Ljósmæðrablaðið - 01.12.2016, Blaðsíða 36

36 Ljósmæðrablaðið - desember 2016
STJÓRNARFUNDUR 2015
Stjórnarfundur Norðurlandasamtaka ljósmæðra (NJF) var haldinn
í Reykjavík 19.‒20. maí 2015. Fundurinn var haldinn í Borgartúni
6 og að þessu sinni sátu hann fulltrúar allra Norðurlandanna, ásamt
íslensku fulltrúunum Áslaugu Valsdóttur, formanns LMFÍ, Hildi
Kristjánsdóttur, formanni NJF, Steinu Þóreyju Ragnarsdóttur, Ástu
Hlínar Ólafsdóttur og Grétu Rún Árnadóttur. Ásta Hlín og Gréta Rún
voru kosnar ritarar fundarins. Lillian Bondo, formaður danska ljós-
mæðrafélagsins, komst því miður ekki á fundinn að þessu sinni.
Fundurinn hófst á hefðbundnum fundarstörfum. Áslaug Valsdóttir,
formaður LMFÍ, bauð fundargesti velkomna og ræddi stuttlega fyrir-
komulag fundarins og hagnýta þætti. Að því búnu tók forseti samtak-
anna við fundarstjórn. Að því loknu var gengið til hefðbundinnar
dagskrár sem fólst meðal annars í samþykkt fundarboðunar, vali á
fundarritara, yfirferð og samþykkt fundargerðar síðasta fundar sem
haldinn var í Helsinki 2014.
Forseti flutti skýrslu sína og farið var yfir póstlista stjórnar-
meðlima. Að venju höfðu öll löndin sent skýrslu sína til fundarins
fyrir fundinn. Fulltrúar landanna kynntu helstu atriði síns lands og
svöruðu fyrirspurnum. Skýrslurnar liggja frammi á skrifstofu Ljós-
mæðrafélags Íslands og er hægt að lesa þær þar. Hér á eftir verður
stiklað á stóru úr skýrslum landanna og umræðum um þær.
Danmörk
Danska ljósmæðrafélagið hefur frá árinu 2009 unnið eftir
stefnumótun sinni ,,Ljósmóðir allt lífið ‒ allt lífið ljósmæðrum til
handa. Þessi stefnumótun tekur á sex meginatriðum; starfsvettvangi
ljósmæðra, umfangi starfsins, góðum vinnustað, rannsóknum og
menntun og stjórnun og stöðu ljósmæðra í samfélaginu (sjá nánar
hér: http://www.jordemoderforeningen.dk/fileadmin/Politik_og_
organisation/Politik_og_visioner/2012_Strateginotat_efter_kongres_
og_HB_2012.pdf ).
Danska ljósmæðrafélagið hefur unnið markvisst að því að auka
fjölda ljósmæðra í fullu starfi og hefur sú aukning orðið 40% á
síðustu fimm árum. Þrátt fyrir þetta ber enn nokkuð á atvinnuleysi
meðal ljósmæðra í Danmörku.
Eins og víðar á Norðurlöndunum hefur verið mikill niðurskurður
í heilbrigðisþjónustu en ljósmæðrum hefur tekist að halda í gæða-
staðal um nærveru og stuðning ljósmæðra í fæðingu. Verkefnið Þekkt
ljósmóðir, sem felur í sér að sama ljósmóðir sinnir konunni gegnum
allt ferlið, er virkt um allt land nema í Kaupmannahöfn. Ljósmæður
starfa í æ meiri mæli í einkarekstri og æ fleiri svæði eru að opna
unglingamóttökur sem ljósmæður sinna. Áfram er stefnt að því að
ljósmæður komi meira að nýburaþjónustu en það hefur ekki verið
svo fram til þessa. Um 90% allra ljósmæðra í Danmörku eru félagar í
ljósmæðrafélaginu sem er bæði fag- og kjarafélag.
Finnland
Breytingar á heilbrigðiskerfinu hafa orðið á þann veg að fæðingar-
deildum með færri en 1000 fæðingar á ári hefur verið lokað og
hefur það valdið miklum óróa í samfélaginu. Nú árið 2015 eru 27
fæðingardeildir í landinu. Til þess að vekja athygli á þessari stöðu
mála efndu ljósmæður til einskonar leiksýningar meðfram þjóð-
vegum landsins og á bensínstöðvum þar sem voru opnaðar svokall-
aðar pop-up fæðingardeildir. Uppátækið vakti mikla athygli hjá
fjölmiðlum og almenningi og áhyggjuraddir vegna ástandsins urðu
háværari en áður.
Ákveðið hefur verið að þróa menntun ljósmæðra enn frekar og
hefur verið skipuð nefnd á landsvísu til þess að vinna tillögur að
þessu. Á árinu voru gefnar út opinberar leiðbeiningar um umskurð
drengja án læknisfræðilegrar ástæðu.
Árið 2013 fæddust 58.525 börn í Finnlandi og var meðalaldur
fæðandi kvenna 30,4 ár. Fæðingu þar sem sogklukka var notuð fjölg-
aði nokkuð og voru þetta ár 8,7% en fyrir 10 árum síðan aðeins 6,4%.
Tíðni keisaraskurða var 16,3%. Epidural-deyfingar eru nú notaðar
við 48% fæðinga um fæðingarveg á landsvísu og 75% frumbyrja
nota deyfinguna. Á háskólasjúkrahúsunum er notkunin 56% .
Ljósmæður sinna fæðingum og sængurlegu í Finnlandi en
heilsugæsluhjúkrunarfræðingar annast meðgönguvernd. Finnska
ljósmæðrafélagið er fyrst og fremst fagfélag ljósmæðra og ljós-
mæðranema. Meðlimir voru 4321.
Færeyjar
Yfirljósmóðirin á fæðingardeild sjúkrahússins í Þórshöfn hefur
sagt starfi sínu lausu þar sem hún telur að hún geti ekki sinnt því
í samræmi við starfslýsingu sína. Ljósmæður sinna mæðravernd,
fæðingarþjónustu og sængurlegu, en hjúkrunarfræðingar sinna
nýburum á deildinni. Forstjóri sjúkrahússins hefur lagt til að hjúkr-
unarfræðingar taki alfarið að sér sængurlegu og nýburaþjónustu og
ljósmæðrum verði fækkað á hverri vakt. Ljósmæður eru að vonum
reiðar yfir þessu og telja að hæfni þeirra og kunnátta sé gróflega
vanmetin og að þetta muni hafa í för með sér lélegri þjónustu þessa
hóps. Vatnsfæðingar eru ekki leyfðar á sjúkrahúsinu og þær konur
sem vilja fæða í vatni gera það heima.
Þann 1. janúar 2016 var fæðingardeildinni á Suðurey lokað þar
sem ekki hafði tekist að ráða þangað skurðlækni til þess að gera
keisaraskurði og svæfingateymi var heldur ekki til staðar. Ekki stóð
til að hafa fæðingardeildina án þessarar þjónustu. Þetta hefur í för
með sér að konur sem búa á eynni þurfa að fara til Þórshafnar 1‒2
vikum fyrir áætlaðan fæðingardag og búa á sjúkrahóteli.
Fæðingardeildin í Færeyjum hefur verið vinsæl meðal ljósmæðra-
nema bæði frá Danmörku og Noregi og er alltaf einhver fjöldi nema
þar hverju sinni. Fæðingar árið 2014 voru 623. Ljósmæðrafélag
Færeyja er bæði fag- og kjarafélag og eru meðlimir um 20. Flestar
ljósmæður eru menntaðar í Danmörku.
Ísland
Vísað er til skýrslu formanns LMFÍ frá aðalfundi félagsins. Meðan
á fundinum stóð var kjarabarátta ljósmæðra í algleymingi og hitti
stjórnin margar ljósmæður á kjarafundi. Stjórn NJF gaf út stuðnings-
Fréttir frá Norðurlandasamtökum
ljósmæðra (NJF)