Mosfellingur - 03.02.2006, Blaðsíða 10

Mosfellingur - Fréttir, bæjarmál og aðsendar greinar10
Friðrik G. Olgeirsson
rifjar upp gamla tíma úr sveitinni
Í maí 1921 kom til Íslands 26
ára Dani að nafni Jóhannes Boesk-
ov. Hann var um sumarið í kaupa-
vinnu að Hofi í Svarfaðardal en um
haustið hugðist hann snúa heim.
Þegar hann beið eftir skipsferð í
Reykjavík komst hann í kynni við
ábúendur Reykja í Mosfellssveit en
þar bjó þá Bjarni Ásgeirsson. Hann
sinnti nokkuð garðyrkju með hefð-
bundnum búskap en slík iðja var
Íslendingum enn mjög framandi
og engin garðyrkjubýli til í landinu.
Áður hafði maður að nafni Óskar
Hallgrímsson reynt garðyrkju á
Reykjum með því að setja stórar
járnplötur á trébita sem hann setti
yfi r heita lækinn hjá hverunum.
Ofan á járnplöturnar lét hann svo
mold. Á þennan hátt ræktaði hann
ýmsar matjurtir og lítilsháttar af
blómum. Líklegast ræktaði Óskar
fyrstu tómatana og gúrkurnar hér
á landi. Um tíma hafði Óskar fjóra
menn í vinnu, m.a. Guðmund Ein-
arsson frá Miðdal. Þeir voru með
þessar tilraunir um miðjan annan
áratug aldarinnar en hættu þeim
eftir tvö sumur.
Víkjum þá aftur að Boeskov.
Eftir að hann hafði verið nokkurn
tíma á Reykjum fór hann að at-
huga hverina á landareigninni og
sá að þar var ónýtt auðlynd. Stakk
hann upp á því við Bjarna að hann
keypti sér gróðurhús og nýtti jarð-
varmann. Bjarni tók hugmyndinni
vel og 1922–1923 fór Boeskov til
Danmerkur og keypti þar 6x20 álna
gróðurhús og var reynt að hafa hit-
ann í því 20 gráður. Tómataupp-
skeran haustið eftir var 300 pund
en einnig voru ræktuð blóm. Ann-
að garðyrkjuland Bjarna var það ár
samkvæmt frétt í Morgunblaðinu
18 dagsláttur. Ágóðinn af þessu
starfi var meiri en menn hafði
órað fyrir. Boeskov fór því að sækj-
ast eftir landi til eigin nota. Svo
fór að hann keypti landspildu úr
landi Reykjahvols og stofnaði þar
nýbýlið Blómvang sem telja verður
fyrsta garðyrkjubýli landsins,
þ.e. fyrsta býlið sem stofnað var
til með það í huga að eigandinn
lifði eingöngu af ræktun. Boeskov
byggði tvö gróðurhús á landi sínu
vorið 1926 og fékk Ólaf Gunnlaugs-
son til liðs við sig. Efnin voru ekki
mikil í fyrstu og þeir bjuggu í einu
horni gróðurhússins.
Í nóvember 1927 varð Jóhan-
nes Boeskov fyrir voðaskoti við
rjúpna veiðar og dó nokkru seinna
af völdum blóðeitrunar. Kom þá til
landsins yngri bróðir hans, Lauritz
Boeskov, til að ganga frá eigum
hans. Honum reyndist ómögulegt
að selja reksturinn og því greip
hann til þess ráðs að halda honum
áfram með Ólafi . Hann lét hendur
standa fram úr ermum og byggði
fl eiri gróðurhús. Einnig fékk hann
danskan garðyrkjumann til að
stjórna gróðurhúsunum en sá
sjálf ur um sölu afurðanna. Það
fag kunni hann vel og hann ef-
naðist fl jótt. Byggði hann sér stórt
íbúðarhús á Blómvangi og hafði
mikil umsvif. M.a. kom hann á fót
blómabúð að Laugavegi 8 í Reykja-
vík. Laur itz, Lárus eins og hann var
oftast kallaður, var einn af stofn-
endum Garðyrkjumannafélags
Íslands. Kona hans var Jakobína
Ottesen Guðmundsdóttir.
Jóhannes Boeskov tók það upp
hjá sjálfum sér að færa Lágafells-
kirkju blóm á hátíðisdögum:
jólum, páskum og hvítasunnu.
Þeim sið hélt Lauritz áfram og þeg-
ar hann seldi Arnaldi Þór Blóm-
vang árið 1946 var það einlæg ósk
hans að Arnaldur héldi þeim góða
sið. Lauritz fl uttist þá til Birkeröd á
Sjálandi og þar lést hann 11. sept-
ember 1978. Ræktun er afl ögð á
Blómvangi en í húsinu er enn
búið.
Friðrik G. Olgeirsson
sagnfræðingur
Veistu
svarið?
Hvenær fæddist fæddist
Halldór Kiljan Laxness og
hvers son var hann?
Hver er formaður íþrótta-
og tómstundanefndar
Mosfellsbæjar?
Hvenær var landsmót
UMFÍ haldið í Mosfellsbæ?
Svör: 1. Hann fæddist 1902 og var
Guðjónsson. 2. Bjarki Sigurðsson.
3. 12.-15. júlí 1990
Milljónir í Mosó
Lukkan virðist vera alls ráð-
andi hér í bæ þessa dagana.
Tveir heppn ir einstaklingar unnu
sam an bónusvinninginn í Vík-
ingalottóinu þann 30. nóvember
síðastliðinn. Annar miðinn var
keyptur á ESSO bensínstöðinni
og hinn miðinn var frá Olís í Lang-
atanga. Vinn ingshafarnir skiptu
með sér rúmum 15 milljónum og
hefur vinningurinn frá Olís verið
sótt ur en enn sem komið er hefur
ekki verið vitjað vinningsins sem
kom á miðann frá ESSO. Nú er
málið að fara í veskið og athuga
hvort þar leynist góður glaðningur.
Sögukornið
Blómvangur - fyrsta
garðyrkjubýli landsins
Leiðrétting
Sú leiðinlega villa átti sér stað
í síðasta blaði að Ungmenn-
a félagið Afturelding var
sagt stofnað 1919 en hið
rétta er að sjálfsögðu 1909
eins og glöggir lesendur
hafa væntanlega áttað sig á.
Beðist er velvirðingar á þessu.
GARÐEIGENDUR
Úrval
hjólbarða
699-6684
www.man.is
566-8587
ROPE YOGA DANS GÖNGUR
MANNRÆKTIN
699-6684
www.man.is
566-8587
ALLIR LEIKIR
Í BEINNI