Mosfellingur - 07.04.2006, Blaðsíða 12
Veistu
svarið?
Hvað heitir kór eldri
borgar í Mosfellsbæ?
Hver nam land milli
Leirvogsár og Korpu á
landnámsárunum?
Hvaða ár var Álafoss-
ullarverksmiðjan reist?
Svör: 1. Vorboðarnir
2. Þórður Skeggi, 3. 1896
Friðrik G. Olgeirsson
rifjar upp gamla tíma úr sveitinniSögukornið
Mosfellingur - Bæjarmál og aðsendar greinar12
Fax: 566-7241
namo@namo.is
NAMO ehf. - Þverholti 2 - Kjarna
S. 566-7310 og 896-0131
Afturelding leikur í íþróttafatnaði frá Jako
Ef ég man rétt voru um það frétt-
ir í blöðunum fyrir nokkrum vik-
um að einhverjir menn ætluðu að
fara grafa eftir gulli í Þormóðsdal.
Þar sem nú er rétt öld síðan fyrst
var byrjað að tala um gullvinnslu í
Mosfellssveit er ekki úr vegi að rifja
þá sögu upp í stuttu máli.
Á ofanverðri 19. öld fór Íslend-
ingur að nafni Steingrímur til Ást r-
a líu að freista gæfunnar. Þá var þar
mikið gullæði og fyrr en varði var
Steingrímur búinn að fi nna gull
og orðinn vel efnaður. Árið 1909
kom hann heim og dvaldist um
tíma hjá frændfólki sínu í Miðdal í
Mosfellssveit. Þá sýndu Guðmund-
ur og Tryggvi Einarssynir honum
steina sem þeir höfðu fundið hjá
Seljadalsá. Ef þeim var nuddað
sam an glampaði ljós frá þeim og
því kölluðu strákarnir þá draug a-
steina. Karlinn skoðaði steinana
í tæki sem hann var með og sá að
þetta var kvarz og meira að segja
svokallað gullkvarz. Steingrími
gamla fór senn að leiðast í Miðdal,
fannst hann ekkert mega gera,
ekki einu sinni drepa menn eins
og gullleitarmenn máttu gjarnan
gera í Ástralíu. Fór hann því aftur
þangað á vit ævintýra. Innan tíðar
bárust þau skilaboð frá honum að
gullið í Miðdalskvarzinu nægði
til vinnslu. Greinilega hefur Stein-
grímur haldið þessu á lofti ytra
því nokkru seinna komu Englend-
ingar hingað upp og vildu fá að
kanna landareign Einars H. Guð-
mundssonar í Miðdal. Komu þeir
með mannskap með sér og byrjuðu
að grafa prufunámur og byggðu
skúr fyrir hafurtask sitt. Voru þeir
að verki í nokkur ár með hléum og
sendu sýnishorn til útlanda. Þegar
fyrri heimsstyrjöldin skall á var
þessum athugunum hætt.
Eftir stríðið keypti Einar Bene-
diktsson skáld hálfa Miðdalsjörð-
ina. Hafði hann þá heyrt gullsögur
og vildi freista gæfunnar. Hóf hann
þegar að reyna fyrir sér á Bretlands-
eyjum og í Hamborg að fi nna
peningamenn sem vildu leggja
fé í rannsóknir og tilraunarekst-
ur. Ein ari gekk best að eiga við
fjármálamenn í Hamborg og árið
1923 var stofnað félag þar í borg
til að rannsaka Miðdalsnámuna.
Komu menn frá félaginu hingað
sama ár með tæki og tól og hófu
störf. Ann ar leiðangur kom árið
1924 og var prófessor Keilhack fyr-
ir þeim hópi. Komst hann að þeirri
niðurstöðu að í námunni væru
80–160 þúsund tonn af kvarzgrjóti
og að gullið í hverju tonni væri það
mikið að vinnsla borgaði sig. Sam-
kvæmt frétt í blaðinu Hamburger
Nachrickten átti að ganga endan-
lega úr skugga um magnið á næsta
ári en þá þegar höfðu Þjóðverjar
kost að 250 þúsund gullmörkum til
rannsókna sinna.
Svo mikla trú hafði Einar Ben á
gullvinnslunni að árið 1925 keypti
hann helming Einars nafna síns
Guðmundssonar og átti þá allan
Miðdal. Hann framseldi jörðina
þó fl jótlega námafélaginu Nord-
iche Bergwerkkontor. Þegar mest
var unnu 20–30 manns við náma-
gröftinn á þriðja áratugnum og var
dr. Marburg þá yfi rverkfræðingur á
staðnum. Mörg tonn af grjóti voru
send úr landi en verðlag og ýms-
ir erfi ðleikar í Þýskalandi höfðu
áhrif á gang mála. Með hléum var
verið að rannsaka námuna fram að
seinni heimsstyrjöld en þá var eðl-
ilega hætt við allt saman.
Eftir stríð fóru sumir Þjóðverj-
anna enn af stað og vildu vinna
gull í Miðdal en til að gera langa
sögu stutta höfðu þeir aldrei erindi
sem erfi ði. Fleiri aðilar hafa sýnt
gullvinnslu þar og í Þormóðsdal
áhuga en fram að þessu hefur eng-
um tekist ætlunarverkið. Sjáum til
hvað gerist – aldrei að vita nema
gull eigi eftir að fi nnast í Mosó!
Friðrik G. Olgeirsson
sagnfræðingur
Gullæðið í Mosfellssveit
Þráðlaust net á
Draumakaffi
Nú er loksins hægt að fara
á kaffi hús hér í bæ og vafrað á
netinu yfi r kaffi bolla eða öðrum
veitingum. Draumakaffi er fyrsti
veitingastaðurinn í bænum sem
býður kúnnum sínum upp á
ókeypis nettengingu. Hægt er að
mæta þangað með fartölvuna,
ferðast út um allan heim og
látið draumana rætast. Að sögn
Guðmundar Ármannssonar
og Ingunnar Bergþórsdóttur,
eigenda Draumakaffi , hefur
fólk tekið afar vel í nýbreytnina
og markmiðið með þessu er að
auka þjónustu fyrir bæjarbúa.
Ævintýrakeppnin Hrollur 2006 var haldin nú á dög-
unum. Keppnin er árlegur viðburður hjá skátafélag-
inu Mosverjum og í henni taka þátt ungling ar á
aldrinum 14-17 ára. Þetta var í þrettánda skiptið sem
keppnin er haldin og hún skipulögð af eldri skátum.
Farið var að Hafravatni og þar gist í tjöldum föstudags-
kvöldið og keppnin hófst um laugardagsmorguninn.
Keppendur fengu GPS hnit og þurftu að útbúa kort.
Síðan þurftu lið að fara á milli staða sem merktir voru
á kortið. Keppnin hófst kl. 8.00 og tók það um tíu klst.
að fara á milli staða. Aukastig fengust fyrir að gista í
tjaldi sem gat reynst erfi tt enda napurt á nóttunni um
þessar mundir. Þá fengust einnig aukastig fyrir svo-
kallaða sleikjukeppni. Þar reyna keppendur að sleikja
upp skipuleggjendur keppnarinnar með ýmsum
gjöfum. Sigurvegarar að þessu sinni voru þær Katrín
Möller og Jóhanna Kristín Andrésdóttir. Í verðlaun
voru gjafabréf frá Útilíf.
Myndband frá
þemadögum
Vegna þemadaga, sem hald-
nir voru 28. febrúar til 1. mars
í Varmárskóla, bjuggu nem-
endur í eldri deild skólans til
vídeómyndband þar sem farið
er yfi r helstu atburði þemadag-
ana. Þemað var að þessu sinni
söngleikir eins og áður hefur
komið fram í Mosfellingi. Hægt
er að horfa á myndbandið á vef
skólans www.varmarskoli.is.
Á aðalfundi Ungmennafélagsins
Aftureldingar síðastliðinn fi mmtudag
var ný heimasíða félagsins opnuð
formlega. Í tilefni af því hittum við
Ernu Reynisdóttur, framkvæmda-
stjóra Aftureldingar.
Erna, það var heldur betur kominn
tími á nýja heimasíðu, er það ekki?
Jú, það er alveg rétt, sú gamla var
orðin úrelt og svo voru aðeins örfáir
með aðgang til að breyta nokkru inni
á henni. Ég hafði t.d. bara möguleika
á að skrifa inn fréttir.
Á hvaða hátt er nýja síðan frá-
brugðin þeirri gömlu?
Nýja síðan er unnin alveg frá
grunni í allt öðru vefumsjónarkerfi
en sú gamla. Kerfi ð heitir Idegaweb
og er hluti af Felix, félagakerfi ÍSÍ og
UMFÍ. Það er mjög einfalt og þægi-
legt í notkun.
Nú er síðan búin að vera frekar
lengi í smíðum, hvers vegna?
Við í Aftureldingu vorum svo
heppin að fá að vera með þeim fyrstu
til að taka þetta kerfi í notkun og laga
það að okkar þörfum. Við erum með
stærstu íþróttafélögum á landinu
með viðamikla starfsemi í tíu
deildum. Er það ein af ástæðunum
fyrir því að við fengum þetta forskot.
Kerfi ð stendur til boða án endurg-
jalds í gegnum samstarf ÍSÍ, UMFÍ og
íslenskra getrauna. Andri Stefánsson
sviðsstjóri fræðslusviðs hjá ÍSÍ hefur
unnið alla grunnvinnu við hönnun
síðna og uppbyggingu vefsins í
samvinnu við okkur Örnólf Örnólfs-
son frá aðalstjórn. Það hefur verið
óhemjutímafrekt að hanna vefi nn
frá grunni, setja upp og safna saman
upplýsingum frá tíu deildum. Allan
tímann hef ég verið að læra á kerfi ð
og uppsetningu þess en ég hef aldrei
komið nálægt svona vinnu áður.
Ég tek það samt fram að þetta er
afskaplega skemmtileg vinna. Þessi
reynsla gefur okkur líka tækifæri á að
vinna sjálf við ýmsa þætti kerfi sins
og ætti að tryggja að vefurinn verði
öfl ugur í náinni framtíð.
Síðan kemur mjög vel út og er stílh-
rein og fín, hvernig virkar þetta svo,
hver sér um viðhald síðunnar og
uppfærslur á upplýsingum?
Til að byrja með verð ég með
aðalaðganginn en nú þegar hafa
deildirnar fengið aðgang til að setja
inn fréttir og myndir. Í framtíðinni
munu þær fá víðtækari aðang svo
ekki þurfi að stóla á eina mann-
eskju með innsetningu allra nýrra
upplýsinga. Ég vil einnig koma því
á framfæri að allar hugmyndir eru
vel þegnar, ekki síst ef fólki fi nnst
einhverjar upplýsingar vanta. Annars
erum við bara rétt að byrja, það er
heilmikið sem við eigum eftir að bæta
við. Okkur fannst það miklar up-
plýsingar komnar inn á nýju síðuna
að hún væri farin að nýtast þó svo að
töluvert vanti í að hún verði fullgerð.
Við óskum Aftureldingu til
hamingju með nýju síðuna.
Ný heimasíða Aftureldingar
afturelding.is
Hrollur hjá Mosverjum Hér er hluti hópsins (nokkrir enn að vinna) að halda af stað frá gatnamótum Reykjavegar og Hafravatnsvegar. Þaðan er
gengið að tjaldstæðinu sem er
suð-austan við Hafravatn.
Miðdalur í Mosfellssveit árið 1910