa áhrif þar á (Layous og Lyubomir-
sky, 2014).
Dæmi um jákvæð inngrip er æfingin Þrír góðir hlutir sem er
ætlað að efla jákvæðar tilfinningar. Þar er einstaklingurinn beðinn
að rifja upp daginn að kvöldi og skrifa niður þrjá góða hluti sem
gerðust í lífi hans þann dag, ásamt því að velta því fyrir sér hvaða
þátt hann átti í þessum atburðum. Hér er lögð áhersla á það að
fólk átti sig á því hvaða áhrif það getur sjálft haft til að gera líf
sitt jákvæðara. Önnur æfing er að nota styrkleika á nýjan hátt. Það
krefst þess að einstaklingurinn sé búinn að greina styrkleika sína og
noti einn af kjarna styrkleikum sínum á nýjan hátt, þ.e. ekki eins og
þeir eru notaðir dagsdaglega. Rannsóknir hafa sýnt að báðar þessar
æfingar auka hamingju og draga úr þunglyndiseinkennum og er
árangurinn enn til staðar við mælingar eftir sex mánuði (Seligman
o.fl., 2005).
Heffron og Mutrie (2012) hafa skoðað hreyfingu sem jákvætt
inngrip. Áhrif líkamsræktar eru meðal annars jákvæðar tilfinn-
ingar, aukið sjálfsálit og aukinn tilgangur með lífinu. Best er að líta
á hreyfingu sem leik eða gleði en ekki sem skyldu. Það er mikil-
vægt að finna hreyfingu sem hentar hverjum og einum því þannig
eru meiri líkur á að við höfum ánægju af því að stunda hreyfingu
sem eykur vellíðan okkar enn frekar. Góð líkamsvitund eykur líkur
á að einstaklingur fari vel með líkama sinn. Því vænna sem okkur
þykir um líkamann, því meiri líkur eru á að við förum vel með hann
(Hefferon, 2013). Hreyfing ein og sér er það inngrip sem talið er
hafa mest áhrif til að efla vellíðan.
Núvitund hefur verið mikið notuð sem inngrip í jákvæðri sálfræði
og er eitt form hugleiðslu. Skilgreining Jon Kabat-Zinn á núvitund
er athygli með sérstökum hætti: Af ásettu ráði, á þessu andartaki og
án þess að dæma (Tan, 2012). Núvitund snýst um að skerpa athygl-
ina á meðvitaðan hátt án þess að skilgreina eða dæma. Að festast
ekki í truflandi, síendurteknum hugsunum og reyna að bregðast ekki
ósjálfrátt við þeim heldur gefa sér í staðinn tíma til að velja viðbragð
(Ivtzan, 2015).
Rannsóknir hafa sýnt fram á að núvitundarhugleiðsla hefur
jákvæð áhrif á líkamsstarfsemi, svo sem á hjarta- og æðakerfi með
því að hægja á hjartslætti og lækka blóðþrýsting og hún getur einnig
dregið úr verkjum. Í tengslum við hugræna starfsemi hefur verið
sýnt fram á að hugleiðsla eykur einbeitingu og athygli, bætir minni,
dregur úr kvíða og stressi, bætir svefn og hjálpar fólki að bregð-
ast við atburðum og áreiti á meðvitaðan hátt (Grossman, Nieman,
Schmidt og Walach, 2004). Núvitundarþjálfun hefur mikil áhrif til
að efla vellíðan. Hún tengist þáttum eins og sjálfsöryggi, sjálfræði,
lífsánægju og jákvæðum áhrifum ásamt því að auka jákvæðar tilf-
inningar (Ivtzan, 2015). Hannað hefur verið núvitundarnámskeið
sem leggur áherslu á góðvild í eigin garð og sýndi rannsókn sem
gerð var á árangri þess námskeiðs að góðvild í eigin garð, velvild og
lífsánægja jókst marktækt og á móti dró úr þunglyndi, streitu, kvíða
og tilfinningalegri forðun hjá þeim sem fóru á námskeiðið saman-
borið við viðmiðunarhóp. Ávinningurinn hélst í 6 og 12 mánuði
eftir námskeiðið. Lífsánægja hafði aukist eftir árið sem leiðir líkum
að því að þeir sem halda áfram að sýna sér velvild auki lífsgæði
sín varanlega (Neff og Germer, 2013). Einfaldasta form núvitundar
er að beina athygli sinni að önduninni. Ef vilji er til að tileinka sér
núvitund er fjöldi mismunandi aðferða til, til að mynda námskeið
og ýmis snjallforrit auk þess sem mikið er til af leiddri hugleiðslu
á netinu.
Tökum málin í okkar hendur og tökum ábyrgð á okkur sjálfum
Af framansögðu er ljóst að við getum sjálf haft mikil áhrif á það
hvernig okkur líður í einkalífi og starfi. Það er mikilvægt að finna
tilgang með því sem maður gerir og að finna hamingju og vellíðan
í því starfi sem maður sinnir og ver stórum hluta lífsins í. Verum
vakandi fyrir því að finna jákvæða hluti og gefum jákvæðum tilf-
inningum meiri gaum, því þær efla hjá okkur vellíðan. Nýtum styrk-
leika okkar og eflum þá því þar erum við upp á okkar besta. Hrósum
hvert öðru og finnum okkur nýjar leiðir að markmiðum okkar ef
gömlu aðferðirnar hafa ekki virkað. Leikum okkur og gefum okkur
tíma til að njóta augnabliksins. Því eins og Bangsímon sagði, þá er
lífið ferðalag sem maður þarf að upplifa en ekki verkefni sem maður
þarf að leysa.
HEIMILDASKRÁ
Britt, T. W., Adler, A. B., & Bartone, P. T. (2001). Deriving benefits from stressful
events: The role of engagement in meaningful work and hardiness. Journal of
Occupational Health Psychology, 6, 53–63.
Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management
Reviews. 12(4) 384‒412.
Gander, F., Proyer, R.T., Ruch, W. og Wyss, T. (2012). Strength-Based Positive
Interventions: Further Evidence for Their Potential in Enhancing Well-Being and
Alleviating Depression. Journal of Happiness Studies, 14(4), 1241‒1259.
Germer, C. K. og Neff, K. D. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal
of Clinical Psychology, 69(8), 856‒867.
Grossman, P., Niemann, L., Schmidt, S. og Walach, H. (2004). Mindfulness-based
stress reduction and health benefits: A meta-analysis. Journal of Psychosomatic
Research, 57(1), 35‒43.
Harzer, C. og Ruch, W. The application of signature character strengths and positive
experiences at work. Journal of Happiness Studies, 6, 25–41.
Hefferon, K. (2013). Positive psychology and the body. The somatopsychic side to
flourishing. Maidenhead: Open University Press.
Hefferon, K. og Boniwell, I. (2011). Positive Psychology: Theory, Research and
Applications. McGraw-Hill Education (UK).
Huppert, F. A. (2009). Psychological Wellbeing: Evidence regarding its causes and
consequences. Applied Psychology: Health and wellbeing, 1(2), 137‒164.
Huppert, F. A. og So, T. T. C. (2013). Flourishing across Europe: Application of a
new conceptual framework for defining well-being. Social Indicators Research
110(3), 837‒861.
Ivtsan, I. (2015). Awareness is freedom. The adventure of psychology and
spirituality. Winchester: Change Makers Books.
Layous, K., & Lyubomirsky, S. (2014). The how, why, what, when, and who of
happiness: Mechanisms underlying the success of positive interventions. Í J.
Gruber & J. Moscowitz (ritstj.), Positive emotion: Integrating the light sides and
dark sides (pp. 473‒495). New York: Oxford University Press.
Leinweber, J., og Rowe, H.J. (2010). The costs of ‘being with the woman’:
secondary traumatic stress in midwifery. Midwifery. 2010;26: 76–87.
Peterson, C. (2006). A primer in Positive Psychology. Oxford University Press.
Peterson, C. og Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues:
A handbook and classification. New York: Oxford University Press and
Washington, DC: American Psychological Association.
Peterson, C., Park, N., Hall, N. og Seligman, M.E.P. (2009). Zest and work. Journal
of Organizational Behavior, 30, 161–172.
Seligman, M. E. P., Steen, T. A., Park, N. og Peterson, C. (2005). Positive
psychology progress - Empirical validation of interventions. American
Psychologist, 60(5), 410–421. doi:10.1037/0003-066X.60.5.410
Sin, N. L. og Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing well-being and alleviating
depressive symptoms with positive psychology interventions: a practice-friendly
meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 65(5), 467–487.
Steger, M. F., Dik, B. J., & Shim, Y. (2009). Assessing meaning and satisfaction
at work. Í S. J. Lopez (Ritstj.), The Oxford handbook of positive psychology
assessment (2. útg.). Oxford, UK. Oxford University Press.
Steinunn Hrafnsdóttir. (2004). The mosiac of gender: The working environment of
Icelandic social service managers. Reykjavík: University of Iceland Press.
Steinunn Hrafnsdóttir og Anna Rós Jóhannesdóttir. (2006). Handleiðsla og
stuðningur á vinnustað. Í Sigrún Júlíusdóttir og Halldór Sig. Guðmundsson,
(ritstjórar) Heilbrigði og heildarsýn, félagsráðgjöf í heilbrigðisþjónustu (bls.
285‒295). Reykjavík: Háskólaútgáfan og Rannsóknasetur í barna- og fjölskyl-
duvernd.
Tan, C.M. (2014.) Núvitund – leitaðu inn á við (Guðni Kolbeinsson þýddi).
Reykjavík: Forlagið. (Upphaflega útgefið 2012).
Veenhoven, R. (2012). Cross-national differences in happiness: Cultural
measurement bias or effect of culture? International Journal of Wellbeing, 2(4),
333‒353.
Wood, A. M., Linley, P. A., Maltby, J., Kashdan, T. B. og Hurling, R. (2011). Using
personal and psychological strengths leads to increases in well-being over time: A
longitudinal study and the development of the strengths use questionnaire. Per-
sonality and Individual Differences 50, 15‒19.
Ástæða er til þess að hvetja
lesendur að fara á heimasíðunna
www.viacharacter.org og greina
þar styrkleika sína án endugjalds.